Praxeological conditioning of the decision-making process  in environmental protection

Grzegorz Embros

doi:10.21697/seb.2020.18.5.18

Opublikowane: 2020-12-31

Tom 18 Nr 5 (2020)

Prakseologiczne uwarunkowania procesu decyzyjnego w ochronie środowiska

Grzegorz Embros

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dział: Humanistyczne Podstawy Ochrony Środowiska

https://doi.org/10.21697/seb.2020.18.5.18

Abstrakt

W artykule podjęto próbę identyfikacji komponentów i określenia struktury procesu decyzyjnego w ochronie środowiska. Zwrócono uwagę na jego uwarunkowania i kontekst. Problemy związane z ochroną środowiska przedstawiono w perspektywie systemowej, akcentując ich praktyczny charakter. Praktyczne działania na rzecz ochrony środowiska wymagają podejmowania decyzji, które mogą być ujęte w ramy określonego schematu postępowania. Autor konstruuje takie schematy odnosząc się do systemu sterowania zaproponowanego przez Mariana Mazura oraz cyklu Deminga. Wskazuje na wytyczne i formy sprawnego działania, dzięki którym szeroko pojęty proces podejmowania decyzji staje się bardziej efektywny i skuteczny. Zwraca szczególną uwagę na etap optymalizacji, a w tym na wybór najbardziej efektywnego czy skutecznego działania. Wybór ten pociąga za sobą konieczność uwzględnienia pewnych obszarów odniesienia. Wśród nich, poza obszarem prakseologicznym, wskazany został obszar aksjologiczny.

Słowa kluczowe:

prakseologia, aksjologia, ochrona środowiska, proces decyzyjny, optymalizacja

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Embros, G. (2020). Prakseologiczne uwarunkowania procesu decyzyjnego w ochronie środowiska. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 18(5), 203–216. https://doi.org/10.21697/seb.2020.18.5.18

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Act 2001 – Act of 27 April 2001 on Environmental Law (Dz.U. 2001 item 62, 627) (Dz.U. – Journal of Laws of the Republic of Poland).
Google Scholar

Boć, Jan, Elżbieta Samborska-Boć, i Konrad Nowacki. 2008. Ochrona Środowiska. Wrocław: Wydawnictwo Kolonia Limited.
Google Scholar

Borys, Tadeusz. 2013. „Rozwój.” W Biznes, etyka, odpowiedzialność. Podręcznik akademicki, red. Wojciech Gasparski, 560. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Dobrzański, Grzegorz. 2009. „Podstawowe pojęcia i problemy użytkowania i ochrony środowiska.” W Ochrona środowiska przyrodniczego, red. Grzegorz Dobrzański, 19-48. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Dołęga, Józef M. 1998. Człowiek w zagrożonym środowisku. Z podstawowych zagadnień sozologii. Warszawa: Wydawnictwo ATK.
Google Scholar

Dołęga, Józef M. 2002. „U podstaw kultury ekologicznej.” W Podstawy kultury ekologicznej, red. Józef M. Dołęga, 7-8. Olecko: Wydawnictwo Wszechnicy Mazurskiej.
Google Scholar

Gasparski, Wojciech. 1991. „Metodologia projektowania a metodologia ogólna i metodologia nauk praktycznych.” W Logika, praktyka, etyka: przesłania filozofii Tadeusza Kotarbińskiego, red. Wojciech Gasparski, i Andrzej Strzałecki, 69-78. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Prakseologii.
Google Scholar

Gasparski, Wojciech. 2004. Wykłady z etyki biznesu. Nowa edycja. Warszawa: Wydawnictwo WSzPiZ im. Leona Koźmińskiego.
Google Scholar

Gasparski, Wojciech. 2013. „Teorie oraz dylematy etyczne i prakseologiczne.” W Biznes, etyka, odpowiedzialność, red. Wojciech Gasparski, 460-473. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Hull, Zbigniew. 1990. „Świadomość kryzysu i kryzys świadomości, czyli człowiek wobec przyrody.” Biuletyn Naukowy ART 1(6): 93-99.
Google Scholar

