https://doi.org/10.21697/zk.2017.4.22
The author of the article analyzes the narrative role of music in Michael Haneke’s films. In terms of content, three movies are discussed: Funny Games (1997), The Piano Teacher (2001) and Amour (2012).The selection of films was made on the basis of diversed musical plot devices used there. Additionally, these films show how role of music evolve over the years into more profound view inside events horizon, full-bodied commentary to film’s action and liberation from optical invigilation of camera.The goal of this paper is to show why narrative resource has crucial impact on artistic weight of Haneke’s films. The director renounces interpretation of his films by giving them their own life − the life of the open work. The article
rises the argument that music supports the strategy of director. Moreover, it indicates that emancipation of the music entails the emancipation of heroes and diegetic reality.
Download files
Cited by / Share
Licence
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
Charles Altman, W stronę teorii gatunku filmowego, [brak tłumacza], „Kino” 1987, nr 6.
Google Scholar
Stanisław Barańczak, Podróż zimowa. Wiersze do Muzyki Franza Schuberta, Wydawnictwo a5, Warszawa 1994.
Google Scholar
Jean Baudrillard O uwodzeniu, tłum. J. Margański, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2005.
Google Scholar
Iwona Cegiełkówna, Miłość, „Kino” 2012, nr 11.
Google Scholar
Iwona Cegiełkówna, Pianistka, „Cinema Polska” 2001, nr 11.
Google Scholar
Janusz Cegiełła, Szkice do autoportretu polskiej muzyki współczesnej. Rozmowy z kompozytorami, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1976.
Google Scholar
Michel Chion, Audio-wizja. Dźwięk i obraz w kinie, tłum. K. Szydłowski, Ha!art, Warszawa – Kraków 2012.
Google Scholar
Carl Dahlhaus, Estetyka muzyki, tłum. Z. Skowron, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007.
Google Scholar
Carl Dahlhaus, „Rozumienie” muzyki i język analizy muzycznej, [w:] idem, Idea muzyki absolutnej i inne studia, tłum. A. Buchner, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1988.
Google Scholar
Piotr Dumała, Anioły śmierci w krótkich spodniach, „Kino” 1998, nr 5.
Google Scholar
Łukasz Dziatkiewicz, Narodziny filmowej cenzury, „Dziennik”, dodatek „Weekend” z dn. 31.05.2014 r.
Google Scholar
Umberto Eco, Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych, tłum. L. Eustachiewicz, W.A.B., Warszawa 2008.
Google Scholar
Umberto Eco, Tryb symboliczny, [w:] Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska i M.P. Markowski, Znak, Kraków 2006.
Google Scholar
Borys Eichenbaum, Problemy stylistyki filmowej, [w:] Estetyka i film, red. A. Helman, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1972.
Google Scholar
Alfred Einstein, Muzyka w epoce romantyzmu, tłum. M. Jarocińska, S. Jarociński, Państwowe Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1983.Encyklopedia kina, red. T. Lubelski, Wydawnictwo Biały Kruk, Kraków 2003.Era Wilków [z Michaelem Hanekem rozmawiają Anna Chorestecka i Jan Niedziela], „Gazeta Wyborcza” 2001, nr 278.
Google Scholar
Fabryka zapomnienia [wywiad z Michaelem Hanekem], (przedruk z „Die Zeit”), „Forum” 2006, nr 6.
Google Scholar
Paweł T. Felis, Czy fikcja jest prawdziwa?, „Gazeta Wyborcza” 2008, nr 296.
Google Scholar
Paweł T. Felis, Haneke w Łodzi: Tematy same mnie znajdują, „Gazeta Wyborcza” 2013, nr 240.
Google Scholar
Paweł T. Felis, Skandal śmierci, „Przekrój” 2012, nr 44.
Google Scholar
Michel Foucault, Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, tłum. T. Komendant, Aletheia, Warszawa 1998.
Google Scholar
Adam Garbicz, Jacek Klinowski, Kino, wehikuł magiczny. Podróż pierwsza 1913--1949, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1981.
Google Scholar
Adam Garbicz, Kino, wehikuł magiczny. Podróż czwarta 1967-1973, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2000.
Google Scholar
Adam Garbicz, Kino. Wehikuł magiczny. Podróż piąta 1974-1981, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2009.
