Koncepcja ludzkiej duszy i problem animacji w systemie filozoficznym Eriugeny

Adam Grzegorzyca

doi:10.21697/spch.2021.57.A.01

Opublikowane: 2021-07-31

Tom 57 Nr 1 (2021)

Koncepcja ludzkiej duszy i problem animacji w systemie filozoficznym Eriugeny

Adam Grzegorzyca

Studia Philosophiae Christianae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/spch.2021.57.A.01

Abstrakt

Rozważania nad ludzkim życiem prowadziły często do wniosku, że w człowieku istnieje pierwiastek życia, który nazwano duszą. Koncepcję człowieka, złożonego z duszy i ciała, przyjęły różne religie i systemy filozoficzne. Z tej koncepcji wynika problem animacji duszy, czyli próba określenia momentu, w którym dusza łączy się z ciałem, tworząc człowieka. W tym kontekście pojawia się również kwestia pochodzenia ludzkiej duszy. Na pytania o pochodzenie duszy i moment jej syntezy z materią ciała w ludzkiej matce proponowano w historii filozofii różne odpowiedzi. W systemie filozoficznym Eriugeny człowiek jest bytem, złożonym z duszy i ciała. Dusza jest istotą człowieka. Istotą duszy jest intelekt. Przejawem aktywności intelektu jest ludzki rozum. Istnienie duszy powoduje, że człowiek odkrywa, iż został stworzony do poznawania niepoznawalnego, własnego intelektu i Boga. Ludzka dusza istnieje przed powstaniem ciała człowieka. Każdy człowiek od chwili poczęcia posiada duszę, a moment zejścia duszy w materię ciała wymyka się ludzkiemu poznaniu. Ten moment jest tajemnicą Stwórcy.

---------------

Zgłoszono: 07/08/2020. Zrecenzowano: 11/10/2020. Zaakceptowano do publikacji: 24/03/2021

Słowa kluczowe:

Eriugena, Bóg, Stwórca, dusza, animacja

Inne teksty tego samego autora

Adam Grzegorzyca, Eriugeny koncepcja stworzenia wszystkiego z niczego w człowieku , Studia Philosophiae Christianae: Tom 55 Nr 1 (2019)
Adam Grzegorzyca, Eriugeny ontologiczna koncepcja rzeczywistości , Studia Philosophiae Christianae: Tom 52 Nr 2 (2016)
Adam Grzegorzyca, Koncepcja egzegezy biblijnej Jana Szkota Eriugeny , Studia Philosophiae Christianae: Tom 58 Nr 1 (2022)
Adam Grzegorzyca, Platońskie idee i Eriugeny przyczyny prymordialne w kontekście ich przyczynowości i poznawalności , Studia Philosophiae Christianae: Tom 53 Nr 4 (2017)
Adam Grzegorzyca, Koncepcja przebóstwienia w systemie Jana Szkota Eriugeny , Studia Philosophiae Christianae: Tom 55 Nr 4 (2019)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Grzegorzyca, A. (2021). Koncepcja ludzkiej duszy i problem animacji w systemie filozoficznym Eriugeny. Studia Philosophiae Christianae, 57(1), 5–30. https://doi.org/10.21697/spch.2021.57.A.01

Cited by / Share

Bibliografia

Arystoteles. (2003). Dzieła Wszystkie. Tom 3: O duszy. Tłum. P. Siwek. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Beierwaltes, W. (1966). Das Problem des absoluten Selbstbewusstseins bei Johannes Scotus Eriugena. (Divina ignorantia summa ac vera sapientia). Philosophisches Jahrbuch, 73(2), 264-284.
Google Scholar

Bourke, V.J. (1994). Historia etyki. Tłum. A. Białek. Warszawa: Wydawnictwo Krupski i Spółka.
Google Scholar

Congourdeau, M.H. (1989). Czy embrion jest osobą?. Kolekcja Communio. Kosmos i człowiek, 4, 309-311.
Google Scholar

