Właściwe rozumienie człowieka podstawą zrównoważonego rozwoju – antropologia encykliki Laudato Si’

Jacek Meller

doi:10.21697/seb.2019.17.4.05

Opublikowane: 2019-12-31

Tom 17 Nr 4 (2019)

Właściwe rozumienie człowieka podstawą zrównoważonego rozwoju – antropologia encykliki Laudato Si’

Jacek Meller

Studia Ecologiae et Bioethicae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/seb.2019.17.4.05

Abstrakt

Fundamentalną przyczyną współczesnego kryzysu ekologicznego jest sposób, w jaki ludzkość rozumie swoje miejsce w świecie i relacje do niego. Od początku nowożytności zdaje się tu panować „antropocentryzm” dający człowiekowi prawo do nieograniczonego zaspokajania swych potrzeb kosztem środowiska. Koncepcja ta, wzmocniona nowożytnymi poglądami na rolę nauki, wolność jednostki i prawa ekonomii, pozwoliła uzasadnić rabunkową gospodarkę prowadzącą do zniszczenia nie tylko środowiska naturalnego, lecz także środowiska społecznego człowieka, wielu pozbawiając dostępu do podstawowych środków potrzebnych do życia. Papież Franciszek w encyklice Laudato si’ nie nawołuje jednak do porzucenia antropocentryzmu jako takiego: obecny w kulturze Zachodu nazywa „wypaczonym” i wzywa do powrotu do jego właściwego, biblijnego rozumienia. W nim człowiek, podobny do Boga, ma na Jego wzór opiekować i troszczyć się o całe stworzenie.

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Meller, J. (2019). Właściwe rozumienie człowieka podstawą zrównoważonego rozwoju – antropologia encykliki Laudato Si’. Studia Ecologiae Et Bioethicae, 17(4), 45–53. https://doi.org/10.21697/seb.2019.17.4.05

Cited by / Share

Bibliografia

Dołęga J. M., 2001, Z filozofii nauk ekologicznych, w: Dołęga J.M., Czartoszewski J.W., Skowroński A. (red.), Ochrona środowiska społeczno-przyrodniczego w filozofii i teologii, Wyd. UKSW, Warszawa, 25-37.
Google Scholar

Dyk W., 2002, Między zoologiczną koncepcją człowieka a antropologiczną wizją zwierzęcia, „Studia Philosophiae Christianae” 37, 2, 126-138.
Google Scholar

Franciszek (papież), Encyklika „Laudato si’. W trosce o wspolny dom”, Watykan 2015.
Google Scholar

Franciszek (papież), Paradoks marnotrawstwa i nadmiernej konsumpcji. Przesłanie wideo do uczestników spotkania „Idee Expo 2015”, 7 lutego 2015 r., https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/przemowienia/idee-expo_07022015.html, dostęp: 11.09.2015.
Google Scholar

Franciszek (papież), Skażeni przez kulturę odrzucania. Audiencja generalna 5 czerwca 2013, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/audiencje/ag_05062013.html, dostęp: 11.09.2015.
Google Scholar

Franciszek (papież), Solidarność między pokoleniami. Przesłanie z okazji 47. Tygodnia Społecznego Katolików Włoskich, 12 września 2013, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/franciszek_i/przemowienia/tydzien-spoleczny_11092013.html, dostęp: 11.09.2015.
Google Scholar

Francuz G., 2011, Strategie przypisywania statusu moralnego istotom żywym, Opole.
Google Scholar

Jan Paweł II, 1981, Encyklika „Laborem exercens”, Watykan.
Google Scholar

Jan Paweł II, 1989, Orędzie na światowy Dzień Pokoju 1990 r. „Pokój z Bogiem Stwórcą – pokój z całym stworzeniem”, L’Osservatore Romano, wyd. pol., nr 12, 21-22.
Google Scholar

Jan Paweł II, 1991, Encyklika „Centesimus annus”, Watykan.
Google Scholar

Jan Paweł II, 1999, Zrównoważony rozwój. Przemówienie do członków Papieskiej Akademii Nauk (12.03.1999 r.), L’Osservatore Romano, wyd. pol., nr 5-6, 56-57.
Google Scholar

Katechizm Kościoła Katolickiego, 1992, Watykan.
Google Scholar

Klimski M., 2014, Antropocentryczna a biocentryczna koncepcja etyki środowiskowej na przykładzie ujęć Tadeusza Ślipki i Zdzisławy Piątek, Rocznik Tomistyczny, 3, 187-204.
Google Scholar

Kośmicki E., 1998, Etyka ekologiczna a koncepcja „trwałego rozwoju”, w: Tyburski Z. (red.), Etyka środowiskowa. Teoretyczne i praktyczne implikacje, wyd. UMK, Toruń, 71-82.
Google Scholar

Łośko P., 2015, Miejsce człowieka w przyrodzie. Biocentryzm Zdzisławy Piątek vs antropologia Tadeusza Ślipki i Piotra Mazura, Rocznik Filozoficzny Ignatianum, 21, 1, 40-65.
Google Scholar

Łukomski J., 2000, Próba zbudowania chrześcijańskiej etyki środowiska naturalnego, wyd. Jedność, Kielce.
Google Scholar

Łukomski J., 2001, Historyczne i filozoficzne uwarunkowania antropocentrycznej etyki środowiska naturalnego, w: Dołęga J. M., Czartoszewski J.W., Skowroński A. (red.), Ochrona środowiska społeczno-przyrodniczego w filozofii i teologii, wyd. UKSW, Warszawa, 247-262.
Google Scholar

Migus Z., 1998, Teoretyczne i praktyczne implikacje holistycznej etyki środowiskowej, w: Tyburski Z. (red.), Etyka środowiskowa. Teoretyczne i praktyczne implikacje, wyd. UMK, Toruń, 145-152.
Google Scholar

Papuziński A., 1998, Przyczyny współczesnego kryzysu ekologicznego jako problem filozoficzny, „Studia Philosophiae Christianae” 34, 1, 99-108.
Google Scholar

Paweł VI, List do Maurice Stronga Sekretarza Generalnego Konferencji Narodów Zjednoczonych o ochronie środowiska człowieka z 1 czerwca 1972, http://w2.vatican.va/content/paul-vi/en/messages/pont-messages/documents/hf_p-vi_mess_19720605_conferenza-ambiente.html, dostęp: 02.11.2018.
Google Scholar

Pawłowski A., 1999, Odpowiedzialność człowieka za przyrodę, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Lubelskiej, Lublin.
Google Scholar

Piątek Z., 1998, Etyka środowiskowa. Nowe spojrzenie na miejsce człowieka w przyrodzie, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Kraków.
Google Scholar

Schoonenberg P., 1972, Boży świat w stwarzaniu, wyd. PAX, Warszawa.
Google Scholar

Sobór Watykański II, 1965, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et Spes”, Watykan.
Google Scholar

Tyburski W., 1993, Pojednać się z Ziemią. W kręgu zagadnień humanizmu ekologicznego, Toruń.
Google Scholar

Tyburski W., 2001, Etyka środowiskowa – przedmiot, stanowiska i propozycje, w: Sareło Z. (red.), Meandry etyki, wyd. Wszechnicy Mazurskiej, Olecko, 131-182.
Google Scholar