„Edukacja wysokiej jakości” – analiza założeń koncepcyjnych i warunki implementacji modelu w polskim systemie edukacji w odniesieniu  do uczniów niewidomych i słabowidzących

Marzena Dycht

doi:10.21697/fp.2021.1.06

Opublikowane: 2021-10-27

Tom 11 Nr 1 (2021)

„Edukacja wysokiej jakości” – analiza założeń koncepcyjnych i warunki implementacji modelu w polskim systemie edukacji w odniesieniu do uczniów niewidomych i słabowidzących

Marzena Dycht

Forum Pedagogiczne

Dział: Artykuły i rozprawy

https://doi.org/10.21697/fp.2021.1.06

Abstrakt

W artykule przedstawiono charakterystykę nowego modelu „Edukacja wysokiej jakości”, proponowanego przez MEiN w ramach prac nad modelem edukacji uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w kontekście aktualnie realizowanego modelu „Edukacji włączającej” uczniów z niepełnosprawnościami. Przeprowadzono analizę założeń ogólnych oraz określono warunki wdrożenia modelu „Edukacji wysokiej jakości” w polskich realiach edukacyjnych, w odniesieniu do wymogów edukacji uczniów z niepełnosprawnością wzroku. Analiza obejmuje czynniki koncepcyjne (zmiana paradygmatu), pojęciowe (zmiana terminologii), systemowe (zmiana w obrębie systemowych instrumentów wsparcia przedszkola i szkoły), organizacyjne (zmiana warunków dostosowania edukacji i wsparcia), finansowe (zmiana finansowania zadań oświatowych) i społeczne (zmiana świadomości środowiska społecznego).

Słowa kluczowe:

edukacja wysokiej jakości, edukacja włączająca, uczeń z niepełnosprawnością wzroku

Inne teksty tego samego autora

Marzena Dycht, Współczesne wyzwania pedagogiki przedszkolnej i szkolnej w obszarze edukacji włączającej dzieci niewidome i słabowidzące , Forum Pedagogiczne: Tom 8 Nr 2 (2018)
Marzena Dycht, Rehabilitacja i edukacja osób z dysfunkcją wzroku w dobie rozwoju nauk i nowych technologii , Forum Pedagogiczne: Tom 6 Nr 1 (2016)
Marzena Dycht, Myths and stereotypes related to people with visual disability , Forum Pedagogiczne: Tom 6 Nr 1 (2016)
Jadwiga Kuczyńska-Kwapisz, Marzena Dycht, Myśl i praktyka tyflopedagogiczna Matki Elżbiety – Róży Czackiej , Forum Pedagogiczne: Tom 9 Nr 1 (2019)
Marzena Dycht, Pedagogiczne inspiracje Henryka Ruszczyca w teorii i praktyce wychowania osób niewidomych , Forum Pedagogiczne: Tom 9 Nr 1 (2019)
Marzena Dycht, Emilia Śmiechowska-Petrovskij, Prof. Jadwiga Kuczyńska-Kwapisz (1952–2022) , Forum Pedagogiczne: Tom 12 Nr 1 (2022): 100-lecie pedagogiki specjalnej
Marzena Dycht, Emilia Śmiechowska-Petrovskij, Jan Niewęgłowski, Od redakcji , Forum Pedagogiczne: Tom 12 Nr 1 (2022): 100-lecie pedagogiki specjalnej
Marzena Dycht, Wartość osiągnięć pedagogicznych profesor Zofii Sękowskiej (1924–1997) dla pedagogiki specjalnej , Forum Pedagogiczne: Tom 12 Nr 1 (2022): 100-lecie pedagogiki specjalnej

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Dycht, M. (2021). „Edukacja wysokiej jakości” – analiza założeń koncepcyjnych i warunki implementacji modelu w polskim systemie edukacji w odniesieniu do uczniów niewidomych i słabowidzących. Forum Pedagogiczne, 11(1), 89–114. https://doi.org/10.21697/fp.2021.1.06

Cited by / Share

Bibliografia

Ainscow M. (2000). Robić właściwe rzeczy. Potrzeby specjalne z perspektywy doskonalenia szkoły. W: Integracja dzieci o specjalnych potrzebach. Wybrane zagadnienia etyczne. G. Fairbairn, S. Fairbairn (red.). Warszawa: CMPP-P.
Google Scholar

Babiarz M. Z., Rutkowski M. (2015). Inkluzja w edukacji – przestrzeń w różnorodności. W: Edukacja inkluzyjna. Teoria–system–metoda, cz. 1. S.
Google Scholar

Sobczak, L. Pytka, T. Zacharuk (red.). Siedlce: UPH.
Google Scholar

Chodkowska M. (2010). Edukacja integracyjna wobec kontrowersji społeczeństwa segregacyjnego. W: Edukacyjne i rehabilitacyjne konteksty rozwoju osób z niepełnosprawnością w różnych okresach ich życia. Z. Palak, A. Bujnowska, A. Pawlak (red.). Lublin: UMCS.
Google Scholar

Czarnocka M., Działania poradni psychologiczno-pedagogicznych w zakresie edukacji włączającej. Organizacja pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach i placówkach ogólnodostępnych (2018). Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji. Dostępny na: file:///C:/Users/USER/AppData/Local/Temp/organizacja-procesu-wspierania-uczniow.pdf (otwarty: 11.07.2020).
Google Scholar

Deci E., Ryan R. (2011). A Self-Determination Theory Perspective on Social, Institutional, Cultural, and Economic Supports for Autonomy and Their Importance for Well-Being. „Human Autonomy in Cross-Cultural Context”, s. 45–64.
Google Scholar

