Użyteczność koncepcji przypadku Grzegorza Bugajaka w naukach przyrodniczych

Michał Latawiec; Anna Latawiec

doi:10.21697/spch.2020.56.4.05

Opublikowane: 2020-12-31

Tom 56 Nr 4 (2020)

Użyteczność koncepcji przypadku Grzegorza Bugajaka w naukach przyrodniczych

Michał Latawiec

, Anna Latawiec

Studia Philosophiae Christianae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/spch.2020.56.4.05

Abstrakt

Rzeczywistość przyrodnicza poznawana jest dzięki metodom empirycznym. Jej tajemnice odkrywane są w dużym zakresie dzięki rozwojowi ich metodologii. Formułowane są hipotezy i tworzone teorie wyjaśniające odkrywane zjawiska. Jednakże w tym uporządkowanym świecie pojawiają się i takie zdarzenia, których wystąpienie ma charakter przypadkowy. Z tej racji zostanie zastosowana filozoficzna koncepcja przypadku wypracowana przez Grzegorza Bugajaka i przewidziana przez niego do analizy treści teorii naukowych oraz klasyfikacji zdarzeń przypadkowych. Zostanie ukazana użyteczność tej koncepcji w obszarze ochrony środowiska. W tym celu na początku zaprezentowana zostanie treść propozycji Bugajaka, a następnie omówione będą okoliczności pojawiania się w przyrodzie zjawisk przypadkowych, rodzących dylematy poznawcze u przyrodników. Podjęte analizy zostaną zilustrowane konkretnymi przykładami. W rezultacie wskazane zostaną te sposoby interpretacji przypadku z koncepcji Bugajaka, które mogą okazać się przydatne w pracach ekologów.

--------------

Zgłoszono: 05/08/2020. Zrecenzowano: 16/10/2020. Zaakceptowano do publikacji: 24/11/2020

Słowa kluczowe:

Grzegorz Bugajak, przypadek, przyroda, dylemat poznawczy, ochrona środowiska

Inne teksty tego samego autora

Anna Latawiec, SOME REMARKS CONCERNING VIRTUALITY , Studia Philosophiae Christianae: Tom 56 Nr S2 (2020)
Michał Latawiec, Adam Świeżyński, Sprawozdanie z 15. Warsztatów Filozofii Przyrody Sekcji Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, Ciążeń, 23-26.06.2022 r. , Studia Philosophiae Christianae: Tom 58 Nr 2 (2022)

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Latawiec, M., & Latawiec, A. (2020). Użyteczność koncepcji przypadku Grzegorza Bugajaka w naukach przyrodniczych. Studia Philosophiae Christianae, 56(4), 93–112. https://doi.org/10.21697/spch.2020.56.4.05

Cited by / Share

Bibliografia

Bigaj T., Przypadek, w: Słownik Pojęć Filozoficznych, red., W. Krajewski, Warszawa 1996, 166.
Google Scholar

Bugajak G., „Rozum a wiara” – problem separacji dyscyplin, Studia Philosophiae Christianae 43(2007)2, 132-148.
Google Scholar

Bugajak G., Pojęcie przypadku i jego zastosowanie w analizach teorii naukowych, w: Filozofia przyrody współcześnie, red. M. Kuszyk-Bytniewska, A. Łukasik, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2010, 235-245.
Google Scholar

Bugajak G., Początek świata w nauce i religii. W poszukiwaniu możliwości syntezy, Studia Philosophiae Christianae 32(1996)2, 135-147.
Google Scholar

Heller M., Bóg i geometria. Gdy przestrzeń była Bogiem, Copernicus Center Press, Kraków 2016.
Google Scholar

Heller M., Konieczność i przypadek w ewolucji Wszechświata, Studia Philosophiae Christianae 46(2010)1, 17-24.
Google Scholar

Jan Paweł II, Fides et ratio, Rzym 1998.
Google Scholar

Kloskowski K., Przypadek jako czynnik abiogenezy, Studia Philosophiae Christianae 21(1985) 2, 39-78.
Google Scholar

Kloskowski K., Przypadek w genezie życia, Studia Philosophiae Christianae, 26(1990)2, 163-168.
Google Scholar

Kloskowski K., Zagadnienie determinizmu ewolucyjnego. Studium biofilozoficzne, Wydawnictwo „Stella Maris”, Gdańsk 1990.
Google Scholar

Krajewski W. (red.), Słownik Pojęć Filozoficznych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 1996.
Google Scholar

Krokos J., W poszukiwaniu istoty prawdy, Studia Philosophiae Christianae 34(1998)1, 25-41.
Google Scholar

Latawiec A., Kilka uwag w sprawie przypadku, w: Wokół biofilozofii Kazimierza Kloskowskiego. Wybrane zagadnienia, red. M. Bała, Wydawnictwo Bernardinum, Pelplin 2004, 81-86.
Google Scholar

Latawiec M., Rozpoznawanie granic ingerencji człowieka w środowisko przyrodnicze, Studia Ecologiae et Bioethicae 14(2016)1, 77-97. DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2016.14.1.04
Google Scholar

Lemańska A., Filozofia przyrody a wyniki nauk przyrodniczych, Studia Philosophiae Christianae 43(2007)1, 115-123.
Google Scholar

Lemańska A., Kilka uwag o zdeterminowaniu przyrody, Studia Philosophiae Christianae 39(2003)2, 221-235.
Google Scholar

Middleton A.D., Morrison T.A., Fortin J.K., Robbins C.T., Proffitt K.M., White P.J., McWhirter D.E., Koel T.M., Brimeyer D.G., Fairbanks W.S., Kauffman M.J., Grizzly bear predation links the loss of native trout to the demography of migratory elk in Yellowstone, Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences, 280(2013)1763, doi: 10.1098/rspb.2013.0870. DOI: https://doi.org/10.1098/rspb.2013.0870
Google Scholar

Sielezniew M., Stankiewicz A.M., Historia modraszka ariona Maculinea arion L., czyli jak motyl wszedł do kanonów ekologii i ochrony przyrody, Wiadomości Ekologiczne 50(2004)3, 149-169.
Google Scholar

Soulé M.E., What Is Conservation Biology?, BioScience, 35(1985)11, 727-734. DOI: https://doi.org/10.2307/1310054
Google Scholar

Ścibor-Rylska T., Tajemnice uorganizowania żywej komórki, PAX, Warszawa 1986.
Google Scholar

Świeżyński A., Cud jako proste działanie ze strony Boga. Filozoficzna propozycja Davida Cornera, Studia Philosophiae Christianae 46 (2010)1, 93-124.
Google Scholar

Świeżyński A., Filozofia cudu: w poszukiwaniu adekwatnej koncepcji zdarzenia cudownego, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2012.
Google Scholar

Uchmański J., Ekologia oczami nie ekologa, Studia Ecologiae et Bioethicae 15(2017)2, 27-39. DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2017.15.2.03
Google Scholar