Prawne i ekonomiczne dylematy zrównoważonego rozwoju w dobie ogólnoświatowego kryzysu

Maciej Rudnicki

doi:10.21697/seb.2009.7.2.05

Opublikowane: 2009-12-31

Tom 7 Nr 2 (2009)

Prawne i ekonomiczne dylematy zrównoważonego rozwoju w dobie ogólnoświatowego kryzysu

Maciej Rudnicki

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/seb.2009.7.2.05

Abstrakt

Rozważania prowadzone w niniejszym artykule wychodzą od szerokiego zbioru zagadnień z zakresu filozofii, moralności, ekonomii i prawa odnoszących się do racjonalnej gospodarki zasobami naturalnymi, ochrony środowiska naturalnego, a także formowania ludzkich postaw i zachowań wobec niego; wreszcie ustanowienia prawnych granic tego odniesienia i sankcji za ich przekroczenie. Stan naturalnego środowiska ma istotne znaczenie dla zaspokojenia życiowych potrzeb człowieka. Ludzie dążąc do osiągnięcia satysfakcjonującego ich poziomu życia, odpowiedniej jego jakości muszą wybierać między wieloma różnymi dobrami. Niestety, wartości ekologiczne widziane są często jako mniej istotne i przy podejmowaniu decyzji przegrywają z dążeniem do posiadania majątku czy społecznego komfortu. Takie traktowanie dóbr ekologicznych skutkuje niedocenianiem ich i prowadzi do negatywnych zmian w środowisku, mających także negatywny wpływ na życie ludzi. Tworzenie warunków zaspokajania podstawowych ludzkich, kształtowania jakości życia, potrzeb powinno opierać się na zrozumieniu zasad zrównoważonego rozwoju. Czy rozwój cywilizacyjny ma kierować się wyłącznie względami ekonomicznymi, czy też jego podstawą powinno być zachowanie zasobów naturalnych? Czy może najrozsądniejszą opcją jest znalezienie równowagi w dążeniu do ekonomicznych, społecznych i ekologicznych celów? Omawiany problem ma charakter globalny i wciąż powinien prowadzić do pogłębionej refleksji.

Słowa kluczowe:

zrównoważony rozwój, ekonomia, prawo, ekologia, jakość życia

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Rudnicki, M. (2009). Prawne i ekonomiczne dylematy zrównoważonego rozwoju w dobie ogólnoświatowego kryzysu. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 7(2), 61–72. https://doi.org/10.21697/seb.2009.7.2.05

Cited by / Share

Bibliografia

Agenda 21. Progress Report 1992-1998. IInd Updated Edition, Warsaw.
Google Scholar

Budnikowski, Adam. 1998. Ochrona środowiska jako problem globalny. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar

Carley, Michael, and Philippe Spapens. 2000. Dzielenie się światem. Zrównoważony sposób życia i globalnie sprawiedliwy dostęp do zasobów naturalnych w XXI wieku. Białystok–Warszawa: Wydawnictwo Instytutu na Rzecz Ekorozwoju.
Google Scholar

Ciborowski, Adolf. 1981. Polityka kształtowania środowiska. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Google Scholar

Convention 1998 - Convention on Access to Information, Public Participation in Decision-Making and Access to Justice in Environmental Matters, concluded on 25 June 1998 in Aarhus (Dz. U. 2001 nr 89, poz. 970).
Google Scholar

Czaja, Stanisław, Bogusław Fiedor, and Zbigniew Jakubczyk. 1992. Ekologiczne uwarunkowania wzrostu gospodarczego w ujęciu współczesnej teorii ekonomii. Białystok–Kraków: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
Google Scholar

Dobrzański, Grzegorz, Bożena Dobrzańska, and Dariusz Kiełczewski. 1997. Ochrona środowiska przyrodniczego. Białystok: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
Google Scholar

Dołęga, Józef M. 2001. „Z filozofii nauk ekologicznych.” W Ochrona środowiska społeczno-przyrodniczego w filozofii i teologii, red. Józef M. Dołęga, Jacek Czartoszewski, Antoni Skowroński. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Google Scholar

Górka, Kazimierz, Bazyli Poskrobko, and Wojciech Radecki. 1998. Ochrona środowiska. Problemy społeczne, ekonomiczne i prawne. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar

Hull, Zbigniew. 2003. „O dwóch sposobach pojmowania i uprawiania filozofii ekologii.” W Ochrona środowiska społeczno-przyrodniczego w filozofii i teologii, red. Józef M. Dołęga, Jacek Czartoszewski, Antoni Skowroński. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Google Scholar

Jendrośka, Jerzy, and Magdalena Bar. 2001. Ustawa Prawo ochrony środowiska. Komentarz. Wrocław: Wydawnictwo Centrum Prawa Ekologicznego.
Google Scholar

Kalinowska, Anna. 2002. Ekologia – wybór na nowe stulecie. Warszawa: Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grzegorczyk.
Google Scholar