Eriugena, Jan Szkot. (2000). Komentarz do Ewangelii Jana z Homilią do Prologu Ewangelii Jana. Tłum. A. Kijewska. Kęty: ANTYK.
Google Scholar

Eriugena, Jan Szkot. (2009). Periphyseon. Księga I. Tłum. A. Kijewska. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Google Scholar

Eriugena, Jan Szkot. (2010a). Periphyseon. Księga II. Tłum. A. Kijewska. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Google Scholar

Eriugena, Jan Szkot. (2010b). Periphyseon Księga III. Tłum. A. Kijewska. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Google Scholar

Eriugena, Jan Szkot. (2012). Periphyseon. Księga IV. Tłum. A. Kijewska. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Google Scholar

Grzegorzyca, A. (2016). Jan Szkot Eriugena w kontekście narodowościowym, historycznym i filozoficznym. Studia z historii filozofii, 7(1), 141-155. DOI: https://doi.org/10.12775/szhf.2016.011
Google Scholar

Havelock, E.A. (2007). Przedmowa do Platona. Tłum. P. Majewski. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Iohannis Scotti seu Eriugenae. (2003). Periphyseon, liber quintus. Red. É. Jeauneau. Turnholti: Brepols.
Google Scholar

Jeauneau, É. (1980). La Division des sexes chez Grégoire de Nysse et chez Jean Scot Erigène. W: W. Beierwaltes, C. Winter (red.), Eriugena. Studien zu seinen Quellen, 341-364. Heidelberg: Universitätsverla.
Google Scholar

Katechizm Kościoła Katolickiego. (1994). Poznań: Pallottinum.
Google Scholar

Kijewska, A. (1999). Księga Pisma i Księga Natury. Heksameron Eriugeny i Teodoryka z Chartres. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Kijewska, A. (2005). Eriugena. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Google Scholar

Mędala, S. (2010). Nowy komentarz biblijny – Ewangelia według świętego Jana. Część 1. Częstochowa: Edycja św. Pawła.
Google Scholar

Michalski, M. (1975). Antologia literatury patrystycznej. Tom 1. Warszawa: PAX.
Google Scholar

Moran, D. (1989). The Philosophy of John Scottus Eriugena. A Study of Idealism in the Middle Ages. Cambridge: Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139172080
Google Scholar

Paciorek, A. (2005). Nowy komentarz biblijny – Ewangelia według świętego Mateusza. Część 1. Częstochowa: Edycja św. Pawła.
Google Scholar

Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. (2000). (Redakcja zbiorowa). Poznań: Pallottinum.
Google Scholar

Platon. (1999). Fajdros. W: Platon, Dialogi. Tom 2. Tłum. W. Witwicki. Kęty: Wydawnictwo ANTYK.
Google Scholar

Platon. (2003). Państwo. Tłum. W. Witwicki. Kęty: ANTYK.
Google Scholar

Platon. (2005). Fedon. W: Platon, Dialogi. Tom 1. Tłum. W. Witwicki. Kęty: ANTYK.
Google Scholar

Quacquarelli, A. (1976). I Padri Apostolici: Traduzione, introduzione e note, Lettera di Barnaba. Roma: Città Nuova.
Google Scholar

Reale, G. (2008). Historia filozofii starożytnej. Tom 1. Tłum. E.I. Zieliński. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Google Scholar

Stock, B. (1977). Intelligo me esse: Eriugena’s „cogito”. W: Jean Scot et l’historie de la philosophie. Actes des colloques internationaux N° 561 du CNRS, Laon 7-12 juillet 1975. Paris: CNRS.
Google Scholar

Stróżewski, W. (2004). Ontologia. Kraków: Wydawnictwo Aureus – Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Trouillard, J. (1973). Érigène et la théophanie créatirice. W: J.J. O’Meara, L. Bieler (red.), The Mind of Eriugena. Papers of Colloquium, Dublin 1970, 98-113. Dublin: Irish University Press.
Google Scholar

Trouillard, J. (1983). La „Virtus gnostica” selon Jean Scot Érigène. Revue Théologie et de Philosophie, 115(4), 331-354.
Google Scholar