Perspektywy rozwoju filozofii tomistycznej na podstawie sytuacji w Polsce

Kazimierz Mikucki

doi:10.21697/spch.2019.55.3.02

Opublikowane: 2019-09-30

Tom 55 Nr 3 (2019)

Perspektywy rozwoju filozofii tomistycznej na podstawie sytuacji w Polsce

Kazimierz Mikucki

Studia Philosophiae Christianae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/spch.2019.55.3.02

Abstrakt

W artykule poruszono problem perspektyw rozwoju, a tym samym przyszłości filozofii tomistycznej na podstawie sytuacji w Polsce. Otóż taką szansę widzi się dla tej filozofii w badaniach bardziej partykularnych, znajdujących się poza głównym obiektem zainteresowań metafizyki ogólnej. Każdorazowo przybierają one postać metafizyk szczegółowych i stosowanych. Pierwsza z nazw nawiązuje do zawężonego pola badań, druga natomiast jest uzasadniona korzystaniem z dorobku innych nauk filozoficznych, bardziej podstawowych, włącznie z metafizyką ogólną. Metafizyki tego rodzaju stanowią szeroko pojęte studium tego, co jest najbardziej fundamentalne nie dla bytu jako takiego, ale dla wszelkich podstawowych typów przedmiotów w sferze natury i kultury. Nie stanowią one jednak alternatywy dla metafizyki ogólnej, która bada rzeczywistość w wymiarze transcendentalnym, ponieważ korzystając z jej dorobku, zachowują z nią łączność oraz stanowią jej konieczne dopełnienie. Jako zaś typowe dyscypliny filozoficzne, dające możliwość rozwijania owych metafizyk, podano w artykule filozofię przyrody, antropologię filozoficzną oraz dwie formy filozofii ludzkiego działania, czyli religię i moralność. W ich przypadku wskazywano zarówno na tematy już podjęte przez wielu przedstawicieli myśli tomistycznej w Polsce oraz na te, jakie są możliwe do podjęcia. Realizacja tych form metafizyki odpowiada nie tylko strukturze rzeczywistości pluralistycznej i jednocześnie powiązanej ze sobą szeregiem zależności, ale też problemom aktualnym, nowym, wymagającym ujęcia gruntownego i całościowego, jakie stwarza dopiero perspektywa metafizyczna, rozpatrywana z pozycji filozofii tomistycznej.

Słowa kluczowe:

rozwój filozofii tomistycznej, metafizyka szczegółowa, metafizyka stosowana

Inne teksty tego samego autora

Kazimierz Mikucki, Filozoficzne aspekty teorii duchowości ekologicznej papieża Franciszka w świetle filozofii tomistycznej , Studia Philosophiae Christianae: Tom 56 Nr 4 (2020)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Mikucki, K. (2019). Perspektywy rozwoju filozofii tomistycznej na podstawie sytuacji w Polsce. Studia Philosophiae Christianae, 55(3), 33–55. https://doi.org/10.21697/spch.2019.55.3.02

Cited by / Share

Bibliografia

Biesaga T., Początki bioetyki, jej rozwój i koncepcja, w: Podstawy i zastosowania bioetyki, red. T. Biesaga, Wyd. Nauk. PAT, Kraków 2001, 11–25.
Google Scholar

Biesaga T., Status embrionu ludzkiego – stanowisko personalizmu ontologicznego, w: Bioetyka polska, red. T. Biesaga, Wyd. Nauk. PAT, Kraków 2004, 257–264.
Google Scholar

Bronk A., Metodologiczny status nauk o religii, w: Filozofia religii, red. S. Janeczek, Wyd. KUL, Lublin 2012, 15–37.
Google Scholar

Buczkowska J., Lemańska A., Wprowadzenie, w: Stwarzanie i ewolucja, red. J. Buczkowska, A. Lemańska, Wyd. UKSW, Warszawa 2002, 7–18.
Google Scholar

Dyk W., Kreacja i ewolucja w świetle praw przyrody, w: Stwarzanie i ewolucja, red. J. Buczkowska, A. Lemańska, Wyd. UKSW, Warszawa 2002, 56–78.
Google Scholar

Dyk W., Geneza duszy ludzkiej w kontekście teorii ewolucji, w: Metafizyczne i antropologiczne założenia filozofii religii, red. P. Moskal, Wyd. KUL, Lublin 2007, 103–134.
Google Scholar

Ganowicz-Bączek A., Spór o etykę środowiskową, Wyd. WAM, Kraków 2009.
Google Scholar

Gogacz M., Człowiek i jego relacje. Materiały do filozofii człowieka, Wyd. ATK, Warszawa 1985.
Google Scholar

Gogacz M., Filozoficzne aspekty mistyki. Materiały do filozofii mistyki, Wyd. ATK, Warszawa 1985.
Google Scholar

Gogacz M., Życie społeczne w duchu Ewangelii. O nauczaniu społecznym Kościoła z Mieczysławem Gogaczem rozmawia Stanisław Krajski, Episteme 59(2006), red. A. Andrzejuk, Olecko 2006.
Google Scholar

