Eko-filozofia a perspektywa ekologicznego konserwatyzmu

Mikołaj Niedek

doi:10.21697/seb.2021.19.1.01

Opublikowane: 2021-03-08

Tom 19 Nr 1 (2021)

Eko-filozofia a perspektywa ekologicznego konserwatyzmu

Mikołaj Niedek

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/seb.2021.19.1.01

Abstrakt

Niniejszy artykuł przedstawia stanowiska ekofilozoficzne prezentowane przez Henryka Skolimowskiego, Rogera Scrutona i papieża Franciszka w ich zapatrywaniach na kwestie problematyki ekologicznej. Dotyczy to zarówno diagnozowanych przyczyn współczesnego kryzysu ekologicznego, jak i konstruktywnych propozycji przeciwdziałania jemu poprzez zmianę naszego sposobu myślenia i postawy względem świata. Artykuł rozpoczyna się od zarysowania początków filozofii ekologicznej i jej definiowania jako refleksji światopoglądowej nad relacją człowieka wobec środowiska. Uwagę autora skupia ideowy profil koncepcji ekofilozoficznych, który wyznacza progresywny lub konserwatywny światopogląd stojący u podstaw danej ekofilozofii. Zdaniem autora zieloną filozofię R. Scrutona i koncepcję ekologii integralnej papieża Franciszka można zakwalifikować do ekologicznego konserwatyzmu. Ekofilozofia H. Skolimowskiego pozwala natomiast koncepcyjnie zapośredniczyć zarówno progresywne, jak i konserwatywne propozycje ekofilozoficzne. Zdaniem autora ważna jest świadomość zarówno różnic, jak i podobieństw różnych ekofilozofii. Wspólnym elementem analizowanych w artykule koncepcji jest znaczenie proekologicznego, przyjaznego środowisku stylu życia dla przeciwdziałania kryzysowi ekologicznemu.

Słowa kluczowe:

eko-filozofia, ekofilozofia, Henryk Skolimowski, zielona filozofia Rogera Scrutona, ekologia integralna papieża Franciszka, ekologia integralna, Franciszek (papież), Roger Scruton, zielona filozofia

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Niedek, M. (2021). Eko-filozofia a perspektywa ekologicznego konserwatyzmu. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 19(1), 5–15. https://doi.org/10.21697/seb.2021.19.1.01

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bonenberg, Marek. 1992. Etyka środowiskowa: założenia i kierunki. Kraków: Zakład Etyki w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Brundtland, Gro Harlem. 1987. Our Common Future. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar

Ferry, Luc. 1995. Nowy ład ekologiczny. Drzewo, zwierzę i człowiek. Warszawa: Centrum Uniwersalizmu przy Uniwersytecie Warszawskim.
Google Scholar

Ferry, Luc, and Claude Capelier. 2016. Filozofia. Najpiękniejsza historia. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
Google Scholar

Franciszek, Ojciec Święty. 2015. Encyklika Laudato Si’. W trosce o wspólny dom. Kraków Wydawnictwo M.
Google Scholar

Gliński, Piotr. 1994. Polscy Zieloni. Ruch społeczny w okresie przemian. Warszawa: IFiS PAN.
Google Scholar

Górny, Mieczysław. 1992. Ekofilozofia rolnictwa. Krosno: Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi.
Google Scholar

Gruhl, Herbert. 1976. Ein Planet wird geplündert. Die Schreckensbilanz unserer Politik. Frankfurt a. M.: S. Fischer.
Google Scholar

Hoły-Łuczaj, Magdalena. 2018. Radykalny nonantropocentryzm. Martin Heidegger i ekologia głęboka. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323535867
Google Scholar

Kiełczewski, Dariusz. 2001. Ekologia społeczna. Białystok: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
Google Scholar

Kołakowska, Agnieszka. 2018. Konserwatysta wobec współczesnych ruchów ekologicznych. Dostęp 22.12.2020. https://teologiapolityczna.pl/agnieszka-kolakowska-konserwatysta-wobec-wspolczesnych-ruchow-ekologicznych.
Google Scholar

Łętocha, Rafał. 2016. Ekonomia współdziałania. Katolicka nauka społeczna wobec wyzwań globalnego kapitalizmu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Meadows, Donella, Dennis Meadows, Jorgen Randers, and William Behrens III. 1972. The Limits to Growth. New York: Universe Books.
Google Scholar

Najder-Stefaniak, Krystyna. 2013. Wprowadzenie do ekofilozofii. Warszawa: Wydawnictwo SGGW.
Google Scholar

Niedek, Mikołaj. 2001a. „Filozofia ekologiczna jako filozofia kultury.” ARCHEUS. Studia z Bioetyki i Antropologii Filozoficznej 2: 45–56.
Google Scholar

Niedek, Mikołaj. 2001b. „Kryzys ekologiczny jako kryzys kultury.” Humanistyka i Przyrodoznawstwo 7: 111–122.
Google Scholar

Papuziński, Andrzej, i Zbigniew Hull. 2001. Wokół eko-filozofii. Księga jubileuszowa ofiarowana Profesorowi Henrykowi Skolimowskiemu dla uczczenia siedemdziesięciolecia urodzin. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
Google Scholar

Papuziński, Andrzej. 1999. Wprowadzenie do filozoficznych problemów ekologii. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Google Scholar

Rose, Julian. 2014. W obronie życia. Pragmatyczne propozycje dla cierpiącej planety. Gdynia: Genesis.
Google Scholar

Scruton, Roger. 2017. Zielona filozofia. Jak poważnie myśleć o naszej planecie. Poznań: Zysk i S-ka.
Google Scholar

Skolimowski, Henryk. 1967. Polish Analytical Philosophy: A Survey and a Comparison with British Analytical Philosophy. New York: Humanities Press.
Google Scholar

Skolimowski, Henryk. 1974. Zmierzch światopoglądu naukowego. London: Odnowa.
Google Scholar

Skolimowski, Henryk. 1977. Ecological humanism. Lewes: Gryphon Press.
Google Scholar

Skolimowski, Henryk. 1993. Filozofia żyjąca: eko-filozofia jako drzewo życia. Warszawa: Pusty Obłok.
Google Scholar

Skolimowski, Henryk. 1995a. Technika a przeznaczenie człowieka. Warszawa: Ethos.
Google Scholar

Skolimowski, Henryk. 1995b. The Participatory Mind: A New Theory of Knowledge and of the Universe. London: Arkana.
Google Scholar

Skolimowski, Henryk. 1999. Wizje nowego Millennium. Kraków: Wydawnictwo EJB.
Google Scholar

Thant, U Sithu. 1969. The problems of human environment. Resolution UN nr 2398. Accessed January 14, 2021. https://undocs.org/en/A/RES/2398(XXIII).
Google Scholar

Waloszczyk, Konrad. 1996. Kryzys ekologiczny w świetle ekofilozofii. Łódź: Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej.
Google Scholar