The Power of Fertility and Its Importance for the Concept of Sustainable Development

Zuzanna Jakubowska; Karolina  Koza; Wojciech Leder; Aleksandra Owczarczyk; Zuzanna Skorupka; Tomasz Wróblewski

doi:10.21697/seb.2021.19.3.03

Opublikowane: 2021-10-04

Tom 19 Nr 3 (2021)

Potęga płodności i jej znaczenie dla idei zrównoważonego rozwoju

Zuzanna Jakubowska

, Karolina Koza

, Wojciech Leder

, Aleksandra Owczarczyk

, Zuzanna Skorupka

, Tomasz Wróblewski

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/seb.2021.19.3.03

Abstrakt

Jednym ze wskaźników zrównoważonego rozwoju są zmiany demograficzne wyrażane wartością przyrostu naturalnego populacji ludzkiej, którego stan wynika bezpośrednio z poziomu płodności (fertility) będącej przedmiotem rozważań niniejszego artykułu. Płodność człowieka jest złożonym potencjałem uwarunkowanym czynnikami środowiska przyrodniczego, społecznego i gospodarczego. Wielowymiarowe powiązania płodności, które mogą wpłynąć na jej stan, stanowią nieograniczone pole badań, studiów i analiz. Interdyscyplinarny zakres badań płodności, przeprowadzony przez autorów, pokazał, że płodność jest zagadnieniem, które zarówno w aspekcie historycznym, społecznym, politycznym i medycznym jest potencjałem przyczyniającym się do rozwoju społeczeństw i poziomu ich życia. Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie: czy i w jaki sposób płodność jednostki ma znaczenie dla idei zrównoważonego rozwoju. By to osiągnąć, przeprowadzono analizę oraz syntezę dostępnego piśmiennictwa uzupełnioną o informacje przekazane przez ekspertów z przedmiotowego zakresu. W pracy zostały zaprezentowane: wybrane czynniki warunkujące płodność, sposoby mierzenia potencjału płodności oraz zróżnicowane konteksty, takie jak wpływ płodności na historię i jej powiązania z wolnością jednostki ludzkiej. Ponadto autorzy przedstawili powiązania między płodnością jednostki a założeniami oraz postulatami idei zrównoważonego rozwoju.

Słowa kluczowe:

płodność, siła płodności, zrównoważony rozwój

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Jakubowska, Z., Koza, K. ., Leder, W., Owczarczyk, A., Skorupka, Z., & Wróblewski, T. (2021). Potęga płodności i jej znaczenie dla idei zrównoważonego rozwoju. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 19(3), 25–35. https://doi.org/10.21697/seb.2021.19.3.03

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Agenda 2015 – The 2030 Agenda for Sustainable Development, UN General Assembly Resolution, signed 25 September 2015 (A/RES/70/).
Google Scholar

Berlin, Isaiah. 1991. Dwie koncepcje wolności i inne eseje. [Two Concepts of Freedom and Other Essays]. Warszawa: Res Publica.
Google Scholar

Bojanowska, Monika, and Małgorzata Kostecka. 2018. „Dieta i styl życia jako czynniki wpływające na płodność.” [Diet and Lifestyle as Factors Influencing Fertility]. Kosmos 67(2): 425-439.
Google Scholar

Castilla Josea A., Carlos Alvarez, Juan Aguilar, Cristina Gonzalez-Varea, and María Carmen Gonzalvo. 2006. “Influence of analytical and biological variation on the clinical interpretation of seminal parameters.” Human Reproduction 18(10): 847-851.
Google Scholar

Chazan, Bogdan. 2018. „Opieka prekoncepcyjna i wybrane problemy niepłodności małżeńskiej.” [Preconceptual care and selected problems of marital infertility]. In Płodność i planowanie rodziny, [Fertility and family planning], edited by Zbigniew Szymański, 20-24. Szczecin: Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Medycznej.
Google Scholar

Constitution 1946 – Constitution of the World Health Organisation, signed on 22 July, 1946, in New York.
Google Scholar

Declaration 1999 – The Universal Declaration of Sexual Rights, adopted by the General Assembly of the World Congress of Sexology on 26 August, 1999, in Hong Kong, and adopted by the WHO in 2002.
Google Scholar

Dembińska, Aleksandra. 2018. Psychologiczne aspekty zmagania się kobiet z niepłodnością. [Psychological aspects of women's struggle with infertility]. Warszawa: Difin.
Google Scholar

Golec, Joanna, Wojciech Hanke, and Sławomir Dąbrowski. 2003. „Ryzyko zaburzeń płodności u osób zawodowo eksponowanych na pestycydy.” [The risk of impaired fertility in people professionally exposed to pesticides]. Medycyna pracy 54(5): 465-472.
Google Scholar

Harris, Isaiah, Carolyne Fronczak, Lauren Roth, and Randall B. Meacham. 2011. “Fertility and the ageing male.” Reviews in Urology 13(4), e184-e190.
Google Scholar

Jahanbegloo, Ramin. 1991. Conversation with Isaiah Berlin. New York: Halban Publishers.
Google Scholar

Jaroń, Magdalena M. 2014. „Podmiotowe podstawy zrównoważonego rozwoju.” [Personalistic foundations of sustainable development]. In Zrównoważony rozwój. Debiut naukowy, [Sustainable development. Scientific debut], edited by Tomasz Jamczura, and Hanna Kretek, 126-133. Racibórz: Wydawnictwo PWZS w Raciborzu.
Google Scholar