Karaczun Zbigniew, and Leonard Indeka. 1996. Ochrona środowiska. Warszawa: Aries.
Google Scholar

Kasprzak, Sylwester. 2003. Normatywny wymiar ekologicznych i sozologicznych idei w systemie prawa państwowego i kościelnego. Lublin: Wydawnictwo Bamka.
Google Scholar

Kośmicki, Eugeniusz. 2001. „Problem odpowiedzialności człowieka za ewolucję.” W Ochrona środowiska społeczno-przyrodniczego w filozofii i teologii, red. Józef M. Dołęga, Jacek Czartoszewski, Antoni Skowroński. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Google Scholar

Kuzior, Aleksandra. 2001. „Wolność wyboru a problem odpowiedzialności – rozważania Ericha Fromma.” W Ochrona środowiska społeczno-przyrodniczego w filozofii i teologii, red. Józef M. Dołęga, Jacek Czartoszewski, Antoni Skowroński. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
Google Scholar

Leroy, Pieter. 2000. “Political Modernisation and the Renewal of Environmental Policy Arrangements.” In Sustainable Development – an European View, edited by Marzenna R. Dudzińska, Artur Pawłowski. Lublin: Wydawnictwo PAN.
Google Scholar

Machowski, Jacek. 2003. Ochrona środowiska. Prawo i zrównoważony rozwój. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK.
Google Scholar

Maśniak, Dorota. 2003. Ubezpieczenia ekologiczne. Kraków: Zakamycze.
Google Scholar

Michajłow, Włodzimierz. 1979. Człowiek i środowisko. Wrocław: Ossolineum.
Google Scholar

Möller, L. 2004a. „Proekologiczna edukacja oraz informacja o środowisku jako główne składniki świadomości ekologicznej.” W Międzynarodowe zarządzanie środowiskiem. Tom I, Interdyscyplinarne założenia proekologicznego zarządzania przedsiębiorstwem. Studia Ekonomiczne, red. Matthias Kramer, Maria Urbaniec, i Andrzej Kryński. Warszawa: C. H. Beck.
Google Scholar

Möller, L. 2004b. „Znaczenie polityki ochrony środowiska z punktu widzenia przedsiębiorstw w aspekcie międzynarodowym.” W Międzynarodowe zarządzanie środowiskiem. Tom I, Interdyscyplinarne założenia proekologicznego zarządzania przedsiębiorstwem. Studia Ekonomiczne, red. Matthias Kramer, Maria Urbaniec, i Andrzej Kryński. Warszawa: C. H. Beck.
Google Scholar

Niewiadomski, Zygmunt. 2003. „Prawo do dobrej administracji – aspekty procesowe, ustrojowe i materialne.” Biuletyn Biura Informacji Rady Europy nr 4.
Google Scholar

Paczuski, Ryszard. 2002. „O niedostatku nauczania prawa ochrony środowiska w Polsce.” W Zasada zrównoważonego rozwoju w prawie i praktyce ochrony środowiska, red. Kazimierz Równy, Jarosław Jabłoński, 293-295. Warszawa: Wydawnictwo PWSBiA.
Google Scholar

Przyborowska-Klimczak, Anna. 2004. Ochrona przyrody. Studium prawnomiędzynarodowe. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar

Radziszewski, Edward. 2003. Prawo ochrony środowiska. Przepisy i komentarz. Warszawa: LexisNexis.
Google Scholar

Rudnicki, Maciej. 2003. „Odpowiedzialność władz publicznych za realizację zadań w dziedzinie ochrony środowiska.” W Prawość i Godność, Księga pamiątkowa w 70 rocznicę urodzin Profesora Wojciecha Łączkowskiego, red. Andrzej Gomułowicz, Sławomir Fundowicz, Ferdynand Rymarz, 207-216. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Śleszyński, Jerzy, and Glen Anderson. 1996. Ekonomiczna wycena środowiska przyrodniczego. Białystok: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
Google Scholar

Weizsacker, Ernst Urlich von, Amory B. Lovins, and L. Hunter Lovins. 1999. Mnożnik cztery, podwojony dobrobyt – dwukrotnie mniejsze zużycie zasobów naturalnych. Toruń: Wydawnictwo Rolewski.
Google Scholar

Wrzosek, Stanisław. 1999. Zarządzanie środowiskiem przez administrację publiczną w Polsce. Białystok: Wydawnictwo Politechniki Białostockiej.
Google Scholar

Zoll, Andrzej. 2003. „Dobra administracja jako prawo obywatela.” Biuletyn Biura Informacji Rady Europy, no 4.
Google Scholar

Życiński, Józef. 1992. Ułaskawienie natury. Kraków: Znak.
Google Scholar

Żylicz, Tomasz. 1990. Ekonomia wobec problemów środowiska przyrodniczego. Warszawa: PWN.
Google Scholar