Google Scholar
Andrzej Hejmej, Słuchać i czytać: Dwa źródła jednej strategii interpretacyjnej. „Podróż zimowa” Stanisława Barańczaka, „Pamiętnik Literacki” 1999, z. 2.
Google Scholar
Alicja Helman, Funkcja muzyki i słowa w przekazie filmowym, [w:] Z zagadnień semiotyki sztuk masowych, red. A. Helman, M. Hopfinger, H. Książek-Konicka, Ossolineum, Wrocław – Kraków – Gdańsk 1977.
Google Scholar
Alicja Helman, Na ścieżce dźwiękowej: o muzyce w filmie, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1968.
Google Scholar
Alicja Helman, Jacek Ostaszewski, Historia myśli filmowej, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2007.
Google Scholar
Historia kina, t. I: Kino nieme, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Universitas, Kraków 2009
Google Scholar
Historia kina, t. II: Kino klasyczne, red. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska, Universitas, Kraków 2012.
Google Scholar
Barbara Hollender, Za granicą normalności, „Rzeczpospolita” 2001, nr 252.
Google Scholar
Barbara Hollender, Okrutna „Pianistka”, „Rzeczpospolita” 2004, nr 237.
Google Scholar
Alicja Jarzębska, Dialektyczny dyskurs Dahlhausa, „Ruch Muzyczny” 2009, nr 6.
Google Scholar
Elfriede Jelinek, Pianistka, tłum. R. Turczyn, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2004.
Google Scholar
Tomasz Jopkiewicz, Funny Games, „Film” 1999, nr 9.
Google Scholar
Zygmunt Kałużyński, Buntownik bywalec, Wydawnictwo Ars, Warszawa 1998.
Google Scholar
Zygmunt Kałużyński, Duch zezwierzęcony, „Polityka” 2001, nr 49.
Google Scholar
Zygmunt Kałużyński, Weekend z mordercami, „Polityka” 1998, nr 14.
Google Scholar
Zygmunt Kałużyński i Tomasz Raczek, Pojedynek z seksem, „Wprost” 2001, nr 47.
Google Scholar
Józef Kański, Przewodnik operowy, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1985.
Google Scholar
Søren Kirkegaard, Dziennik uwodziciela, tłum. S. Lack, M. Bienenstock, Hachette, Warszawa 2009.
Google Scholar
Piotr Kletowski, Filmowy (?) świat Markiza De Sade, „Ha!art” 2007, nr 2/3.
Google Scholar
Krzysztof Kłopotowski, Zawód: artysta sadomasochista, „Rzeczpospolita” 2013, nr 138.
Google Scholar
Jaga Kolawa, Bartosz Żurawiecki, DV Drama. Pianistka, „Świat Filmu” 2002, nr 2. Siegfried Kracauer, Teoria filmu. Wyzwolenie materialnej rzeczywistości, tłum.
Google Scholar
W. Wertenstein, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2008.
Google Scholar
Beata Kosińska-Krippner, „Funny Games”, czyli przemoc w białych rękawiczkach, „Kwartalnik Filmowy” 1998, nr 21/22.
Google Scholar
Kultura dźwięku. Teksty o muzyce nowoczesnej, red. Ch. Cox, D. Warner, tłum. J. Kutyła, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2010.
Google Scholar
Wojciech Kuczok, Pokątne pragnienia, „Tygodnik Powszechny” 2001, nr 50.
Google Scholar
Krzysztof Kwiatkowski, Bez ckliwości, „Wprost” 2012, nr 44.
Google Scholar
Zofia Lissa, Czy muzyka jest sztuką asemantyczną?, „Myśl Współczesna” 1948, nr 10.
Google Scholar
Zofia Lissa, Estetyka muzyki filmowej, Polskie Wydawnictwo Muzyczne Kraków 1964.
Google Scholar
Tadeusz Lubelski, Drzwi zamknięte, drzwi otwarte, „Ekrany” 2012, nr 6.
Google Scholar
Tadeusz Lubelski, Rytuały powszechne, „Tygodnik Powszechny” 1998, nr 15.