Kaye, Philippa. 2009. Płodność, niepłodność, bezpłodność. [Fertility and infertility]. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Google Scholar

Krawczyńska, Monika, and Jadwiga Słowińska-Srzednicka. 2016. „Zastosowanie oznaczeń stężeń hormonu antymüllerowskiego (AMH) w diagnostyce chorób endokrynnych.” [The utilization of anti-müllerian hormone (AMH) plasma level measurements in diagnosis of endocrine diseases]. Postęp Nauk Medycznych 29: 921-928.
Google Scholar

Krupa, Aleksandra, and Marta Schmidt. 2019. „Niepłodność kobieca w wyniku wybranych zaburzeń hormonalnych – przegląd literatury.” [Female infertility as a result of selected hormonal disorders - literature review], In Wybrane zagadnienia z zakresu ginekologii, położnictwa i seksuologii, [Selected issues in the field of gynecology, obstetrics and sexology], edited by Violetta Skrzypulec, 7-16. Katowice: Śląski Uniwersytet Medyczny.
Google Scholar

Leridon, Henri. 2007. “Studies of fertility and fecundity: comparative approaches from demography and epidemiology.” Comptes Rendus Biologies 330(4): 339-346.
Google Scholar

Mączak, Antoni. 1986. Rządzący i rządzeni: władza i społeczeństwo w Europie wczesnonowożytnej. [The Ruling and The Ruled: Power and Society in Early Modern Europe]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Google Scholar

Manteuffel, Tadeusz. 1964. „Feudalizm.” [Feudalism]. In Wielka Encyklopedia Powszechna, [Great Universal Encyclopedia]. vol. 3, edited by Bogdan Suchodolski, 632. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Mathieu Cyrille, René Ecochard, Victoria Bied, Jacqueline Lornage, and Jean-Claude Czyba. 1995. “Cumulative conception rate following intrauterine artificial insemination with husband’s spermatozoa: influence of husband’s age.” Human Reproduction 10(5):1090-1097. https://doi.org.10.1093/oxfordjournals.humrep.a136100.
Google Scholar

Mearsheimer, John Joseph. 2019. Tragizm polityki mocarstw. Kraków: Universitas.
Google Scholar

Mianowska, Klaudia, Magdalena Lewicka, Magdalena Sulima, Dorota Koczkodaj, and Artur Wdowiak. 2015. „Ocena kariotypu niepłodnych par.” [Karyotype evaluation of infertile couples]. European Journal of Medical Technologies 3(8): 49-56.
Google Scholar

Mill, John Stuart. 2005. O wolności. Warszawa: PWN.
Google Scholar

Miranowicz-Dzierżawska, Katarzyna. 2012. „Substancje działające szkodliwie na rozrodczość – zagrożenia, narażenie, uregulowania prawne.” [Substances toxic for reproduction - threats, exposure, legal regulations]. Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka 12: 11-15.
Google Scholar

Monteskiusz, Charles. 2016. O duchu praw. [The spirit of the laws]. Kraków: Vis-à-vis Etiuda.
Google Scholar

Nazar-Gutowska, Katarzyna. 2012. Groźba bezprawna w polskim prawie karnym. [An unlawful threat in Polish criminal law]. Warszawa: Wolters Kluwer.
Google Scholar

Pasterniak-Winiarski, Anna. 2019. „Wybrane czynniki środowiskowe, a ryzyko niepłodności mężczyzn.” [Selected Environmental Factors as a Risk of Male Infertility]. Kosmos 68(2): 239-247.
Google Scholar

Rąb, Łukasz. 2016. „Problem wolności a idea zrównoważonego rozwoju.” [The Problem of Freedom and The Idea of Sustainable Development]. Transformacje 1-2 (88-89): 172-186.
Google Scholar

Raupp, Aimee E., and Marta Florea. 2016. Ty też będziesz w ciąży. [Yes, you can get pregnant]. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Google Scholar

Srogosz, Tadeusz. 1995. „Stan i potrzeby badań nad dziejami osiemnastowiecznej medycyny polskiej.” [The Condition and the Needs of Research into the History of 18th-c. Polish Medicine]. Medycyna Nowożytna: studia nad historią medycyny 2: 23-30.
Google Scholar

Szymborski, Janusz. 2012. Zdrowie publiczne i polityka ludnościowa. Rządowa Rada Ludnościowa. [Public health and population policy. Government Population Council]. Warszawa: Zakład Wydawnictw Statystycznych.
Google Scholar

Warenik-Szymankiewicz, Alina, and Radosław Słopień. 2005. „Genetyczne podłoże przedwczesnego wygasania czynności jajników.” [Genetic aspects of premature ovarian failure]. Endokrynologia Polska 56(3): 359-358.
Google Scholar

WCED (World Commission on Environment and Development). 1987. Our Common Future: Report of the World Commission on the Environment and Development. Oxford: Oxford University Press.
Google Scholar

WHO (World Health Organization). 2020. WHO laboratory manual for the Examination and processing of human semen. Accessed October 30, 2020. https://www.who.int/docs/default-source/reproductive-health/srhr-documents/infertility/examination-and-processing-of-human-semen-5ed-eng.pdf?sfvrsn=5227886e_2.
Google Scholar

Wyrozumski, Jerzy. 1999. Wielka Historia Polski. Tom 2: Dzieje Polski Piastowskiej (VIII w. -1370). [The Great History of Poland. vol. 2: The History of Piast Poland (8th century-1370)]. Kraków: Bertelsmann Media.
Google Scholar