Dwie etyki, podwójna moralność

Janusz A. Majcherek

doi:10.21697/seb.2016.14.3.04

Opublikowane: 2016-09-30

Tom 14 Nr 3 (2016)

Dwie etyki, podwójna moralność

Janusz A. Majcherek

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dział: Humanistyczne Podstawy Ochrony Środowiska

https://doi.org/10.21697/seb.2016.14.3.04

Abstrakt

U podstaw dominujących w etyce środowiskowej, jej biocentrycznych odmian leży deklaracja dokonania moralnej ekstensji, czyli rozszerzenia zakresu obowiązywalności norm i nakazów etycznych na istoty żywe inne niż ludzkie. Jeśli miałoby to oznaczać objęcie biosfery identycznymi powinnościami etycznymi jak obowiązujące w antroposferze, to deklaracja ta nie przez wszystkie biocentryczne odmiany etyki środowiskowej jest realizowana konsekwentnie. W ich obrębie wytworzyły się bowiem odmienne, rozbieżne, a często przeciwstawne etyce humanistycznej systemy aksjonormatywne. Stawia to podmiot moralny, którym we wszystkich tych systemach jest istota ludzka, wobec sprzecznych wymagań i zobowiązań etycznych. Kwestią problematyczną pozostaje możliwość kształtowania dwoistego czy wręcz rozdwojonego sumienia moralnego, mogącego sprostać tak rozbieżnym postulatom i powinnościom.

Słowa kluczowe:

moralna ekstensja, biocentryzm, sumienie ekologiczne

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Majcherek, J. A. (2016). Dwie etyki, podwójna moralność. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 14(3), 69–87. https://doi.org/10.21697/seb.2016.14.3.04

Cited by / Share

Bibliografia

Bloom P., 2015, To tylko dzieci. Narodziny dobra i zła, Smak słowa, Sopot.
Google Scholar

Bonenberg M. M., 1992, Etyka środowiskowa. Założenia i kierunki, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Google Scholar

Evans C. J., 2005, With respect for Nature. Living as part of the natural world, N. York Univ. Press, New York.
Google Scholar

Fiut I. S., 2003, Ekofilozofia. Geneza i problemy, Stowarzyszenie Twórcze Artystyczno-Literackie, Kraków.
Google Scholar

Francuz G., 2011, Strategie przypisywania statusu moralnego istotom żywym, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Google Scholar

Ganowicz-Bączyk A., 2009, Spór o etykę środowiskową, WAM, Kraków.
Google Scholar

Kalinowski M., 2012, Czy życie na Ziemi zmierza do samounicestwienia?, w: A.J. Janik (red.), Wiedza, prawda, wolność. Nauka, Religia, Dzieje. XVI Seminarium w Castel Gandolfo, Polska Akademia Umiejętności, Kraków, 97-113.
Google Scholar

Majcherek J. A., 2015, Dylematy i paradoksy etycznego ekstensjonalizmu, Argument. Biannual Philosophical Journal, 5, 1, 191-210.
Google Scholar

Piątek Z., 1994, Wartości i ewolucja, w: T. Grabińska, M. Zabierowski (red.), Nauka, filozofia, wartości, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 59-70.
Google Scholar

Piątek Z., 1996, Dylematy etyki środowiskowej, w: W. Tyburski (red.), Ekofilozofia i bioetyka, Top Kurier, Toruń, 43-64.
Google Scholar

Piątek Z., 1997, Paula Taylora normy i zasady etyki środowiskowej, w: J.L. Krakowiak (red.), Ziemia domem człowieka. Teoria i praktyka ochrony środowiska w Polsce, Centrum Uniwersalizmu Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 212-219.
Google Scholar

Piątek Z., 1998, Etyka środowiskowa. Nowe spojrzenie na miejsce człowieka w przyrodzie, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Google Scholar

Piątek Z., 2008, Ekofilozofia, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Google Scholar

Singer P., 1981, The expanding Circle. Ethics and sociobiology, Farrar, Straus&Giroux, New York.
Google Scholar

Skowroński A., 2006, Uwagi na temat „wartości chrześcijańskich” w etyce środowiskowej, Studia Ełckie, 8, 79-89.
Google Scholar

Tyburski W., 1996, Etyka środowiskowa a paradygmat antropocentryzmu, w: W. Tyburski (red.), Ekofilozofia i bioetyka, Top Kurier, Toruń, 65-72.
Google Scholar

Tyburski W., 2013, Dyscypliny humanistyczne i ekologia, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Google Scholar

Varner G., 2001, Sentientism, w: D. Jamieson (red.), A Companion to Environmental Philosophy, Wiley-Blackwell, Malden, 192-203.
Google Scholar