Environmental Protection in Strategic Instruments of Spatial Policy in Poland

Maciej J. Nowak

doi:10.21697/seb.2020.18.4.05

Opublikowane: 2020-12-21

Tom 18 Nr 4 (2020)

Ochrona środowiska w strategicznych narzędziach polityki przestrzennej w Polsce

Maciej J. Nowak

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/seb.2020.18.4.05

Abstrakt

Zapewnienie ochrony środowiska wymaga zastosowania różnych narzędzi, w tym także polityki przestrzennej. Odpowiednie uwzględnienie zagadnień środowiskowych w polityce przestrzennej wciąż stanowi poważne wyzwanie. Celem artykułu jest określenie warunków i zakresu dotyczącego ochrony środowiska, ujmowanych w strategicznych bezpośrednich narzędziach polityki przestrzennej Wskazano oczekiwania względem narzędzi polityki przestrzennej z perspektywy środowiskowej oraz zweryfikowano, w jakim zakresie oczekiwania te są lub mogą być ujęte w obecnym systemie. Zweryfikowano studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miast wojewódzkich w zakresie zastosowania kluczowych z perspektywy środowiskowej elementów. Z przeprowadzonych analiz i badań wynika, że zwłaszcza w narzędziach strategicznych na szczeblu lokalnym należy uwzględniać określenie znaczenia terenów chronionych w kształtowaniu środowiska, wskazanie potencjalnych rozwiązań przeciwdziałających zagrożeniom dla środowiska oraz kontekst społeczny ochrony środowiska. Próby takich działań są podejmowane, niemniej w przeważającym zakresie, w bardzo ograniczonym stopniu.

Słowa kluczowe:

ochrona środowiska, planowanie przestrzenne, narzędzia strategiczne

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Nowak, M. J. (2020). Ochrona środowiska w strategicznych narzędziach polityki przestrzennej w Polsce. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 18(4), 51–61. https://doi.org/10.21697/seb.2020.18.4.05

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Albrechts, Louis. 2006. “Shifts in strategic spatial planning? Some evidence from Europe and Australia.” Environment and Planning A 38(2): 1149-1170. DOI: https://doi.org/10.1068/a37304
Google Scholar

Anioł, Włodzimierz. 2019. Bezład warszawski. O erozji i odnowie przestrzeni publicznych. Warszawa: Elipsa. DOI: https://doi.org/10.33896/978-83-8017-245-6
Google Scholar

Baran-Zgłobicka, Barbara. 2017. Środowisko przyrodnicze w zarządzaniu przestrzenią i rozwojem lokalnym na obszarach wiejskich. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Google Scholar

Budner, Waldemar. 2019. Gospodarka przestrzenna miast i aglomeracji. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
Google Scholar

Chmielewski, Tadeusz, Przemysław Śleszyński, Szymon Chmielewski, i Agnieszka Kułak. 2018. Ekologiczne i fizjonomiczne koszty bezładu przestrzennego. Warszawa: Instytut Gospodarki i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
Google Scholar

Cieszewska, Agata. 2019. Green Belts. Zielone pierścienie wielkich miast. Warszawa: Sedno.
Google Scholar

Degórska, Barbara. 2017. Urbanizacja przestrzenna terenów wiejskich na obszarze metropolitalnym Warszawy. Kontekst ekologiczno-krajobrazowy. Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.
Google Scholar

Drzazga, Dominik. 2019. Systemowe uwarunkowania planowania przestrzennego jako instrumentu osiągania sustensywnego rozwoju. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/8142-634-3
Google Scholar

Faludi, Andreas. 2010. “European spatial planning: past, present and future.” Town Planning Review no. 21: 1-22.
Google Scholar

Fogel, Anna. 2007. “Ochrona przyrody w planowaniu przestrzennym a prawo własności.” W Planowanie przestrzenne – szanse i zagrożenia społeczno-środowiskowe, red. Stefan Kozłowski, i Paulina Legutko-Kobus, 96-105. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
Google Scholar

Fogel, Anna. 2011. Prawna ochrona przyrody w lokalnym planowaniu przestrzennym. Warszawa: Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa.
Google Scholar

Gaczek, Wanda. 2003. Zarządzanie w gospodarce przestrzennej. Poznań: Oficyna Wydawnicza Branta.
Google Scholar

Giedych, Renata, Barbara Szulczewska, i Gabriela Maksymiuk. 2012. “Problemy zarządzania zieloną infrastrukturą miasta na przykładzie Warszawy.” Problemy Ekologii Krajobrazu vol. XXXIII: 203-213.
Google Scholar

Giedych, Renata. 2018. Ochrona przyrody w polityce przestrzennej miast. Warszawa: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN.
Google Scholar

Kowalewski, Adam, i Maciej Nowak. 2018. “Chaos przestrzenny i prawo. Uwarunkowania, Procesy, skutki, rekomendacje.” In Studia nad chaosem przestrzennym vol. I, ed. Adam Kowalewski, Tadeusz Markowski, i Przemysław Śleszyński, 83-145. Warszawa: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN.
Google Scholar

Macias, Andrzej, i Sylwia Bródka. 2014. Przyrodnicze podstawy gospodarowania przestrzenią. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Malisz, Bolesław. 1985. “Gospodarka i polityka przestrzenna.” In Planowanie przestrzenne red. Jerzy Regulski, 59-115. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar

Markowski, Tadeusz. 2011. „Funkcjonowanie gospodarki przestrzennej – założenia budowy modelu zintegrowanego planowania i zarządzania rozwojem.” In System planowania przestrzennego i jego rola w strategicznym zarządzaniu rozwojem kraju, ed. Tadeusz Markowski, i Piotr Żuber, 38-42. Warszawa: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN.
Google Scholar

Nadin, Vincent. 2007. “The emergence of the spatial planning approach in England.” Planning Practice & Research 22(1): 43-62. DOI: https://doi.org/10.1080/02697450701455934
Google Scholar

Niewiadomski, Zygmunt. 2003. Nowe prawo o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz. Warszawa: Twigger.
Google Scholar

Niewiadomski, Zygmunt. 2016. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz. Warszawa: Beck.
Google Scholar

Nowak, Maciej, i Anna Kiepas-Kokot. 2014. “Ograniczenia środowiskowe w instrumentach zarządzania przestrzenią na szczeblu gminnym w województwie zachodniopomorskim.” Studia Regionalne i Lokalne nr 4: 144-163.
Google Scholar

Nowak, Maciej, i Paweł Mickiewicz. 2012. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa jako instrument zarządzania rozwojem regionalnym. Warszawa: CeDeWu.
Google Scholar

Nowak, Maciej. 2012. “Bezpośrednie instrumenty zarządzania przestrzenią na szczeblu lokalnym a rozwój gospodarczy jako problem badawczy.” Zarządzanie Publiczne nr 21(3): 43-55.
Google Scholar

Nowak, Maciej. 2013. “Ochrona środowiska jako jeden z celów zarządzania przestrzenią na szczeblu lokalnym i regionalnym.” Ekonomia i Środowisko nr 44(1): 193-205.
Google Scholar

Nowak, Maciej. 2013. „Wpływ organów parków narodowych na zarządzanie przestrzenią na szczeblu lokalnym.” Studia Regionalne i Lokalne nr 53(3): 89-100.
Google Scholar

Nowak, Maciej. 2013b. “Ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko jako instrument zarządzania środowiskiem w wybranych polskich gminach.” Ekonomia i Środowisko 52(1): 56-79.
Google Scholar

Nowak, Maciej. 2014. “Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko jako instrument zarządzania środowiskiem w wybranych polskich gminach.” Ekonomia i Środowisko 48(1): 124-140.
Google Scholar

Nowak, Maciej. 2015. Decyzja o warunkach zabudowy i decyzja środowiskowa. Warszawa: Beck.
Google Scholar

Nowak, Maciej. 2017a. Niesprawność władz publicznych a system gospodarki przestrzennej. Warszawa: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN.
Google Scholar

Nowak, Maciej. 2017b. “Restrictions on land use vs. protection of environmental values.” Chemistry Environmental Biotechnology no. 20: 15-16. DOI: https://doi.org/10.16926/cebj.2017.20.02
Google Scholar

Nowak, Maciej. 2019. „Funkcje narzędzi wykorzystywanych w polityce przestrzennej.” Studia z Polityki Publicznej nr 23(3): 79-92. DOI: https://doi.org/10.33119/KSzPP.2019.3.4
Google Scholar

Noworól, Aleksander. 2013. Ku nowemu paradygmatowi planowania terytorialnego. Warszawa: CeDeWu.
Google Scholar

Otawski, Piotr. 2010. “Ochrona środowiska jako wartość i cel planowania przestrzennego.” In Wartości w planowaniu przestrzennym, ed. Zbigniew Cieślak, i Anna Fogel, 62-73. Warszawa: Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa.
Google Scholar

Poskrobko, Bazyli. 2007. Zarządzanie środowiskiem. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar

Rittel, Horst, i Melvin Webber. 2016. “Dylematy ogólnej teorii planowania.” In Governance. Wybór tekstów klasycznych, ed. Jerzy Hausner, Bob Jessop, i Stanisław Mazur, 59-82. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
Google Scholar

Śleszyński, Przemysław, Tomasz Komornicki, Jerzy Solon, i Marek Więckowski. 2012. Planowanie przestrzenne w gminach. Warszawa: Wydawnictwo Sedno.
Google Scholar

Śleszyński, Przemysław. 2013. Propozycja kompleksowej koncepcji wskaźników zagospodarowania i ładu przestrzennego. Warszawa: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN.
Google Scholar

Soja, Edward W. 2009. “Regional Planning and Development Theories.” In International Encyclopedia of Human Geography, edited by Rob Kitchin, and Nigel Thrift, 259-270. Oxford: Elsevier. DOI: https://doi.org/10.1016/B978-008044910-4.00877-4
Google Scholar

Szulczewska, Barbara, 2018. Zielona infrastruktura. Warszawa: Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN.
Google Scholar

Szulczewska, Barbara. 2004. „Planowanie przestrzenne jako instrument realizacji sieci ekologicznych: między teorią a praktyką.” In Płaty i korytarze jako elementy struktury krajobrazu – możliwości i ograniczenia koncepcji, ed. Agata Cieszewska, 54-62. Warszawa: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.
Google Scholar

Szulczewska, Barbara. 2008. “Planowanie przestrzenne a ochrona przyrody.” In Ochrona przyrody, ed. Mirosław Gwiazdowicz, 57-79. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe Kancelarii Sejmu.
Google Scholar