Kreacjonizm i ewolucjonizm z punktu widzenia modelu poziomów analizy – z odwołaniem do fragmentów twórczości Piotra Lenartowicza SJ

Piotr Bylica

doi:10.21697/seb.2019.17.2.01

Opublikowane: 2019-06-30

Tom 17 Nr 2 (2019)

Kreacjonizm i ewolucjonizm z punktu widzenia modelu poziomów analizy – z odwołaniem do fragmentów twórczości Piotra Lenartowicza SJ

Piotr Bylica

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/seb.2019.17.2.01

Abstrakt

Model poziomów analizy (MPA) wyróżnia pięć rodzajów twierdzeń opisowych o rzeczywistości dzieląc je przede wszystkim pod względem stopnia ich empirycznej testowalności. Celem tego artykułu jest wskazanie przy użyciu MPA odmian kreacjonizmu i ewolucjonizmu oraz twierdzeń w nich zawartych. Pozwoli to ocenić różne ich odmiany w kontekście prób godzenia nauki i religii oraz problemu naukowości poszczególnych twierdzeń kreacjonizmu i ewolucjonizmu. W tekście zostaną wykorzystane odwołania do wypowiedzi Piotra Lenartowicza, który zabierał ważny głos w dyskusji między omawianymi stanowiskami. Pozwoli to wskazać przy pomocy MPA zarówno trafne spostrzeżenia Lenartowicza dotyczące światopoglądowo-filozoficznych czynników w nauce, jak i te, które trudno utrzymać, gdy uwzględni się ustalenia współczesnej filozofii nauki na temat relacji między obserwacją a teorią i czynnikami filozoficznymi. Szczególnie MPA pozwoli łatwiej dostrzec, że teistyczne przekonania filozoficzno-teologiczne mające wynikać niejako z nieuprzedzonej obserwacji świata pełnią w rzeczywistości rolę założeń, które wpływają na to, co dostrzega się w świecie jako fakty.

Słowa kluczowe:

kreacjonizm, ewolucjonizm, poziomy analizy, Piotr Lenartowicz SJ

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Bylica, P. (2019). Kreacjonizm i ewolucjonizm z punktu widzenia modelu poziomów analizy – z odwołaniem do fragmentów twórczości Piotra Lenartowicza SJ. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 17(2), 5–18. https://doi.org/10.21697/seb.2019.17.2.01

Cited by / Share

Bibliografia

Bylica P., 2012, Zarys modelu poziomów analizy w badaniach relacji nauki i religii, Filozoficzne Aspekty Genezy, t. 9, 221-253. DOI: https://doi.org/10.53763/fag.2012.9.74
Google Scholar

Bylica P., 2015, Levels of Analysis in Philosophy, Religion, and Science, Zygon: Journal of Religion and Science, vol. 50, no. 2 (June 2015), 304-328. DOI: https://doi.org/10.1111/zygo.12179
Google Scholar

Bylica P., 2016, Współczesny teizm naturalistyczny z punktu widzenia modelu poziomów analizy. Problem działania sfery nadnaturalnej w przyrodzie, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 7, Instytut Filozofii Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.
Google Scholar

Jodkowski K., 1998, Metodologiczne aspekty kontrowersji ewolucjonizm-kreacjonizm, Realizm. Racjonalność. Relatywizm, t. 35, Wyd. UMCS, Lublin.
Google Scholar

Jodkowski K., 2007, Spór ewolucjonizmu z kreacjonizmem. Podstawowe pojęcia i poglądy, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 1, Wydawnictwo Megas, Warszawa.
Google Scholar

Jodkowski K., 2009, Darwinowska teoria ewolucji jako teoria filozoficzna, w: Konstańczak S. i Turowski T. (red.), Filozofia jako mądrość bycia, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra, 17-23.
Google Scholar

Kilian K. J., 2017, Geneza idei epistemicznych układów odniesienia i ich odmiany, Filozoficzne Aspekty Genezy, t. 14, s. 137-190. DOI: https://doi.org/10.53763/fag.2017.14.143
Google Scholar

Koszteyn J., Lenartowicz P. SJ, Kijas Z. OFMConv, http://lenartowicz.jezuici.pl/wpcontent/uploads/2011/09/50-O-wierze-z-Kijasem-19971.pdf.
Google Scholar

Koszteyn J., Lenartowicz P. SJ, Kijas Z., 1997, Czy nauka mówi o Bogu? (Z dr Jolantą Koszteyn i z prof. Piotrem Lenartowiczem SJ rozmawia o. Z. Kijas OFMConv), w: Kijas Z. OFMConv (red.), Mówić o Bogu, t. 1, Stowarzyszenie Civitas Christiana w Krakowie, Wyd. OO. Franciszkanów „Bratni Zew”, Kraków, 89-114.
Google Scholar

Lenartowicz P. JS, http://lenartowicz.jezuici.pl/wp-content/uploads/2011/09/17-Celowoscdynamiki-2008.pdf.
Google Scholar

Lenartowicz P. SJ 2008, Celowość dynamiki biologicznej a bezkierunkowość w ewolucjonizmie darwinowskim, w: Maryniarczyk A., Stępień K., Gondek P. (red.), Spór o cel. Problematyka celu i celowościowego wyjaśniania, Zadania Współczesnej Metafizyki, t. 10, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin, s. 317-344.
Google Scholar

Lenartowicz P. SJ, 1986, Wiarygodność twierdzeń przyrodniczych (Arystoteles contra Feyerabend), w: Janik J. A., Lenartowicz P. SJ (red.), Nauka – Religia – Dzieje, III Seminarium Interdyscyplinarne w Castel Gandolfo 6-9 sierpnia 1984, Wydział Filozoficzny Towarzystwa Jezusowego, Kraków, 73-100.
Google Scholar

Lenartowicz P. SJ, 2008, Elementy filozofii zjawiska biologicznego, Biblioteka Filozoficznych Aspektów Genezy, t. 5, Wyd. Megas, Warszawa.
Google Scholar

Lenartowicz P. SJ, 2010, Ludy czy małpoludy, Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna Ignatianum, Kraków.
Google Scholar

Popper K. R., 1997, Nieustanne poszukiwania: autobiografia intelektualna, Znak, Kraków.
Google Scholar

Wald G., 1954, The origin of life, Scientific American, vol. 191, 44-53. DOI: https://doi.org/10.1038/scientificamerican0854-44
Google Scholar