Spójność tezy o superweniencji z koncepcją pierwotności substancji duchowej oraz pozamaterialnego pochodzenia świadomości indywidualnej

Marek Łagosz

doi:10.21697/spch.2024.60.A.16

Opublikowane: 2024-12-31

Tom 60 Nr 2 (2024)

Spójność tezy o superweniencji z koncepcją pierwotności substancji duchowej oraz pozamaterialnego pochodzenia świadomości indywidualnej

Marek Łagosz

Studia Philosophiae Christianae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/spch.2024.60.A.16

Abstrakt

W artykule podejmuję próbę wykazania zgodności tezy o superweniencji z koncepcją pierwotności substancji duchowej oraz niematerialnego pochodzenia indywidualnej świadomości. Ujmując rzecz nieco szczegółowiej, staram się odpowiedzieć na pytanie: czy, założywszy superweniencję jednostkowej (indywidualnej) świadomości na tym, co fizyczne (materialne), można utrzymać tezę o jej pierwotności (ogólniej: o pierwotności ducha) wobec materii? Dochodzę do wniosku, że absolut ontyczny musi (może) być czystym duchem, który jest źródłem wszelkiej duchowości uwikłanej w ciało i materialnego podłoża, na którym się ona realizuje. Praca stanowi polemikę z naturalistycznymi koncepcjami świadomości.

----------------------------------------

Zgłoszono: 5/02/2024. Zrecenzowano: 8/08/2024. Zaakceptowano do publikacji: 21/10/2024.

Słowa kluczowe:

superweniencja, świadomość, materialność, niematerialność, substancja duchowa, naturalizm, przyczynowość, wolność, Bóg

Inne teksty tego samego autora

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Łagosz, M. (2024). Spójność tezy o superweniencji z koncepcją pierwotności substancji duchowej oraz pozamaterialnego pochodzenia świadomości indywidualnej . Studia Philosophiae Christianae, 60(2), 147–171. https://doi.org/10.21697/spch.2024.60.A.16

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Avenarius, R. (2021). O przedmiocie psychologii. Vis-à-vis Etiuda.
Google Scholar

Beck, H. (1969). Teza V. W Dlaczego wierzymy. 41 tez teologii fundamentalnej. Wydawnictwo SS. Loretanek-Benedyktynek.
Google Scholar

Cirne-Lima, C. (1969). Teza IV. W Dlaczego wierzymy. 41 tez teologii fundamentalnej. Wydawnictwo SS. Loretanek-Benedyktynek.
Google Scholar

Fichte, J.G. (2023). Powołanie człowieka. Vis-à-vis Etiuda.
Google Scholar

Goff, P. (2022). Błąd Galileusza. Fundamenty nowej nauki o świadomości. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Guardini, R. (1969). Koniec czasów nowożytnych. Świat i osoba. Wolność, łaska, los. Wydawnictwo Znak.
Google Scholar

Hawking, S. (2018). Krótkie odpowiedzi na wielkie pytania. Wydawnictwo Zysk i S-ka.
Google Scholar

Ingarden, R. (1987). Spór o istnienie świata, t. 1. PWN.
Google Scholar

Łagosz, M. (2022). Błąd panpsychistycznego redukcjonizmu. Fundamenty nienowej ideologii. Philip Goff, „Błąd Galileusza. Fundamenty nowej nauki o świadomości”, tłum. Jacek Jarocki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2022, ss. 238 (rec.). Studia Philosophiae Christianae, 58(1), 171-184. DOI: https://doi.org/10.21697/spch.2022.58.R.02
Google Scholar

Maloney, G.A. (1986). Chrystus kosmiczny. Od Pawła do Teilharda. Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar

Mascall, E.L. (1988). Otwartość bytu. Teologia naturalna dzisiaj. Instytut Wydawniczy PAX.
Google Scholar

Płużański, T. (1988). Teilhard de Chardin. Wiedza Powszechna.
Google Scholar

Rudniański, S. (1984). Przedmowa tłumacza. W J.O. de La Mettrie, Człowiek-maszyna. PWN.
Google Scholar

Siemianowski, A. (1986). Człowiek i prawda. W drodze.
Google Scholar

Warfield, T.A. (2006). Kompatybilizm i inkompatybilizm: wybrane argumenty. Roczniki Filozoficzne, 54(1), 217-239.
Google Scholar