Google Scholar
Antoni Łazarkiewicz, Muzyka z podświadomości. Praktyczne i teoretyczne aspekty wykorzystania muzyki w filmie na podstawie analizy „Lśnienia” Stanleya Kubricka, „Glissando” 2007, nr 10.
Google Scholar
Janusz Łętowski, Muzyka klasyczna na płytach kompaktowych, Twój Styl, Warszawa 1997.
Google Scholar
Tadeusz Marek, Schubert, Państwowe Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1988
Google Scholar
Barbara Hollender, Za granicą normalności, „Rzeczpospolita” 2001, nr 252.
Google Scholar
Barbara Hollender, Okrutna „Pianistka”, „Rzeczpospolita” 2004, nr 237.
Google Scholar
Alicja Jarzębska, Dialektyczny dyskurs Dahlhausa, „Ruch Muzyczny” 2009, nr 6.
Google Scholar
Elfriede Jelinek, Pianistka, tłum. R. Turczyn, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa 2004.
Google Scholar
Tomasz Jopkiewicz, Funny Games, „Film” 1999, nr 9.
Google Scholar
Zygmunt Kałużyński, Buntownik bywalec, Wydawnictwo Ars, Warszawa 1998.
Google Scholar
Zygmunt Kałużyński, Duch zezwierzęcony, „Polityka” 2001, nr 49.
Google Scholar
Zygmunt Kałużyński, Weekend z mordercami, „Polityka” 1998, nr 14.
Google Scholar
Zygmunt Kałużyński i Tomasz Raczek, Pojedynek z seksem, „Wprost” 2001, nr 47.
Google Scholar
Józef Kański, Przewodnik operowy, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1985.
Google Scholar
Søren Kirkegaard, Dziennik uwodziciela, tłum. S. Lack, M. Bienenstock, Hachette, Warszawa 2009.
Google Scholar
Piotr Kletowski, Filmowy (?) świat Markiza De Sade, „Ha!art” 2007, nr 2/3.
Google Scholar
Krzysztof Kłopotowski, Zawód: artysta sadomasochista, „Rzeczpospolita” 2013, nr 138.
Google Scholar
Jaga Kolawa, Bartosz Żurawiecki, DV Drama. Pianistka, „Świat Filmu” 2002, nr 2.
Google Scholar
Siegfried Kracauer, Teoria filmu. Wyzwolenie materialnej rzeczywistości, tłum.
Google Scholar
W. Wertenstein, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2008.
Google Scholar
Beata Kosińska-Krippner, „Funny Games”, czyli przemoc w białych rękawiczkach, „Kwartalnik Filmowy” 1998, nr 21/22.
Google Scholar
Kultura dźwięku. Teksty o muzyce nowoczesnej, red. Ch. Cox, D. Warner, tłum. J. Kutyła, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2010.
Google Scholar
Wojciech Kuczok, Pokątne pragnienia, „Tygodnik Powszechny” 2001, nr 50.
Google Scholar
Krzysztof Kwiatkowski, Bez ckliwości, „Wprost” 2012, nr 44.
Google Scholar
Zofia Lissa, Czy muzyka jest sztuką asemantyczną?, „Myśl Współczesna” 1948, nr 10.
Google Scholar
Zofia Lissa, Estetyka muzyki filmowej, Polskie Wydawnictwo Muzyczne Kraków 1964.
Google Scholar
Tadeusz Lubelski, Drzwi zamknięte, drzwi otwarte, „Ekrany” 2012, nr 6.
Google Scholar
Tadeusz Lubelski, Rytuały powszechne, „Tygodnik Powszechny” 1998, nr 15.
Google Scholar
Antoni Łazarkiewicz, Muzyka z podświadomości. Praktyczne i teoretyczne aspekty wykorzystania muzyki w filmie na podstawie analizy „Lśnienia” Stanleya Kubricka, „Glissando” 2007, nr 10.
Google Scholar
Janusz Łętowski, Muzyka klasyczna na płytach kompaktowych, Twój Styl, Warszawa
Google Scholar
Tadeusz Marek, Schubert, Państwowe Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1988
Google Scholar
Adriana Prodeus, Miłość, „Film” 2010, nr 10.
Google Scholar
Rola muzyki w dziele filmowym (ankieta), „Kwartalnik Filmowy” 1961, nr 2.