Hajduk Z., Filozofia przyrody, filozofia przyrodoznawstwa, metakosmologia, TN KUL, Lublin 2007.
Google Scholar

Hajduk Z., Koncepcje filozofii przyrody, w: Filozofia przyrody, red. S. Janeczek i inni, Wyd. KUL, Lublin 2013, 15–29.
Google Scholar

Heller M., Filozofia przyrody. Zarys historyczny, Wyd. Znak, Kraków 2004.
Google Scholar

Heller M., Logos wszechświata. Zarys filozofii przyrody, Wyd. Znak, Kraków 2013.
Google Scholar

Jaworski M., Problem filozofii religii, w: Studia z filozofii Boga, religii i człowieka, red. J. Sochoń, Wyd. UKSW, Warszawa 2002, 116–141.
Google Scholar

Jaworski M., Od filozofii religii do eidos Kościoła. Wybór pism filozoficznych, t. 3, red. K. Mikucki, Wyd. UPJPII, Kraków 2018.
Google Scholar

Kamiński S, O naturze filozofii, w: Tenże, Jak filozofować?, red. T. Szubka, TN KUL, Lublin 1989, 45–53.
Google Scholar

Kamiński S., Osobliwość metodologiczna teorii bytu, w: Tenże, Jak filozofować?, red. T. Szubka, TN KUL, Lublin 1989, 71–87.
Google Scholar

Kamiński S., Dziedziny teorii bytu, w: Tenże, Jak filozofować?, red. T. Szubka, TN KUL, Lublin 1989, 177–194.
Google Scholar

Kamiński S., Metody współczesnej metafizyki, w: Tenże, Filozofia i metoda, red. J. Herbut, TN KUL, Lublin 1993, 41–122.
Google Scholar

Kamiński S., O podstawach unifikacji nauk, w: Tenże, Metoda i język, red. U. M. egleń, TN KUL, Lublin 1994, 435–448.
Google Scholar

Kamiński S., Współczesne metody metafizyki, w: Tenże, Filozofia i metoda, red. J. Herbut, TN KUL, Lublin 1993, 123–131.
Google Scholar

Kieroń Z., Wróblewski Z., Filozofia przyrody a współczesna kultura, w: Filozofia przyrody, red. S. Janeczek i inni, Wyd. KUL, Lublin 2013, 283–299.
Google Scholar

Kloskowski K., Filozofia ewolucji i filozofia stwarzania, t. 1: Między ewolucją a stwarzaniem, Wyd. ATK, Warszawa 1999.
Google Scholar

Kłósak K., Dusza ludzka w perspektywach filozofii przyrody i metafizyki, Analecta Cracoviensia 10(1978), 29–47.
Google Scholar

Kłósak K., Z teorii i metodologii filozofii przyrody, Wyd. Księgarnia Św. Wojciecha, Poznań 1980.
Google Scholar

Kowalczyk S., Zarys filozofii człowieka, Wyd. Diecezjalne, Sandomierz 2002.
Google Scholar

Kowalczyk S., Antropologia filozoficzna – koncepcja, metody, problematyka, w: Antropologia, red. S. Janeczek, Wyd. KUL, Lublin 2010, 17–42.
Google Scholar

Krąpiec M.A., Zdybicka Z.J., O tomistycznej drodze poznania Boga, w: Aby poznać Boga i człowieka, cz. I: O Bogu dziś, red. B. Bejze, Wyd. Sióstr Loretanek, Warszawa 1974, 71–83.
Google Scholar

Krąpiec M.A., Człowiek –Kultura – Uniwersytet, red. A. Wawrzyniak, Wyd. KUL, Lublin 1982.
Google Scholar

Krąpiec M.A., Człowiek i polityka, red. A. Maryniarczyk, Polskie Tow. Tomasza z Akwinu, Lublin 2007.
Google Scholar

Krąpiec M.A., Człowiek i prawo naturalne, Polskie Tow. Tomasza z Akwinu, Lublin 2009.
Google Scholar

Latawiec A., Jak nauczać filozofii przyrody ożywionej?, w: Filozofia przyrody, red. S. Janeczek i inni, Wyd. KUL, Lublin 2013, 443–460.
Google Scholar

Lemańska A., Praktyczna filozofia przyrody alternatywą klasycznej filozofii przyrody?, Studia Philosophiae Christianae 33(1997)1, 133–138.
Google Scholar

Lemańska A., Filozofia przyrody a nauki przyrodnicze, w: Filozofia przyrody, red. S. Janeczek i inni, Wyd. KUL, Lublin 2013, 31–52.
Google Scholar

Lenartowicz P., Czy empiria biologiczna ma jakieś znaczenie dla filozofii człowieka?, w: Antropologia, red. S. Janeczek, Wyd. KUL, Lublin 2010, 237–272.
Google Scholar

Łukomski J., Próba zbudowania chrześcijańskiej etyki środowiska naturalnego, Wyd. Jedność, Kielce 2000.
Google Scholar

