Wykorzystanie aspektów konstruktywizmu w kształtowaniu świadomości ekologicznej

Elżbieta Buchcic

doi:10.21697/seb.2021.19.1.04

Opublikowane: 2021-03-08

Tom 19 Nr 1 (2021)

Wykorzystanie aspektów konstruktywizmu w kształtowaniu świadomości ekologicznej

Elżbieta Buchcic

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/seb.2021.19.1.04

Abstrakt

W dzisiejszych czasach pedagogiczne aspekty kształtowania świadomości ekologicznej społeczeństwa to temat bardzo istotny w kontekście negatywnych zmian zachodzących w środowisku przyrodniczym i rosnącej wciąż antropopresji. Ale jest to zagadnienie bardzo obszerne, które trzeba rozpatrywać wieloaspektowo, z punktu widzenia wielu dziedzin naukowych – między innymi również pedagogiki, psychologii, socjologii, filozofii – na bazie nauk przyrodniczych. Zawsze w podejmowanych przedsięwzięciach warto uwzględnić, jako priorytetowy wątek, edukację formalną i nieformalną całego społeczeństwa, a nie tylko dzieci i młodzieży, ponieważ to dorośli zarządzają środowiskiem. Należy również pamiętać, że wiedza to nie tylko fakty, zasady i teorie wywodzące się z obserwacji zjawisk i wydarzeń, lecz także umiejętność racjonalnego wykorzystania i interpretacji tych informacji w życiu codziennym. Dlatego, wykorzystując założenia pedagogiki konstruktywistycznej, można wzbogacić ofertę działań służących kształtowaniu świadomości ekologicznej całego społeczeństwa. Artykuł prezentuje wybrane założenia pedagogiki konstruktywistycznej i możliwości wdrażania jej podczas kształtowania prawidłowych postaw wobec przyrody. Ponieważ warto ciągle poszukiwać odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób kształtować świadomość ekologiczną, aby stopniowo zmniejszać nastawienie ludzi na „mieć”, a zwiększać na „być”. Docenienie wartości przyrody ma również istotne znaczenie dla urzeczywistnienia idei zrównoważonego rozwoju, która jest jedyną nadzieją na „lepsze jutro”. Obecnie szczególnym wyznacznikiem ochrony środowiska są podejmowane konkretne działania związane z szeroko rozumianą relacją: człowiek – kultura – natura. Współzależności uwarunkowane są jednak czynnikami wpływu kulturowego na środowisko oraz wpływu środowiska na preferowane wartości.

Słowa kluczowe:

wartość, konstruktywizm, konstruktywizm przyrodniczy, świadomość, świadomość ekologiczna

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Buchcic, E. (2021). Wykorzystanie aspektów konstruktywizmu w kształtowaniu świadomości ekologicznej. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 19(1), 45–56. https://doi.org/10.21697/seb.2021.19.1.04

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Arévalo-Garcia, Enzo B., Irmina Buczek, Marcin Chrzanowski, Wojciech Grajkowski, Jagna Hałaczek, Krzysztof Horodecki, Magdalena Kędziora, Tomasz Nowacki, Elżbieta Barbara Ostrowska, Urszula Poziomek, Lidia Setti, Krzysztof Spalik, Martyna Studzińska, i Piotr Walicki. 2013. Dobre praktyki w przyrodniczej edukacji pozaformalnej. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych. Dostęp 20.11.2020. https://wyszukiwarka.efs.men.gov.pl/product/dobre-praktyki-w-przyrodniczej-edukacji-pozaformalnej/attachment/2349.
Google Scholar

Bołtuć, Piotr. 2011. „Konstruktywizm w e-edukacji oraz jego krytyka.” E-mentor 41(4): 48–54.
Google Scholar

Buchcic, Elżbieta. 2017. Świętokrzyskie środowisko przyrodnicze jako wartość edukacyjno-kulturowa. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.
Google Scholar

Cichy, Danuta. 2005. „Uwarunkowania edukacji dla zrównoważonego rozwoju.” W Edukacja środowiskowa wzmocnieniem zrównoważonego rozwoju, red. Danuta Cichy, 24–33. Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP i Instytut Badań Edukacyjnych.
Google Scholar