Google Scholar
Umberto Rossi, Haneke atakuje, tłum. J. Płażewski, „Kino” 2001, nr 9.
Google Scholar
Matthew Rye, 1001 albumów muzyki klasycznej, tłum. A. Fulińska, Wydawnictwo Elipsa, Poznań 2003.
Google Scholar
Małgorzata Sadowska, Michael Haneke: cichy włamywacz, „Newsweek” 2012, nr 44.
Google Scholar
Piotr Sawicki, Czas i energia. Kurosawa a muzyka, [w:] Akira Kurosawa – twórca japoński, twórca światowy, red. W. Laskowska-Smoczyńska, P. Kletowski,
Google Scholar
Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej Mangha, Kraków 2011.
Google Scholar
Bogusław Schaeffer, Dzieje muzyki, WSiP, Warszawa 1985.
Google Scholar
Bogusław Schaeffer, Dzieje kultury muzycznej, WSiP, Warszawa 1987.
Google Scholar
Sławomir Sikora, O miłości Michaela Hanekego trochę inaczej, „Kwartalnik Filmowy” 2013, nr 83-84.
Google Scholar
Peter Sloterdijk, Kryształowy pałac. O filozoficzną teorię globalizacji,tłum. B. Cymbrowski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2011.
Google Scholar
Tadeusz Sobolewski, Haneke. Wściekły i podstępny, „Gazeta Wyborcza”, dodatek „Duży Format” 2009, nr 45.
Google Scholar
Tadeusz Sobolewski, Haneke z miłością, ale bez litości, „Gazeta Wyborcza” 2012, nr 256.
Google Scholar
Tadeusz Sobolewski, Mistrz okrutnych ciosów, „Gazeta Wyborcza” 2013, nr 244.
Google Scholar
Tadeusz Sobolewski, Porno-Schubert, „Gazeta Wyborcza” 2001, nr 254.
Google Scholar
Paweł Sołodki, Rubieże przyjemności. Seksualna niesubordynacja na obrzeżach amerykańskiej kinematografii, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk 2015.
Google Scholar
Susan Sontag, Duchowy styl filmów Roberta Bressona, „Film na Świecie” 1999,
Google Scholar
nr 400.
Google Scholar
Andrzej Sosnowski, Taxi, Biuro Literackie, Wrocław 2003.
Google Scholar
Iwona Sowińska, Polska muzyka filmowa 1945-1968, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2006.
Google Scholar
Iwona Sowińska, Dźwięki i obrazy. O słuchaniu filmów, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 2001.
Google Scholar
Iwona Sowińska, Kilka trudności z historią muzyki filmowej, „Kwartalnik Filmowy” 2003, nr 44.
Google Scholar
Jacek Szczerba, Cztery razy miłość, „Gazeta Wyborcza” 2012, nr 282.
Google Scholar
Agnieszka Szeffel, Zobaczone, przeczytane, „Zeszyty Literackie” 1999, z. 1.
Google Scholar
Wiktor Szkłowski, Sztuka jako chwyt, tłum. R. Łużny, [w:] Teoria badań literackich za granicą: Antologia, t. 2: Od przełomu antypozytywistycznego doroku 1945, cz. 3: Od formalizmu do strukturalizmu, wyb. S. Skwarczyńska,
Google Scholar
Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986.
Google Scholar
Kamil Śmiałkowski, Niezabawne gry, „Wprost” 2004, nr 22.
Google Scholar
Andriej Tarkowski, Czas utrwalony, tłum. S. Kuśmierczyk, Wydawnictwo Świat Literacki, Warszawa 2007.
Google Scholar
Jan Topolski, Kino/Muzyka. Zbliżenia. Gambit Kubricka, „Ruch Muzyczny” 2009, nr 8.
Google Scholar
Jan Topolski, 27 fragmentów socjologii przypadku: haneke, „Odra” 2010, nr 1.
Google Scholar
Emilia Walczak, Od Brechta do Jelinek. Michael Haneke – antyspektakularna trauma Realnego, „Kwartalnik Filmowy” 2008, nr 64.
Google Scholar
Alan Williams, Historyczne i teoretyczne problemy wprowadzenia do kina ścieżki dźwiękowej, „Kwartalnik Filmowy” 2004, nr 44.
