Abstrakt

Terminu „ekologia” po raz pierwszy użył Ernst Haeckel w 1869 r. Ekologia zajmuje się współzależnościami pomiędzy organizmami i ich środowiskiem i korzysta z dorobku wielu dyscyplin biologicznych (Fig. 1), a także innych nauk przyrodniczych i ścisłych. Przez wiele lat ważną częścią ekologii były badania nad populacjami, zwłaszcza zwierząt i ludzi. Należy tu wymienić modele wzrostu populacji proponowane przez Malthusa i Verhulsta (Fig. 2), które do chwili obecnej stanowią istotną część podręczników ekologii populacyjnej. Jednakże, w tej dziedzinie ekologii w ostatnich 50 latach zaszły istotne zmiany: odrębny problem stanowią badania nad stabilnością metapopulacji (Fig. 3), a w teorii pojedynczej populacji znaczną uwagę przykłada się do właściwości osobników, ich płci, wieku, sąsiedztwa i innych cech indywidualnych. Szybki rozwój cywilizacyjny i powstanie społeczeństw konsumpcyjnych stanowią źródło zmiennych celów jakim stawić musi czoło także wiedza ekologiczna. Począwszy od lat 60-tych ubiegłego stulecia zarysowała się międzynarodowa współpraca naukowa w ekologii: powstawały takie projekty jak Międzynarodowy Program Biologiczny ukierunkowany na określenie środowiskowych warunków maksymalizacji produkcji biologicznej, czy też program pod nazwą Człowiek i Biosfera - odpowiedź na narastającą degradację, zanieczyszczenia i zatrucia naturalnego środowiska. Współczesne zagrożenia ekologiczne to narastająca eksploatacja naturalnych zasobów, zwłaszcza kopalnych źródeł energii, oraz zubożenie zasobów biologicznych wyrażające się zmniejszeniem różnorodności biologicznej (Fig. 3). Współcześnie usiłuje się odpowiedzieć na pytanie jak poradzić sobie z rosnącą konsumpcją: jakie zużycie zasobów umożliwia obecny stan naszego globu? Z niniejszego, krótkiego przeglądu wynika iż rozwój wiedzy ekologicznej jest stymulowany potrzebami ludzkiej populacji, a ta wiedza stała się argumentem w prowadzeniu globalnej polityki rozwoju społeczeństw i ich przyszłości.