Domagała-Zyśk E., Knopik T., Oszwa U. (2017). Diagnoza i wspomaganie rozwoju społeczno-emocjonalnego uczniów w wieku 9–13 lat. Podręcznik dla wychowawców i nauczycieli. Warszawa: ORE.
Google Scholar

Dycht M. (2017). Edukacja i wspieranie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i rozwojowymi w placówkach oświatowych w Polsce. W: Dzieci z trudnościami rozwojowymi w młodszym wieku szkolnym. Indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne w procesie wspierania dzieci. E.
Google Scholar

Śmiechowska-Petrovskij (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe UKSW.
Google Scholar

Dycht M. (2020). Rehabilitacja wzroku a specyfika potrzeb rehabilitacyjnych i edukacyjnych osób słabowidzących w różnym wieku. W: Kluczowe zagadnienia tyflopedagogiki i nauk pokrewnych. J. Kuczyńska-Kwapisz, M. Dycht, E. Śmiechowska-Petrovskij (red.). Kraków: Wydawnictwo „Impuls”.
Google Scholar

Edukacja dla wszystkich – ramy rozwiązań legislacyjno-organizacyjnych na rzecz wysokiej jakości kształcenia włączającego dla wszystkich osób uczących się (2020). Warszawa: MEN.
Google Scholar

Firkowska-Mankiewicz A. (2012). Edukacja włączająca zadaniem na dziś polskiej szkoły. Warszawa: APS.
Google Scholar

Jak organizować edukację uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi? (2010). Warszawa: MEN. Dostępny na: http://www.oke.krakow.pl/inf/filedata/files/Jak%20organizowa%E6%20edukacj%EA.pdf (otwarty: 17.07.2020).
Google Scholar

Kuczyńska-Kwapisz J. (2020). Special rehabilitation and education needs for learners with visual impairments in the inclusive education. W: Existence a koexistence ve filosofické, Speciálněpedagogické a psychologické reflexi. Inkluzivní škola. N. Pelcová, L. Květoňová et al. (red.).. Praha: Univerzita Karlova – Pedagogická fakulta.
Google Scholar

Opracowanie zestawu wskaźników – dla obszaru edukacji włączającej w Europie (2009). M. Kyriazopoulou, H. Weber (red.). Odense, Denmark: European Agency for Development in Special Needs Education. Dostępny na: https://www.european-agency.org/Polski/publications (otwarty: 17.07.2020).
Google Scholar

Lechta V. (2010). Pedagogika inkluzyjna. W: Pedagogika. T. 4: Subdyscypliny i dziedziny wiedzy o edukacji. B. Śliwerski (red.). Gdańsk: GWP.
Google Scholar

Neroj E., Knopik T. (2019). Edukacja wysokiej jakości dla wszystkich uczniów – założenia nowych rozwiązań. Materiał do dyskusji na posiedzeniu Zespołu Pedagogiki Specjalnej PAN, Warszawa: PAN.
Google Scholar

Organizacja wsparcia dla edukacji włączającej. Raport podsumowujący (2014). Odense, Dania: Europejska Agencja ds. Specjalnych Potrzeb i Edukacji Włączającej.
Google Scholar

Piotrowicz R. (2017). Zrozumieć niepełnosprawność: wspomaganie w uczeniu – wskazówki dla rodziców, nauczycieli i terapeutów. W: Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka w teorii i praktyce. A. Elszkowska, A. Golon, K. Raabe, F. Krawczyk i in. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
Google Scholar

Polska 2030. Wyzwania rozwojowe (2009). M. Boni (red.). Warszawa: Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.
Google Scholar

Rafał-Łuniewska J. (2017). Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka – pytania i odpowiedzi, W: Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka w teorii i praktyce. A. Elszkowska, A. Golon, K. Raabe, F. Krawczyk i in.Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
Google Scholar

Rozporządzenie MEN z dnia 12 grudnia 2019 roku w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2020 (Dz.U. z 2019 roku, poz. 2446).
Google Scholar

Rozporządzenie MEN z dnia 24 sierpnia 2017 roku w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz.U. z 2017 roku, poz. 1635).
Google Scholar

Rozporządzenie MEN z dnia 7 września 2017 roku w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz.U. z 2017 roku, poz. 1743).
Google Scholar

Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 roku w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2017 roku, poz. 1578).
Google Scholar

Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 roku w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2017 roku, poz. 1591).
Google Scholar

Rozporządzenie MEN z dnia 24 lipca 2015 roku W sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2015 roku, poz. 1113).
Google Scholar

Rubacha K. (2003). Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin. W: Pedagogika. T. 1. Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Scott, T., Bucalos, A., Liaupsin, C., Nelson, C., Jolivette, K., DeShea, L. (2004). Using functional behavior assessment in general education settings: Making a case for effectiveness and efficiency. „Behavioral Disorders”, nr 29 (2), s. 189–201.
Google Scholar

Sekułowicz M. (2017). Rola edukacji włączającej w podnoszeniu jakości edukacji wszystkich uczniów. (Wojewódzka konferencja „Wsparcie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i upowszechnianie edukacji włączającej”, Świdnica, 4 grudnia 2017 roku). Dostępny na: https://www.kuratorium.wroclaw.pl/wp-content/uploads/2017/12/rola-edukacji-wlaczajacej-w-podnoszeniu-jakosci-edukacji-wszystkich.pdf (otwarty: 21.05.2020).
Google Scholar

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 roku – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 roku, poz. 59), art. 127 ust 5; art. 10 ust. 1 pkt 2.
Google Scholar

Ustawa z dnia 27 października 2017 roku o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. z 2017 r., poz. 2203).
Google Scholar

Wczesne wspomaganie dziecka z deficytami. Raport NIK (2018). Nr ewidencyjny: 25/2018/P/18/071/LKI.
Google Scholar