Google Scholar
Piotr Wojciechowski, Pani od gry…, „Film” 2001, nr 11.
Google Scholar
Janusz Wróblewski, Okrutne gry, „Polityka” 2004, nr 22.
Google Scholar
Wrzątek podany na zimno [z Michaelem Hanekem rozmawia Paweł Felis], „Gazeta Wyborcza” 2013, nr 244.
Google Scholar
Wszystkie moje filmy są obsceniczne [z Michaelem Hanekem rozmawia Joanna Grabiańska], „Kino” 2002, nr 1.
Google Scholar
Ernest Zavarsky, J.S. Bach, tłum. M. Erhardt-Gronowska, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1985.
Google Scholar
Piotr Zawojski, Przypisy do „Ukrytego” Michaela Hanekego, „Opcje” 2006, nr 4.
Google Scholar
Jacek Ziemek, Wiedeń – Schubert – Seks, „Przekrój” 2001, nr 48.
Google Scholar
Jerzy Ziomek, Kontrafaktura, [w:] Między tekstami. Intertekstualność jako problem poetyki historycznej, red. J. Ziomek, J. Sławiński, W. Bolecki, PWN,
Google Scholar
Warszawa 1992.
Google Scholar
Łukasz Ziomek, Hymn L’Amour?, „Kino” 2013, nr 1.
Google Scholar
Darek Arest, Haneke, not so funny, http://wyborcza.pl/1,91947,5547054,Haneke __Not_so_funny.html#ixzz0z3EHXFv7.
Google Scholar
Rafał Błaszczak, Miłość, http://kafeteria.pl/kultura/milosc-michael-haneke-a_5375.
Google Scholar
Jędrzej Dudkiewicz „Funny Games” czyli po co to oglądasz? – analiza filmu Michaela Hanekego, http://film.org.pl/a/analiza/funny-games-czyli-po-co-to-ogladasz-analiza-filmu-michaela-hanekego-36176/.
Google Scholar
Kinga Dunin, Kobiece marzenie o dobrej śmierci, www.krytykapolityczna.pl/felietony/20122407/kobiece-marzenie-o-dobrej-smierci.
Google Scholar
Katarzyna Frankowska, „Miłość” Hanekego – przerwany chorał Bacha, http://www.tvp.info/8968512/milosc-hanekego-przerwany-choral-bacha.
Google Scholar
Funny Games (recenzja), www.twojefilmy.pl/funny-games/.
Google Scholar
Ryan Gilbey, „Amour” and the music of time, www.newstatesman.com/culture/2012/11/michael-hanekes-amour-and-music-time.
Google Scholar
Piotr Gociek, Chory film o miłości, http://wpolityce.pl/kultura/246542-premiera-kinowa-michaela-haneke-chory-film-o-milosci-nasza-recenzja.
Google Scholar
Malwina Grochowska, Miłość ponad wszystko, www.filmweb.pl/reviews/Mi%C5%82o%C5%9B%C4%87+ponad+wszystko-12843.
Google Scholar
Michael Haneke w rozmowie z Sergem Toubianą, https://www.youtube.com/watch?gl=PL&hl=pl&v=roOl9PvEPjs.
Google Scholar
Lamos Ignoramus, Michael Haneke’s „Funny Games” and the Lie of Reality, http://
Google Scholar
filmslie.com/michael-hanekes-funny-games-lie-reality/.
Google Scholar
Iwona Kurz, Potworność. O Michaelu Hanekem, www.dwutygodnik.com/artykul/4135-potwornosc-o-michaelu-hanekem.html.
Google Scholar
Jakub Majmurek, Claude Chabrol (1930-2010) cyniczny (a)moralista, www.dwutygodnik.com/artykul/1486-claude-chabrol-1930-2010-cyniczny-amoralista.
Google Scholar
html.
Google Scholar
Jakub Majmurek, I to jest ta cała miłość?, www.krytykapolityczna.pl/Blogfilmowy/MajmurekItojesttacalamilosc/menuid-85.html.
Google Scholar
Michael Haneke dedykuje „Miłość” ciotce, www.canalplus.pl/film/news-michael-haneke-dedykuje-milosc-ciotce_40195.
