Myśl i praktyka tyflopedagogiczna Matki Elżbiety – Róży Czackiej

Jadwiga Kuczyńska-Kwapisz; Marzena Dycht

doi:10.21697/fp.2019.1.06

Opublikowane: 2019-09-04

Tom 9 Nr 1 (2019)

Myśl i praktyka tyflopedagogiczna Matki Elżbiety – Róży Czackiej

Jadwiga Kuczyńska-Kwapisz

, Marzena Dycht

Forum Pedagogiczne

Dział: Dział tematyczny

https://doi.org/10.21697/fp.2019.1.06

Abstrakt

W artykule przedstawiono fakty z życia Róży Marii Czackiej i jej działalność. Matka Elżbieta Róża Czacka była prekursorką edukacji i rehabilitacji osób niewidomych i słabowidzących w Polsce; twórczynią nowoczesnych, wzorcowo funkcjonujących instytucji, będących praktyczną egzemplifikacją jej teoretycznych koncepcji i założeń. Scharakteryzowano również dzieło Matki Elżbiety, uwzględniając jego kontekst naukowy i pragmatyczny. Tyflologiczne i socjalne inicjatywy, niosące wsparcie osobom z dysfunkcją wzroku oraz aktywność w tworzeniu globalnych, systemowych rozwiązań w dziedzinie polityki społecznej i oświatowej dotyczącej tej grupy osób z niepełnosprawnością, sytuują Różę Marię Czacką w gronie postaci znaczących dla polskiej pedagogiki specjalnej, w tym zwłaszcza tyflopedagogiki.

Słowa kluczowe:

Róża Czacka, Matka Elżbieta, osoba niewidoma, słabowidząca, kształcenie

Inne teksty tego samego autora

Marzena Dycht, Współczesne wyzwania pedagogiki przedszkolnej i szkolnej w obszarze edukacji włączającej dzieci niewidome i słabowidzące , Forum Pedagogiczne: Tom 8 Nr 2 (2018)
Marzena Dycht, Rehabilitacja i edukacja osób z dysfunkcją wzroku w dobie rozwoju nauk i nowych technologii , Forum Pedagogiczne: Tom 6 Nr 1 (2016)
Marzena Dycht, Myths and stereotypes related to people with visual disability , Forum Pedagogiczne: Tom 6 Nr 1 (2016)
Jadwiga Kuczyńska-Kwapisz, Wczesne wspomaganie rozwoju dzieci niewidomych i edukacja tyflopedagogiczna ich rodzin na przykładzie projektu "Międzynarodowa szkoła matek" , Forum Pedagogiczne: Tom 4 Nr 2 (2014)
Jadwiga Kuczyńska-Kwapisz, Założenia tyflologiczne Róży Czackiej i ich ponadczasowe znaczenie z perspektywy stuletniej działalności Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża , Forum Pedagogiczne: Tom 8 Nr 2 (2018)
Marzena Dycht, Pedagogiczne inspiracje Henryka Ruszczyca w teorii i praktyce wychowania osób niewidomych , Forum Pedagogiczne: Tom 9 Nr 1 (2019)
Marzena Dycht, Emilia Śmiechowska-Petrovskij, Prof. Jadwiga Kuczyńska-Kwapisz (1952–2022) , Forum Pedagogiczne: Tom 12 Nr 1 (2022): 100-lecie pedagogiki specjalnej
Jadwiga Kuczyńska-Kwapisz, WYDZIAŁ NAUK PEDAGOGICZNYCH – HISTORIA, TERAŹNIEJSZOŚĆ, ZAMIERZENIA , Forum Pedagogiczne: Tom 1 Nr 2 (2011)
Marzena Dycht, Emilia Śmiechowska-Petrovskij, Jan Niewęgłowski, Od redakcji , Forum Pedagogiczne: Tom 12 Nr 1 (2022): 100-lecie pedagogiki specjalnej
Marzena Dycht, „Edukacja wysokiej jakości” – analiza założeń koncepcyjnych i warunki implementacji modelu w polskim systemie edukacji w odniesieniu do uczniów niewidomych i słabowidzących , Forum Pedagogiczne: Tom 11 Nr 1 (2021): Numer jubileuszowy

1 2 > >>

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Kuczyńska-Kwapisz, J., & Dycht, M. (2019). Myśl i praktyka tyflopedagogiczna Matki Elżbiety – Róży Czackiej. Forum Pedagogiczne, 9(1), 77–92. https://doi.org/10.21697/fp.2019.1.06

Cited by / Share

Bibliografia

Cywiński B. (2000). Laski w oczach współczesnych. W: Mazowiecki T. (oprac.). Ludzie Lasek. Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
Google Scholar

Czacka E. R (1932a). Memoriał w Sprawie wychowania i kształcenia niewidomych (mps). Laski: Biblioteka Tyflologiczna.
Google Scholar

Czacka E. R. (1932b). Memoriał o Sprawie niewidomych w Polsce (Memoriał Rockefellerowski) (mps). Laski: Biblioteka Tyflologiczna.
Google Scholar

Czacka E. R. (1936). Triuno. Tekst z 24 stycznia (mps). Laski: Biblioteka Tyflologiczna.
Google Scholar

Czacka E. R. (1937). Memoriał w Sprawie całości Dzieła (mps). Laski: Biblioteka Tyflologiczna.
Google Scholar

Czacka E. R. (1938). Memoriał w Sprawie możliwości Komitetu Porozumiewawczego (mps). Laski: Biblioteka Tyflologiczna.
Google Scholar

Czacka E. R. (1946). Dzieło niewidomych. „Caritas”, nr 10, s. 16–17.
Google Scholar

Czacka E. R. (2000). Triuno. Laski, tekst z 24 stycznia 1936 roku. W: Ludzie Lasek. Mazowiecki T. (oprac.). Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
Google Scholar

Czacka E. R. (2007). Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża. Notatka z 17 stycznia 1927 roku. W: Matka Elżbieta Czacka. Dyrektorium. Banaszek M., Prussak M., Michalak K. (red.). Warszawa: UKSW.
Google Scholar

Czacka R. (2011). Historia Triuno. Laski, tekst z 1936 roku. W: Kuczyńska-Kwapisz J. Wkład Matki Elżbiety Róży Czackiej w rozwój tyflologii w kontekście współczesnej recepcji jej myśli. (aneksy). Warszawa: UKSW.
Google Scholar

Czacka E. R., Landy T. (1932). Memoriał w Sprawie opieki nad niewidomymi (mps). Laski–Różanna (prawdopodobnie napisany przed 1932). Laski: Biblioteka Tyflologiczna.
Google Scholar

Dembowski B. (2011). Środowisko przy kościele św. Marcina w czasach PRL-u. W: Środowisko Lasek w perspektywie historii i chrześcijańskiej myśli pedagogicznej. Placha J. (red.). Warszawa: UKSW.
Google Scholar

Dycht M. (2012). Henryk Ruszczyc. Pedagogiczne inspiracje. Warszawa: UKSW.
Google Scholar

Dycht M. (2013a). Henryk Ruszczyc i Jego koncepcja rehabilitacji zawodowej niewidomych. „Szkoła Specjalna”, nr 3, s. 165–173.
Google Scholar

Dycht M. (2013b). Koncepcja wychowania Henryka Ruszczyca na tle uznanych systemów pedagogicznych. „Laski” 2013, R. XIX, nr 6 (116), s. 48–81.
Google Scholar

Dziekoński S. (2011). Teologiczny aspekt sensu cierpienia. W: Środowisko Lasek w perspektywie historii i chrześcijańskiej myśli pedagogicznej. Placha J. (red.). Warszawa: UKSW.
Google Scholar

Gościmska A. (1987). Matka Czacka jako wychowawca. Z sesji Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, notatka z 28 sierpnia (mps). Laski: Archiwum H. Ruszczyca.
Google Scholar

Gościmska A., Żółtowski M. (2004). Historia działalności Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach w latach 1961–1976. Laski: TOnO.
Google Scholar

Grodecka E. (1996). Historia niewidomych polskich w zarysie. Warszawa: PZN.
Google Scholar

Krokos J. (2011). Filozofia w służbie pedagogiki. W: Środowisko Lasek w perspektywie historii i chrześcijańskiej myśli pedagogicznej. Placha J. (red.). Warszawa: UKSW.
Google Scholar

Kuczyńska-Kwapisz J. (2011). Wkład Matki Elżbiety Róży Czackiej w rozwój tyflologii w kontekście współczesnej recepcji jej myśli. Warszawa: UKSW.
Google Scholar

Kuczyńska-Kwapisz J. (2018). Założenia tyflologiczne Róży Czackiej i ich ponadczasowe znaczenie z perspektywy stuletniej działalności Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża. „Forum Pedagogiczne”, nr 2, s. 139–151. DOI: https://doi.org/10.21697/fp.2018.2.10
Google Scholar

Landy T., Wosiek R. (2003). Ksiądz Władysław Korniłowicz. Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
Google Scholar

Maritain J. (1936). Humanisme intégral. Paris: Fernand Aubier.
Google Scholar

Mazowiecki T. (2000). Laski niewidomych i widzących. W: Ludzie Lasek. Mazowiecki T. (oprac.). Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
Google Scholar

Nowak M. (2010). Doświadczenie dialogu w tworzeniu wiedzy pedagogicznej. W: Pedagogika dialogu w rzeczywistości XXI wieku. Dąbrowa E., Jankowska D. (red.). Warszawa: APS.
Google Scholar

Nowak M. (2011). Interdyscyplinarny klucz w teorii i praktyce pedagogicznej Lasek. Środowisko Lasek w perspektywie historii i chrześcijańskiej myśli pedagogicznej. W: Placha J. (red.). Warszawa: UKSW.
Google Scholar

Podgórska R. (2011). Wymiar społeczny i religijny w formacji osoby niewidomej w pismach i działalności Matki Elżbiety Róży Czackiej. W: Środowisko Lasek w perspektywie historii i chrześcijańskiej myśli pedagogicznej. Placha J. (red.). Warszawa: UKSW.
Google Scholar

Stanowski A. (2000). Miłość odważna i wymagająca. Dzieło Matki Elżbiety Czackiej jako czynnik odrodzenia religijnego. W: Ludzie Lasek. Mazowiecki T. (oprac.). Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
Google Scholar

Tarnowski J. (2011a). Paradoks chrześcijańskiej pedagogiki. W: Środowisko Lasek w perspektywie historii i chrześcijańskiej myśli pedagogicznej.Placha J. (red.). Warszawa: UKSW.
Google Scholar

Tarnowski K. (2011b). Personalizm francuski a Dzieło Lasek. W: Środowisko Lasek w perspektywie historii i chrześcijańskiej myśli pedagogicznej. Placha J. (red.).Warszawa: UKSW.
Google Scholar

Wosiek R. (2011). Aktualność przesłania księdza Władysława Korniłowicza. W: Środowisko Lasek w perspektywie historii i chrześcijańskiej myśli pedagogicznej. Placha J. (red.). Warszawa: UKSW.
Google Scholar

Wyrzykowska Z. (2002). Historia 50-letniej działalności 1910–1960 Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach. Żółtowski M. (przypisy, oprac.). Laski: TOnO.
Google Scholar

Wyszyński S. (1946). Ks. Władysław Korniłowicz. „Tygodnik Powszechny”, nr 50 (15 lipca), s. 1–3.
Google Scholar

Żółtowski M. (1999). Blask prawdziwego światła. Matka Elżbieta Róża Czacka i jej dzieło. Lublin: ER-ART.
Google Scholar

Jadwiga Kuczyńska-Kwapisz

jk-kwapisz@wp.pl
http://orcid.org/0000-0002-0341-1062

Afiliacja:

Wydział Nauk Pedagogicznych Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Polska

Biogram

profesor zwyczajny. Kieruje Katedrą Pedagogiki Specjalnej, Przedszkolnej i Wczesnoszkolnej. Od 2009 roku jest ekspertem PKA. Pracuje również w Zespole Pedagogiki Specjalnej przy Polskiej Akademii Nauk. Wypromowała 12 doktorów nauk humanistycznych i społecznych. Przez dwie kadencje (1996–2002) była prorektorem ds. badań i współpracy zagranicznej w Akademii Pedagogiki Specjalnej. W latach 2005–2008 pełniła funkcję dziekana Wydziału Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, a następnie (2008–2016) dziekana Wydziału Nauk Pedagogicznych UKSW. W latach 1999–2009 pełniła funkcję redaktora naczelnego „Szkoły Specjalnej”. Jej zainteresowania naukowo-badawcze dotyczą edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością, a szczególnie niewidomych i słabowidzących. Opublikowała ok. 90 prac dotyczących pedagogiki specjalnej, w tym: Wkład Matki Elżbiety Róży Czackiej w rozwój tyflologii w kontekście współczesnej recepcji jej myśli (2011), Rehabilitacja osób niewidomych i słabo widzących. Przewodnik metodyczny (1996), Efektywność kształcenia młodzieży niewidomej i słabowidzącej w zakresie orientacji przestrzennej i poruszania się (1995).

Marzena Dycht

http://orcid.org/0000-0002-8283-6770

Afiliacja:

Wydział Nauk Pedagogicznych Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Polska

Biogram

profesor nadzwyczajny na Wydziale Nauk Pedagogicznych UKSW w Warszawie, doktor habilitowany nauk społecznych. Tyflopedagog. Autorka czterech publikacji naukowych i wielu artykułów polskich i zagranicznych z zakresu pedagogiki specjalnej i szczegółowej jej subdyscypliny – tyflopedagogiki. Koordynator i główny wykonawca w projektach naukowych z zakresu pedagogiki specjalnej. Kierownik studiów podyplomowych pod nazwą Pedagogika Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną i Tyflopedagogika na WNP UKSW. Członek Zespołu Pedagogiki Specjalnej Polskiej Akademii Nauk. Zainteresowania naukowe: edukacja, rehabilitacja wzroku, kompleksowe wsparcie dzieci niewidomych i słabowidzących, wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów z dysfunkcją wzroku – edukacja włączająca i specjalna – w ujęciu historycznym i systemowym, system punktowy Louisa Braille’a – zapis integralny i skrótowy, zagraniczne systemy, tożsamość współczesnej pedagogiki specjalnej, w tym tyflopedagogiki.