Figury kinetyczne w literaturze cyfrowej. Stan badań i kilka wątpliwości

Elżbieta Winiecka

doi:10.21697/zk.2021.8.10

Opublikowane: 2021-12-31

Nr 8 (2021)

Figury kinetyczne w literaturze cyfrowej. Stan badań i kilka wątpliwości

Elżbieta Winiecka

Załącznik Kulturoznawczy

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zk.2021.8.10

Abstrakt

The article presents the state of research on kinetic e-literature. New digital phenomena – combining the issues of visual arts, technology and literature – encourage the redefinition of the latter category in literary studies. Literature in the digital space ceases to be only the art of the word. It uses techniques and codes of other arts, including movement as a new feature, inaccessible to printed literature. In her analysis, the author focuses on this last feature of electronic content. The article recapitulates the state of research on poetics and rhetoric of animated texts. It also discusses methodological problems related to the study of digital literature and presents some examples of rhetorical kinetic figures. The author notes that interpretations of new phenomena in the literary field, grounded in the rhetorical tradition supported by twentieth-century semiotic research, are insufficient to explain all the problems related to digital technology in the humanities. In the conclusion, she points to the need for further research on changes in readers’ perception and literary communication.

Słowa kluczowe:

electronic literature, kinetic poem, rhetorical figures, moving text, movement in literature

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Winiecka, E. (2021). Figury kinetyczne w literaturze cyfrowej. Stan badań i kilka wątpliwości. Załącznik Kulturoznawczy, (8), 191–214. https://doi.org/10.21697/zk.2021.8.10

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Arystoteles, Fizyka, tłum. i wstęp K. Leśniak, PWN, Warszawa 1968.
Google Scholar

John Bender, David E. Wellbery, Rhetoricality: On the Modernist Return of Rhetoric, [w:] The Ends of Rhetoric. History, Theory, Practice, eds. J. Bender, D.E. Wellbery, Stanford University Press, Stanford 1990.
Google Scholar

Bogusława Bodzioch-Bryła, Sploty: przepływy, architek(s)tury, hybrydy. Polska e-poezja w dobie procesualności i konwergencji, Wydawnictwo WAM, Kraków 2019.
Google Scholar

Philippe Bootz, The Problem of Form. Transitoire Observable, Laboratory for Emergent Programmed Art, [w:] The Aesthetics of Net Literature: Writing, Reading and Playing in Programmable Media, eds. P. Gendolla, J. Schäfer, transcript, Bielefeld 2007.
Google Scholar

Nicholas C. Burbules, Hipertekst a teoria krytyczna, [w:] Ekrany piśmienności. O przyjemnościach tekstu w epoce nowych mediów, red. A. Gwóźdź, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
Google Scholar

Borys Eichenbaum, Teoria metody formalnej, tłum. R. Zimand, [w:] idem, Szkice o prozie i poezji, wybór i tłum. L. Pszczołowska, R. Zimand, PIW, Warszawa 1973.
Google Scholar

Norbert Elias, Społeczeństwo jednostek, tłum. J. Stawiński, PWN, Warszawa 2008.
Google Scholar

Stanley Fish, Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, tłum. K. Abriszewski i in., Universitas, Kraków 2002.
Google Scholar

Paul de Man, Semiologia a retoryka, [w:] idem, Alegorie czytania. Język figuralny u Rousseau, Nietzschego, Rilkego i Prousta, tłum. A. Przybysławski, Universitas, Kraków 2004.
Google Scholar

Paul de Man, Semiologia a retoryka, „Pamiętnik Literacki” 1986, z. 2.
Google Scholar

Paul de Man, Semiologia i retoryka, przeł. W. Kalaga, [w:] Teoria badań literackich za granicą, red. H. Markiewicz, t. 4, cz. 2, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1992.
Google Scholar

Paul de Man, Semiology and Rhetoric, [w:] idem, Allegories of reading: Figural Language in Rousseau, Nietzsche, Rielke and Proust, Yale University Press, New Heaven-London 1979.
Google Scholar

Talan Memmott, Beyond Taxonomy: Digital Poetics and the Problem of Reading, [w:] New Media Poetics: Contexts, Techno Texts and Theories, eds. A. Morris, T. Swiss, MIT Press, Cambridge 2006.
Google Scholar

Urszula Pawlicka, Literatura cyfrowa. W stronę podejścia procesualnego, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk 2017.
Google Scholar

Reading Moving Letters: Digital Literature in Research and Teaching. A Handbook, eds. R. Simanowski, J. Schäfer, P. Gendolla, transcript, Bielefeld 2010.
Google Scholar

Diovanna di Rosario, Electronic Poetry. Understanding Poetry in the Digital Environment, University Printing House, Jyväskylä 2011.
Google Scholar

Michał Rusinek, Powrót, zwrot i retoryka w myśleniu o retoryce, „Teksty Drugie” 2001, nr 2.
Google Scholar

Alexandra Saemmer, Digital Literature – A Question of Style, [w:] Reading Moving Letters. Digital Literature in Research and Teaching. A Handbook, eds. R. Simanowski, J. Schäfer, P. Gendolla, transcript, Bielefeld 2010.
Google Scholar

Janez Strehovec, Pisarstwo derywatywne: e-literatura w świecie nowych paradygmatów społeczno-ekonomicznych, „Teksty Drugie” 2015, nr 3.
Google Scholar

Ewa Szczęsna, Cyfrowa semiopoetyka, IBL PAN, Warszawa 2018.
Google Scholar

Ewa Szczesna, Cyfrowa transtekstualność, Użycia cytatu, reprezentacje figur, makroteksty, [w:] Teksty kultury uczestnictwa, red. A. Dąbrówka, M. Maryl, A. Wójtowicz, IBL PAN, Warszawa 2016.
Google Scholar

Wiktor Szkłowski, Sztuka jako chwyt, tłum. R. Łużny, [w:] Teoria badań literackich za granicą. Antologia, t. 2, cz. III, wybór S. Skwarczyńska, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986.
Google Scholar

Elżbieta Winiecka, Poszerzanie pola literackiego. Studia o literackości w internecie, Universitas, Kraków 2020.
Google Scholar

Seweryna Wysłouch, Literatura a sztuki wizualne, PWN, Warszawa 1994.
Google Scholar

Seweryna Wysłouch, Literatura i obraz. Tereny strukturalnej wspólnoty sztuk, [w:] Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie). Studia, red. S. Balbus, A. Hejmej, J. Niedźwiedź, Universitas, Kraków 2004.
Google Scholar

Jerzy Ziomek, Retoryka opisowa, Ossolineum, Wrocław 1990.
Google Scholar

Jim Andrews, Geof Huth, Lionel Kearns, Marko Niemi, Dan Waber, First Screeing: Computer Poems. bpNichols 1984. Introduction, http://vispo.com/bp/introduction.htm [dostęp 23.11.2019].
Google Scholar

Zach Whalen, Lexia to Perplexia (2000-2013), https://www.zachwhalen.net/posts/lexia-to-perplexia-2000-2013/ [dostęp 20.07.2020].
Google Scholar