Maryniarczyk A., Tomizm egzystencjalny a dziś filozofii, w: Filozofować dziś. Z badań nad filozofią najnowszą, red. A. Bronk, Wyd. TN KUL, Lublin 1995, 283–300.
Google Scholar

Maryniarczyk A., Aktualność tomizmu, w: Wprowadzenie do filozofii, red. E. Łupina i inni, Wyd. KUL, Lublin 1998, 705–739.
Google Scholar

Maryniarczyk A., Metafizyka w ekologii, Wyd. KUL, Lublin 1999.
Google Scholar

Mączka J., Uwagi na temat przedmiotu filozofii przyrody, w: Filozofia przyrody, red. S. Janeczek i inni, Wyd. KUL, Lublin 2013, 53–67.
Google Scholar

Mikucki K., Kierunki badań filozoficznych nad religią w ujęciu Mariana Jaworskiego, w: Studia Leopoliensia 11(2018), 39–66.
Google Scholar

Morawiec E., Podstawowe zagadnienia metafizyki klasycznej, Wyd. ATK, Warszawa 1998.
Google Scholar

Moskal P., Problem genezy religii. Aspekty filozoficzne i teologiczne, w: Filozofować w kontekście teologii. Religia – Natura – Łaska, red. P. Moskal, Wyd. KUL, Lublin 2003, 9–19.
Google Scholar

Moskal P., Pytanie o religię prawdziwą, w: Filozofować w kontekście teologii. Problem religii prawdziwej, red. P. Moskal, Wyd. KUL, Lublin 2004, 11–23.
Google Scholar

Moskal P., Teza teistyczna, w: Filozofować w kontekście teologii. Problem religii prawdziwej, red. P. Moskal, Wyd. KUL, Lublin 2004, 25–36.
Google Scholar

Moskal P., Filozofia Objawienia, w: Objawienie, red. P. Moskal, Wyd. KUL, Lublin 2005, 9–34.
Google Scholar

Moskal P., Religia i prawda. Filozofia religii, apologia religii, diagnostyka religii, w: Filozofia religii, red. S. Janeczek, Wyd. KUL, Lublin 2012, 317–335.
Google Scholar

Rusecki M., Cud w chrześcijaństwie, TN KUL, Lublin 1996.
Google Scholar

Stępień A. B., W poszukiwaniu istoty człowieka. Z fenomenologii i metafizyki bytu ludzkiego, w: Aby poznać Boga i człowieka, cz. 2: O człowieku dziś, red. B. Bejze, Wyd. Sióstr Loretanek, Warszawa 1974, 61–94.
Google Scholar

Swieżawski S., Święty Tomasz na nowo odczytany, Wyd. Znak, Kraków 1983.
Google Scholar

Ślipko T., Życie i płeć człowieka, Wyd. WAM, Kraków 1978.
Google Scholar

Ślipko T., Zarys etyki szczegółowej, t. 1–2, Wyd. WAM, Kraków 1981.
Google Scholar

Ślipko T., Za czy przeciw życiu. Pokłosie dyskusji, Wyd. Ośrodek Chrześcijańskiej Myśli Społecznej „Augustinum”, Kraków – Warszawa 1992.
Google Scholar

Ślipko T., Kara śmierci z teologicznego i filozoficznego punktu widzenia, Wyd. WAM, Kraków 2002.
Google Scholar

Ślipko T, 9 dylematów etycznych, Wyd. Petrus, Kraków 2010.
Google Scholar

Świeżyński A., Prawa nauki a możliwość zachodzenia zjawisk cudownych w kontekście zagadnienia naukowej niewyjaśnialności cudu, w: Filozofia przyrody, red. S. Janeczek i inni, Wyd. KUL, Lublin 2013, 413–439.
Google Scholar

Wnuk M., Zykubek A., Pojęcie, natura i geneza życia, w: Filozofia przyrody, red. S. Janeczek i inni, Wyd. KUL, Lublin 2013, 71–85.
Google Scholar

Wojciechowski T., Zarys filozofii przyrody ożywionej, Wyd. UO, Opole 1997.
Google Scholar

Wojtyła K., Osoba i czyn, Wyd. PTT, Kraków 1985.
Google Scholar

Wojtyła K., Miłość i odpowiedzialność, red. T. Styczeń i inni, Wyd. TN KUL, Lublin 1986.
Google Scholar

Zdybicka Z.J., Udział filozofii w określaniu prawdziwości religii, w: Filozofować w kontekście teologii. Problem religii prawdziwej, red. P. Moskal, Wyd. KUL, Lublin 2004, 37–49.
Google Scholar

Ziemiański S., Celowość według Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu, w: W poszukiwaniu istoty życia. Pamięci ks. prof. Szczepana Ślagi, red. G. Bugajak, A. Latawiec, Wyd. UKSW, Warszawa 2005, 159–176.
Google Scholar

Zon J., Ewolucja i ewolucjonizm, w: Filozofia przyrody, red. S. Janeczek i inni, Wyd. KUL, Lublin 2013, 87–113.
Google Scholar