Google Scholar
Music in „Amour”, http://framescourer.blogspot.com/2012/11/music-in-amour-2012.html.
Google Scholar
Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, http://pl.chopin.nifc.pl/chopin/genre/detail/id/21 oraz http://pl.chopin.nifc.pl/chopin/composition/detail/id/112.
Google Scholar
Krzysztof Niweliński, Zorn, John – Naked City, http://artrock.pl/recenzje/51397/zorn_john_naked_city.html.
Google Scholar
Michał Oleszczyk, Biała wstążka, http://www.dwutygodnik.com/artykul/595-biala-wstazka-rez-michael-haneke.html.
Google Scholar
Michał Oleszczyk, Miłość, http://www.dwutygodnik.com/artykul/4067-milosc-rez-michael-haneke.html.
Google Scholar
Pianistka (recenzja), https://xmuza.wordpress.com/2012/06/11/la-pianiste-2001 -michael-haneke.
Google Scholar
Monika Piechocka i Agata Kortus, filmowy blog „inlovewithmovie”, http://inlovewithmovie.blogspot.com/2013/03/miosc-amour.html.
Google Scholar
Podróż zimowa. Wiersze do Muzyki Franza Schuberta, www.wydawnictwoa5.pl/
Google Scholar
Podroz-zimowa-Wiersze-do-muzyki-Franza-Schuberta;s,karta,id,174.
Google Scholar
Marcin Poprawski, Muzykologiczne aspekty interpretacji „Podróży zimowej”
Google Scholar
Stanisława Barańczaka, www.demusica.pl/cmsimple/images/file/poprawski_muzykalia_5_1.pdf.
Google Scholar
Paweł Rezmer, Miłość, http://stacjakultura.pl/4,21,29422,Milosc_recenzja_filmu,artykul.html.
Google Scholar
Małgorzata Sadowska, Martwa natura. Z gołębiem, www.canalplus.pl/film/blog-malgorzata-sadowska-martwa-natura-z-golebiem_961_11.
Google Scholar
Tadeusz Sobolewski, Ból wolności – ekranizacja „Pianistki”, http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,2328011.html.
Google Scholar
Krzysztof Świrek „Miłość” według najlepszych zasad. O regułach w filmach Michaela Hanekego, http://kulturaliberalna.pl/2012/11/13/swirek-milosc-wedlug-najlepszych-zasad-o-regulach-w-filmach-michaela-hanekego-esej/.
Google Scholar
Jan Topolski, Muzyka w filmach Stanleya Kubricka, http://stopklatka.pl/news/muzyka-w-filmach-stanleya-kubricka.
Google Scholar
Tymoteusz Wojciechowski, Dźwięk w kinie, http://film.org.pl/a/artykul/dzwiek-w-filmie-cz-3-dusze-czarne-32371/; http://film.org.pl/a/artykul/dzwiek-w-filmie-cz-4-komedie-rene-claira-32764/; http://film.org.pl/a/analiza/dzwiek-w-kinie-cz-5-aleksander-newski-36801/; http://film.org.pl/a/artykul/dzwiek-w-kinie-cz-5-jean-luc-godard-34204/.
Google Scholar
Katarzyna Wolanin, Zrozumieć Michaela Haneke, http://liberte.pl/zrozumiec -michaela-haneke/.
Google Scholar
The World That Is Known [Michael Haneke w rozmowie z Christopherem Sharrettem], http://www.kinoeye.org/04/01/interview01.php.
Google Scholar
Artur Zaborski [o filmie Wulkan w reż. Rúnara Rúnarssona], www.nowehoryzonty.pl/film.do?id=5286&ind=page%3d0%26typ%3ddz%26edycjaFest%3d11%-26czas%3d15%253a45%26dzien%3d26 [dostęp: 30.05.2016].
Google Scholar
Dominika Zielińska, Antyhumanizm Michaela Hanekego, http://bad-taste.pl/antyhumanizm-michaela-hanekego.Filmografia 24 Realities per Second: A Documentary on Michael Haneke, reż. N. Kusturica i E Testor, 2005.
Google Scholar
Amadeusz, reż. Miloš Forman, 1984.
Google Scholar
Aleksander Newski, reż. Siergiej Eisenstein, 1938.
Google Scholar
Błękitny anioł, reż. Josef von Sternberg, 1931.
Google Scholar
Bulwar Zachodzącego Słońca, reż. Billy Wilder, 1950.
Google Scholar
Burza nad Azją, reż. Wsiewołod Pudowkin, 1928.
Google Scholar
Ceremonia, reż. Claude Chabrol, 1995.
Google Scholar
Człowiek z kamerą, reż. Dżiga Wiertow, 1929.
Google Scholar
Dajcie mi głowę Alfredo Garcii, reż. Sam Peckinpah, 1974.
Google Scholar
Dawno temu w Ameryce, reż. Sergio Leone, 1984.
Google Scholar
Don Juan, reż. Alan Crosland, 1926.
Google Scholar
Dusze czarnych, reż. King Vidor, 1930.
Google Scholar
Dzika banda, reż. Sam Peckinpah, 1969.
Google Scholar
Frantic, reż. Roman Polański, 1988.
Google Scholar
Funny Games, reż. Michael Haneke, 1997.
Google Scholar
Gwiezdne wojny, reż. George Lucas, 1977.
Google Scholar
Gwiezdne wojny: Przebudzenie mocy, reż. J.J. Abrams, 2015.
Google Scholar
Hiroshima, moja miłość, reż. Alain Rensais, 1959.
Google Scholar
Kobieta i mężczyzna, reż. Claude Lelouch, 1966.
Google Scholar
Kobieta jest kobietą, reż. Jean Luc Godard, 1960.
Google Scholar
Koronczarka, reż. Claude Goretta, 1977.
Google Scholar
Kontrakt rysownika, reż. Peter Greenaway, 1982.
Google Scholar
Lśnienie, reż. Stanley Kubrick, 1980.
Google Scholar
Łowca Androidów, reż. Ridley Scott, 1982.
Google Scholar
Michael Haneke: My life, reż. Felix i Gero von Boehm, 2009.
Google Scholar
Miłość, reż. Michael Haneke, 2012.
Google Scholar
Misja, reż. Roland Joffé, 1986.
Google Scholar
My z Kronsztadu, reż. Jefim Dzigan, 1932.
Google Scholar
Narodziny narodu, reż. David W. Griffith, 1915.
Google Scholar
Obywatel Kane, reż. Orson Welles, 1941.
Google Scholar
Pani Bovary, reż. Claude Chabrol, 1991.
Google Scholar
Parasolki z Cherbourga, reż. Jacques Demy, 1964.
Google Scholar
Październik, reż. Siergiej Eisenstein, 1929.
Google Scholar
Pianistka, reż. Michael Haneke, 2001.
Google Scholar
Pod dachami Paryża, reż. René Clair, 1930.
Google Scholar
Pokój 237, reż. Rodney Ascher, 2012.
Google Scholar
Psychoza, reż. Alfred Hitchcock, 1960.
Google Scholar
Pulp Fiction, reż. Quentin Tarantino, 1994.
Google Scholar
Pustynia Tatarów, reż. Valerio Zurlini, 1976.
Google Scholar
Siedmiu samurajów, reż. Akira Kurosawa, 1954.
Google Scholar
Siedmiu wspaniałych, reż. John Sturges, 1960.
Google Scholar
Siódmy kontynent, reż. Michael Haneke, 1989.
Google Scholar
Solaris, reż. Andriej Tarkowski, 1972.
Google Scholar
Straż Przyboczna, reż. Akira Kurosawa, 1961.
Google Scholar
Śpiewak jazzbandu, reż. Alan Crosland, 1927.
Google Scholar
Światła Nowego Jorku, reż. Bob Foy, 1928.
Google Scholar
Taksówkarz, reż. Martin Scorsese, 1974.
Google Scholar
Trzy kolory. Czerwony, reż. Krzysztof Kieślowski, 1994.
Google Scholar
Turbina 50 000, reż. Siergiej Rutkiewicz i Fridrich Ermler, 1932.
Google Scholar
Ukryta forteca, reż. Akira Kurosawa, 1958.
Google Scholar
Wielka ucieczka, reż. John Sturges, 1963.
Google Scholar
Zabójstwo księcia Gwizjusza, reż. Charles le Bargy i André Calmettes, 1908.
Google Scholar
Język Polski
English
Italiano