Friedrich Hölderlin or Emanuele Severino? The Sacral Dimension of Nature in the Context of Modern Technology

Andrzej Kobyliński

doi:10.21697/seb.2024.03

Opublikowane: 2024-02-07

Tom 22 Nr 1 (2024)

Friedrich Hölderlin czy Emanuele Severino? Sakralny wymiar natury w kontekście współczesnej techniki

Andrzej Kobyliński

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/seb.2024.03

Abstrakt

Głównym celem dociekań podjętych w tym opracowaniu jest syntetyczna prezentacja poglądów niemieckiego poety Friedricha Hölderlina oraz włoskiego myśliciela Emanuela Severina na temat natury i techniki oraz analiza współczesnych przejawów ponownej sakralizacji natury w wielu nurtach ekologicznych, o czym mówi w swoich opracowaniach francuska filozofka Chantal Delsol. Dla Hölderlina natura nigdy nie ogranicza się do bycia empirycznym przedmiotem badań naukowych. Stanowi boską rzeczywistość, która nigdy się nie zmienia. Jest ona przestrzenią zamieszkałą przez to, co sakralne. Natura stanowi sakralne Wszystko, poza którym nic innego nie istnieje. Z kolei Severino poddaje analizie wpływ współczesnej techniki na naturę, człowieka i cały istniejący świat. Jego zdaniem nauka i nowoczesne technologie stały się niezwykle skutecznym narzędziem panowania człowieka nad światem przyrody. Włoski filozof twierdzi, że obecnie ludzka wola mocy stosowana wobec natury prowadzi do jej uprzedmiotowienia i desakralizacji. Natomiast Delsol zwraca uwagę na to, że w całym zachodnim kręgu kulturowym mamy dzisiaj do czynienia z narodzinami nowej religii natury, która stanowi współczesną formę starożytnego pogaństwa. Przeprowadzone analizy wykazały, że obecnie natura, z jednej strony, jest poddawana głębokim zmianom za sprawą nauki i techniki, z drugiej – odzyskuje swój dawny sakralny charakter, stając się fundamentem nowej formy religijności.

Słowa kluczowe:

natura, technika, ekofilozofia, religia, sekularyzacja, nihilizm, ateizm, panteizm, religia i ekologia, filozofia środowiskowa

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Kobyliński, A. (2024). Friedrich Hölderlin czy Emanuele Severino? Sakralny wymiar natury w kontekście współczesnej techniki. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 22(1), 21–31. https://doi.org/10.21697/seb.2024.03

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Brencio, Francesca. 2013. “Foundation and poetry. Heidegger as a reader of Hölderlin.” Studia Philosophiae Christianae 49(4): 180-200.
Google Scholar

Brianese, Giorgio. 2014. “Sentiamo e sperimentiamo di essere eterni:” Emanuele Severino interprete di Spinoza. Brescia: Morcelliana.
Google Scholar

Czerniecki, Jan. 2023. “Hölderlin. Aojda w świecie (post)chrześcijańskim [Hölderlin. Aojda in the (post)Christian world].” Teologia Polityczna Co Tydzień 25(375). Accessed September 16, 2023. https://teologiapolityczna.pl/tpct-375.
Google Scholar

Delsol, Chantal. 2023. Koniec świata chrześcijańskiego [The end of the Christian world]. Translated by Piotr Napiwodzki. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Google Scholar

Dzwonkowska, Dominika. 2020. “Environmental Vices as Ethical and Anthropological Roots of the Environmental Crisis.” Studia Ecologiae et Bioethicae 18(5): 171-180. https://doi.org/10.21697/seb.2020.18.5.15. DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2020.18.5.15
Google Scholar

Fontanta, Stefano. 2020. “Severino, il nichilista che attaccava il nichilismo.” La Nuova Bussola Quotidiana. Accessed January 24, 2020. https://www.lanuovabq.it/it/severino-il-nichilista-che-attaccava-il-nichilismo.
Google Scholar

Guardini, Romano. 1939. Hölderlin. Weltbild und Frömmigkeit. Leipzig: Verlag Jakob Hegner.
Google Scholar