Hull, Zbigniew. 1998. „Istota i uwarunkowania obecnego kryzysu ekologicznego.” W Humanistyka Przyrodoznawstwo Technika w obliczu kryzysu biosfery. Materiały IV Olsztyńskiego Sympozjum Ekologicznego Olsztyn - Waplewo 10-12 września 1997, red. Jan Dębowski, 23-31. Olsztyn: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Google Scholar

Hull, Zbigniew. 2006. „Ekofilozofia i środowisko przyrodnicze.” Diametros – Internetowy Serwis Filozoficzny 9: 105-115. DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2006.4.1.27
Google Scholar

Kay, John. 2010. „Trudna sztuka decydowania.” Dziennik Gazeta Prawna 74(2705): 21-22.
Google Scholar

Kempisty, Maria. 1973. „Otoczenie.” W Mały słownik cybernetyczny, red. Maria Kempisty, 291. Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
Google Scholar

Kieżun, Witold. 1997. Sprawne zarządzanie organizacją. Zarys teorii i praktyki. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Google Scholar

Kosewski, Marek. 2008. Wartości, godność i władza. Warszawa: Wydawnictwo VIZJA Press & IT.
Google Scholar

Kotarbiński, Tadeusz. 1965. Traktat o dobrej robocie. Wrocław – Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PAN.
Google Scholar

Krupa, Marian. 2006. „‘Dżungla’ teorii organizacji i zarządzania - poznanie zdeterminowane pytaniem o światopogląd?” Annales. Etyka w życiu gospodarczym 9: 339-349.
Google Scholar

Lonc, Elżbieta, i Ewelina Kantowicz. 2005. Ekologia i ochrona środowiska. Podręcznik dla studentów. Wałbrzych: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa.
Google Scholar

Mazur, Mazur. 1976. Cybernetyka i charakter. Warszawa: Wydawnictwo PIW.
Google Scholar

Michnowski, Lesław. 1999. Czy regres człowieczeństwa? Warszawa: Wydawnictwo Ludowe Towarzystwo Naukowo-Kulturalne.
Google Scholar

Michnowski, Lesław. 2003. „O potrzebie budowy informacyjnych podstaw trwałego rozwoju (sustainable development) polskiej, europejskiej i światowej społeczności.” W Filozoficzne i społeczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, red. Artur Pawłowski, 107-119. Lublin: Wydawnictwo Naukowe PAN.
Google Scholar

Piecuch, Czesława. 1983. „Człowiek w sytuacjach granicznych w ujęciu Karla Jaspersa.” Znak 9(346): 1392-1405.
Google Scholar

Piontek, Franciszek. 2007. „Teoria rozwoju a personalistyczna koncepcja teorii ekonomicznej.” W Zarządzanie rozwojem. Aspekty społeczne, ekonomiczne i ekologiczne, red. Barbara Piontek, i Franciszek Piontek, 55-62. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar

Polski Komitet Normalizacyjny. 2005. PN-EN ISO 14001. Systemy Zarządzania Środowiskowego – wymagania i wytyczne stosowania. Warszawa: Wydział Wydawnictw Normalizacyjnych.
Google Scholar

Poskrobko, Bazyli. 2007. Zarządzanie środowiskiem. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar

Pszczołowski, Tadeusz. 1984. Organizacja od dołu i od góry. Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna.
Google Scholar

Strzałecki, Andrzej. 1991. „Reguły i style rozwiązywania problemów praktycznych.” W Logika, praktyka, etyka: przesłania filozofii Tadeusza Kotarbińskiego, red. Wojciech Gasparski, i Andrzej Strzałecki, 79-93. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Prakseologii.
Google Scholar

Szaniawski, Klemens. 1994a. „Filozofia podejmowania decyzji.” W O nauce, rozumowaniu i wartościach. Pisma wybrane, red. Klemens Szaniawski, 431-444. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Szaniawski, Klemens. 1994b. „Informacja a decyzja.” W O nauce, rozumowaniu i wartościach. Pisma wybrane, red. Klemens Szaniawski, 253-266. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Szaniawski, Klemens. 1994c. „Prakseologia a teoria decyzji.” W O nauce, rozumowaniu i wartościach. Pisma wybrane, red. Klemens Szaniawski, 77-87. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Zięba, Stanisław. 2013. Życie. Koncepcja emergentystyczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Żylicz, Tomasz. 2004. Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar