Conception of Sustainable Development in Local Philosophies of Scandinavian Countries

Magnus Borre Bragdo; Ligia Tuszyńska; Ilona Żeber-Dzikowska

doi:10.21697/seb.2023.19

Opublikowane: 2023-08-11

Tom 21 Nr 3 (2023)

Koncepcja zrównoważonego rozwoju w lokalnych filozofiach krajów skandynawskich

Magnus Borre Bragdo

, Ligia Tuszyńska

, Ilona Żeber-Dzikowska

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/seb.2023.19

Abstrakt

Inspiracją do napisania artykułu była współpraca zespołów dwóch uczelni w realizacji polsko-norweskiego projektu pt. „Zielony plecak szkolny dla klimatu Ziemi”. Projekt dotyczył przygotowania nauczycieli i studentów pedagogiki wczesnoszkolnej do prowadzenia edukacji dla zrównoważonego rozwoju (ZR). Podróż studyjna do Norwegii i wymiana doświadczeń naukowo-dydaktycznych, stała się przyczynkiem do analizowania norweskich podstaw programowych i literatury pedagogicznej. W wyniku analizy okazało się, że lokalne filozofie edukacji i ZR w czterech krajach skandynawskich różnią się od siebie pod względem społeczno-kulturowym i edukacyjnym. W artykule przedstawiamy tło historyczne włączania koncepcji ZR do zwyczajów społeczno-kulturowych w poszczególnych krajach, a co za tym idzie charakterystyczny dla tych krajów styl życia mieszkańców. Porównane zostały cztery rodzaje stylów życia: fińskie - „SISU”, norweskie - „FRILUFTSLIV”, duńskie – „HYGGE” i szwedzkie – „LAGOM”. W wyniku analizy okazało się, że kraje skandynawskie, mają podobny klimat i wartości dotyczące związków z przyrodą. Widoczne są jednak różnice w lokalnych filozofiach życia a ich mieszkańcy prezentują specyficzne style życia, różne zachowania i zasady społeczno-kulturowe w przyjmowaniu koncepcji ZR. W konkluzji artykułu pozostawiamy otwarte pytanie o filozofię lokalną Polaków, styl życia i edukację dla ZR.

Słowa kluczowe:

Zrównoważony Rozwój, wychowanie, zrównoważony styl życia, Filozofia skandynawska, edukacja ekologiczna, edukacja środowiskowa, friluftsliv, hygge, lagom, sisu

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Borre Bragdo, M., Tuszyńska, L., & Żeber-Dzikowska, I. (2023). Koncepcja zrównoważonego rozwoju w lokalnych filozofiach krajów skandynawskich . Studia Ecologiae Et Bioethicae, 21(3), 69–81. https://doi.org/10.21697/seb.2023.19

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adamczewski, Jakub.2021. “Być jak Rita Madsen. Kształcenie nauczycieli edukacji elementarnej w Danii” [Be like Rita Madsen. Training Elementary Education Teachers in Denmark]. Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce 16(2): 25-37. https://doi.org/10.35765/eetp.2021.1660.02. DOI: https://doi.org/10.35765/eetp.2021.1660.02
Google Scholar

Ciętak, Dominika. 2022. “Aktualne problemy edukacji w szwedzkim systemie oświatowym” [Current Educational Problems in the Swedish Educational System]. Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna 19(1): 63-78. DOI: https://doi.org/10.4467/23537159PPW.22.007.16867
Google Scholar

Delors, Jaques. 1998. Edukacja jest w niej ukryty skarb. Raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI wieku pod przewodnictwem Jacques’a Delorsa [Education is a hidden treasure in it. Report for UNESCO International Commission on Education for the 21st Century, chaired by Jacques Delors]. Warszawa: Stowarzyszenie Oświatowców Polskich.
Google Scholar

Fasting, Mereta Lund. 2014. “Barns lekeverden utendørs med eksempler fra magilek og spionering” [Children's outdoor play world with examples from magic games and spying], Barn – forskning om barn ogbarndomi Norden 32(2): 7-19. https://doi.org/10.5324/barn.v32i2.3481. DOI: https://doi.org/10.5324/barn.v32i2.3481
Google Scholar

Gawor, Leszek. 2010. “Filozofia zrównoważonego rozwoju – preliminaria” [Philosophy of Sustainable Development – Preliminaries]. Problemy ekorozwoju 5(2): 69-76.
Google Scholar

Kleer, Jerzy 2019. “Rozwój a system kulturowy” [Development and the cultural system]. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 59: 7-32. DOI: https://doi.org/10.15584/nsawg.2019.3.1
Google Scholar

Klus-Stańska, Dorota. 2004. “Światy dziecięcych znaczeń – poszukiwanie kontekstów teoretycznych [Worlds of Childhood Meanings – in Serach of Theoretical Contexts].” In Światy dziecięcych znaczeń, edited by Dorota Klus-Stańska, 15-38. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK.
Google Scholar

Leirhaug, Petter E., Håvard Grøteide, Håkon Høyem, Kristian Abelsen. 2020. “Naturopplevingar, miljøbevisstheit og livsmeistring i vidaregåande skule [Nature experiences, environmental consciousness and life skills in upper secondary school].” Norsk pedagogisk tidsskrift 104(3): 226-240. https://doi.org/10.18261/issn.1504-2987-2020-03-02. DOI: https://doi.org/10.18261/issn.1504-2987-2020-03-02
Google Scholar

Louv, Richard. 2014. Ostatnie dziecko lasu [The Last Child of the Woods]. Warszawa: Wydawnictwo Mamania.
Google Scholar

Luthar, Suniya S., Dante Cicchetti, Bronwyn Becker. 2003. “The Construct of Resilience: A Critical Evaluation and Guidelines for Future Work.” Child Development 71(3): 543-562. https://doi.org/10.1111/1467-8624.00164. DOI: https://doi.org/10.1111/1467-8624.00164
Google Scholar

Masten, Ann S. 2001. “Ordinary magic, Resilience Processes in Development.” American Psychologist 56(3), 227-238. https://doi.org/10.1037//0003-066X.56.3.227. DOI: https://doi.org/10.1037/0003-066X.56.3.227
Google Scholar

Milerski, Bogusław. 2000. Wartości kulturowe Protestantyzmu [Cultural Values of Protestantism]. Kalendarz ekumeniczny.
Google Scholar

Ministry of Education and Research. 2017. Core curriculum – values and principles for primary and secondary education. Accessed March 30, 2023. https://www.regjeringen.no/contentassets/53d21ea2bc3a4202b86b83cfe82da93e/core-curriculum.pdf.
Google Scholar

Nipkow, Karl Ernst. 1990. Bildungals Lebensbegleitung und Erneuerung. Kirchliche Bildungsverantwortung in Gemeinde, Schule und Gesellschaft. Gütersloh: Gütersloher Verlagshaus Mohn.
Google Scholar

NOU 2015: 8. 2015. The School of the Future — Renewal of subjects and competences. Accessed March 30, 2023. https://www.regjeringen.no/en/dokumenter/nou-2015-8/id2417001/.
Google Scholar

Öhman, Johan. 2004. “Moral perspectives in selective traditions of environmental education –conditions for environmental meaning-making and students’ constitution as democratic citizens.” In Learning to Change Our World? Swedish Research on Education & Sustainable Development, edited by Per Wickenberg, 21-32. Lund: Studentlitteratur.
Google Scholar

Outdoor Recreation Act. 1957. Act Relating to Outdoor Recreation (LOV-1957-06-28-16). Accessed March 30, 2023. https://lovdata.no/dokument/NL/lov/1957-06-28-16. DOI: https://doi.org/10.1080/00221473.1957.10628479
Google Scholar

Pantzar, Katja. 2018. Odnaleźć sisu. Fiński sposób na szczęście przez hartowanie ciała i ducha [Seeking for sisu. Finnish Recipe for Happiness through Body and Spirit Hardening]. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Google Scholar

Parczewska, Teresa. 2017. “W stronę przyrody: o norweskich praktykach edukacji na zewnątrz [Towards the Nature: about Norwegian Practices of Outdoor Education].” Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanitas. Pedagogika 15: 181-192.
Google Scholar

Pedersen, Gurholt Kirsti. 2008. “Norwegian friluftsliv and ideals of becoming an ‘educated man’.” Journal of Adventure Education and Outdoor Learning 8(1): 55-70. https://doi.org/10.1080/14729670802097619. DOI: https://doi.org/10.1080/14729670802097619
Google Scholar

Piotrowski, Bernard. 2015. Skandynawia współczesna w poszukiwaniu nowych dróg rozwoju 1975-2014 [Contemporary Scandinavia in Search of New Ways of Development 1975-2014]. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Google Scholar

Sobierajski, Tomasz. 2014. “Edukacyjna forma otwarta. Filozofia społeczna Oskara Hansena a idea uczenia się przez całe życie [Educational open form. Oskar Hansen's social philosophy and the idea of lifelong learning].” Nauka i Szkolnictwo Wyższe 1-2: 183-190.
Google Scholar

Stasik, Elżbieta. 2017. Zrabowane dzieciństwo. Druzgocący raport ‘Save the Children’ [The Robbed Childhood, Devastating Report ‘Save the Children’]. Deutsche Welle radio transmission, June 2, 2017, at 06:40.
Google Scholar

The Education Act. 1998. Act relating to Primary and Secondary Education and Training (LOV-1998-07-17-61). Accessed March 30, 2023. https://lovdata.no/dokument/NLE/lov/1998-07-17-61.
Google Scholar

Tollefsen, Irene. 2022.“Development’s Disappearance: A Metaphor Analysis of Sustainable Development in Norwegian Core Curriculum.” Policy and Practice: A Development Education Review 35: 56-76.
Google Scholar

Tourell, Soderberg Marie. 2016. Hygge. Duńska sztuka szczęścia [Hygge. The Danish Art of Happiness]. Kraków: Insignis.
Google Scholar

Tuszyńska, Ligia. 2018. Pedagogika zrównoważonego rozwoju z przyrodą w tle [Pedagogy of sustainable development with nature in the background]. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Google Scholar

UNESCO. 2006. Framework for the UNDESD International Implementation Scheme http://unesdoc.unesco.org/images/0014/001486/148650E.pdf.
Google Scholar

Uppsala Universitet. 2022. Master Thesis Training 2023. Accessed January 20, 2023. https://www.balticuniv.uu.se/activities/master-thesis-training-2023.
Google Scholar

WCED (World Commission on Environment and Development). 1987. Report of the World Commission on Environment and Development. London: Oxford University Press. Accessed March 30, 2023. http://www.un-documents.net/our-common-future.pdf.
Google Scholar