Haas, Agnieszka. 2023. “Hölderlin – poeta «jednego i wszystkiego» [Hölderlin – the poet of ‘one and everything’].” Teologia Polityczna Co Tydzień 25(375). Accessed September 16, 2023. https://teologiapolityczna.pl/hölderlin-poeta-jednego-i-wszystkiego-1.
Google Scholar

Hölderlin, Friedrich. 1976. Pod brzemieniem mego losu. Listy – Hyperion [Under the burden of my fate. Letters – Hyperion]. Translated by Anna Milska and Wanda Markowska. Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
Google Scholar

Hölderlin, Friedrich. 1986. Der Tod des Empedokles. Ditzingen: Reclam Verlag.
Google Scholar

Kobyliński, Andrzej. 2014. O możliwości zbudowania etyki nihilistycznej. Propozycja Gianniego Vattima [On the possibility of building a nihilistic ethics. Gianni Vattimo's proposal]. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Google Scholar

Kobyliński, Andrzej. 2016a. “Is atheism winnig in Europe? The future of Christianity in the Western world.” Rocznik Teologii Katolickiej 15(2): 79-93. DOI: https://doi.org/10.15290/rtk.2016.15.2.05
Google Scholar

Kobyliński, Andrzej. 2016b. “Sekularyzacja religii w twórczości Rainera Marii Rilkego i Gianniego Vattima [Secularization of religion in the works of Rainer Maria Rilke and Gianni Vattimo].” Studia Philosophiae Christianae 52(3): 27-50. DOI: https://doi.org/10.21697/2016.52.3.02
Google Scholar

Kobyliński, Andrzej. 2020. “Czym jest sakralny wymiar natury? Filozoficzna interpretacja twórczości Friedricha Hölderlina w dziełach Romano Guardiniego [What is the sacred dimension of nature? A philosophical interpretation of the work of Friedrich Hölderlin in the works of Romano Guardini].” Studia Philosophiae Christianae 56(1): 5-25. https://doi.org/10.21697/spch.2020.56.1.01. DOI: https://doi.org/10.21697/spch.2020.56.1.01
Google Scholar

Kućko, Wojciech. 2021. “Wyzwania etyczne «teologii dobrobytu» w świetle nauczania papieża Franciszka [Ethical challenges of the ‘theology of prosperity’ in the light of the teaching of Pope Francis].” Studia Nauk Teologicznych PAN 15: 59-77. https://doi.org/10.31743/snt.8796. DOI: https://doi.org/10.31743/snt.8796
Google Scholar

Meotti, Giulio. 2021. Il dio verde. Ecolatria e ossessioni apocalittiche. Macerata: Liberilibri Editrice.
Google Scholar

Pitari, Paolo. 2023. “Emanuele Severino and the lógos of téchne: An Introduction.” History of European Ideas published May 3, 2023: 1-11. https://doi.org/10.1080/01916599.2023.2207217. DOI: https://doi.org/10.1080/01916599.2023.2207217
Google Scholar

Sadowski, Ryszard. 2018. “The importance of the humanities in shaping a realistic relationship between humans and nature.” Studia Ecologiae et Bioethicae 16(3): 5-18. https://doi.org/10.21697/seb.2018.16.3.01. DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2018.16.3.01
Google Scholar

Sadowski, Ryszard. 2023. “Roots of (and Solutions to) our Ecological Crisis. A Humanistic Perspective.” Ecological Civilization,1(1)10001: 1-9. http://dx.doi.org/10.35534/ecolciviliz.2023.10001. DOI: https://doi.org/10.35534/ecolciviliz.2023.10001
Google Scholar

Severino, Emanuele. 1998. Il destino della tecnica. Milano: Rizzoli.
Google Scholar

Severino, Emanuele. 2009. Democrazia, tecnica, capitalismo. Brescia: Morcelliana.
Google Scholar

Severino, Emanuele, and Santo Pettinato. 2011. “Technics, Nihilism, Truth.” Annali d'italianistica 29: 107-122.
Google Scholar

Severino, Emanuele, and Edoardo Boncinelli. 2008. Dialogo su etica e scienza. Milano: San Raffaele.
Google Scholar

Tomatis, Francesco. 2020. “Severino, il nuovo Parmenide che scommetteva sull'eterno.” Avvenire 16: 18.
Google Scholar