Domka, Ludmiła. 1998. Kryzys środowiska a edukacja dla ekorozwoju. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Google Scholar

Europejska Komisja Gospodarcza ONZ. 2008. Strategia Edukacji dla Zrównoważonego Rozwoju. Warszawa: Ministerstwo Środowiska. Dostęp 9.10.2020. http://nauczyciele.mos.gov.pl/index.php?app=docs&action=get&iid=1274.
Google Scholar

Górka, Katarzyna, Bazyli Poskrobko, i Wojciech Radecki. 2001. Ochrona środowiska. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Google Scholar

Grochowska, Irena. 2006. „Edukacja środowiskowa w zadaniach rodziny.” Studia Ecologiae et Bioethicae 4: 419–435. DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2006.4.1.31
Google Scholar

Hull, Zbigniew. 1984. „Świadomość ekologiczna.” Aura 11: 3–4.
Google Scholar

Jan Paweł II. 1985. „Wy jesteście moją nadzieją. Wybór wypowiedzi Ojca Świętego Jana Pawła II do młodzieży.” Dostęp 26.08.2020. https://dzieje.pl/rozmaitosci/najbardziej-znane-cytaty-z-wystapien-jana-pawla-II.
Google Scholar

Jan Paweł II. 2008. „Wstań i idź! Spotkanie z młodzieżą na stadionie Girland, Lyon, 5.10.1986.” W Podręcznik pokolenia JP II. Ojcowskie słowo do młodych świata, Polski i Lednicy, red. Hanna Koźmińska, 261-275. Poznań: Duszpasterstwo Akademickie Dominikanów.
Google Scholar

Kiełczewski, Dariusz. 2001. Ekologia społeczna. Białystok: Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko.
Google Scholar

Kopczewski, Marian, Jacek Fabisiak, i Robert Kościelniak. 2009. „Edukacja ekologiczna jako ważny komponent edukacji obronnej społeczeństwa.” Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej 50: 63–74.
Google Scholar

Michalak, Renata. 2005. „Konstruktywistyczna perspektywa założonego modelu edukacji elementarnej.” Edukacja Elementarna Zeszyt 1 – Podstawy teoretyczne 90–106.
Google Scholar

Nakonieczna, Beata. 2001. „Koncepcja świadomości ekologicznej w aspekcie zdrowotnym.” W Edukacja ekologiczna wobec wyzwań XXI wieku, red. Jan Dębowski, 185–196. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Google Scholar

Papuziński, Andrzej. 2006. „Świadomość ekologiczna w świetle teorii i praktyki. Zarys politycznego modelu świadomości ekologicznej.” Problemy Ekorozwoju 1(1): 21–38.
Google Scholar

Pilch, Tadeusz. 1993. „Środowisko lokalne – struktura, funkcje, przemiany.” W Pedagogika społeczna, red. Tadeusz Pilch, i Irena Lepalczyk, 149–168. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Google Scholar

Sadowski, Ryszard. F. 2013. „Religijne źródła troski o stan środowiska przyrodniczego.” Seminare. Poszukiwania Naukowe 33(1): 81–93. DOI: https://doi.org/10.21852/sem.2013.33.06
Google Scholar

Sasinowski, Henryk. 1997. Ekologia społeczna: uwarunkowania przestrzenne. Białystok: Wydawnictwo Politechniki Białostockiej.
Google Scholar

Śliwierski, Bogusław. 2016. „Krytycznie i afirmacyjnie o edukacji konstruktywistycznej w szkolnictwie zawodowym.” Dostęp 16.04.2020. http://sliwierski-pedagog.blogspot.com/2016/04/krytycznie-i-afirmacyjnie-o-edukacji.html.
Google Scholar

Śniadek, Bożena. 1997. „Konstruktywistyczne podejście do nauczania o świetle i jego własnościach w okresie wczesnoszkolnym.” W Przyroda, badania, język, red. Stanisław Dylak, 43–44. Warszawa: Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli.
Google Scholar