NABIERANIE MOCY WIĄŻĄCEJ PRZEZ „SOFT LAW”

Jakub Chrostek

doi:10.21697/zp.2022.22.4.09

Opublikowane: 2022-12-30

Tom 22 Nr 4 (2022)

NABIERANIE MOCY WIĄŻĄCEJ PRZEZ „SOFT LAW”

Jakub Chrostek

Zeszyty Prawnicze

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zp.2022.22.4.09

Abstrakt

Tematem artykułu jest nabieranie mocy wiążącej przez sof law. Natomiast celem artykułu jest identyfikacja oraz ocena sposobów nabierania przez miękkie prawo mocy wiążącej. W problemie badawczym zdefiniowano pytanie: Jak miękkie prawo nabiera mocy wiążącej?

Soft law rozumiane jako swoiste zobowiązanie polityczne często okazuje się równie skuteczne, jak normy typu hard law. Niewątpliwie na taki stan rzeczy wpływa aspekt, że miękkie prawo w ujęciu międzynarodowym posiada tendencję do tzw. twardnienia. W wyniku przeprowadzonej analizy wnioskuję, że soft law nabiera mocy wiążącej poprzez wolę stron lub praktykę w podejściu do materii regulowanej miękkim prawem. Proces twardnienia soft law zachodzi w szczególności w dwóch wymiarach. Po pierwsze, kiedy przyjęcie aktu prawa miękkiego jest pierwszym krokiem w procesie zawarcia wiążącego aktu prawa międzynarodowego, w którym to akcie następuje odwoływanie się do zasad oraz standardów zawartych w poprzedzających go źródłach prawa miękkiego. Po drugie, akty prawa miękkiego mogą zmienić bądź wpłynąć na dotychczasową praktykę w taki sposób, by przełożyć się na powstanie nowego prawa zwyczajowego w ujęciu międzynarodowym. Soft law może również stanowić wzór dla ustawodawstwa krajowego, a tym samym stać się regulacją prawnie wiążącą wewnętrznie, pozostając prawem miękkim na arenie międzynarodowej.

Słowa kluczowe:

miękkie prawo; moc wiążąca; twarde prawo; prawo międzynarodowe.

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Chrostek, J. (2022). NABIERANIE MOCY WIĄŻĄCEJ PRZEZ „SOFT LAW”. Zeszyty Prawnicze, 22(4), 183–208. https://doi.org/10.21697/zp.2022.22.4.09

Cited by / Share

Bibliografia

Abbott K.W., Snidal D., Hard and Soft Law in International Governance, «International Organization» 54.3/2000, s. 421-456. DOI: https://doi.org/10.1162/002081800551280
Google Scholar

Bańczyk W., „Miękkie prawo ale prawo”, czyli o obowiązku przestrzegania soft law, «Internetowy Przegląd Prawniczy Towarzystwa Biblioteki Słuchaczów Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego» 1/2016, s. 61-71, http://www.tbsp.wpia.uj.edu.pl/documents/4137545/127722957/1_banczyk (dostęp 12 marca 2022 r.).
Google Scholar

Barcik J., Techniki twardnienia prawa, czyli kilka uwag o technologii produkcji norm prawa międzynarodowego, [w:] Ius cogens – soft law. Dwa bieguny prawa międzynarodowego publicznego, red. B. Kuźniak, M. Ingelevič-Citak, Kraków 2017.
Google Scholar

Bekrycht T., Leszczyński J., Łabieniec P., Podstawy doktryny prawnej, Warszawa 2021.
Google Scholar

Białocerkiewicz J., Prawo międzynarodowe publiczne. Zarys wykładu, Toruń 2007.
Google Scholar

Biernat S., Źródła prawa Unii Europejskiej, [w:] Prawo Unii Europejskiej. Zagadnienia systemowe, red. J. Barcz, Warszawa 2003.
Google Scholar

Biernat T., Soft law a proces tworzenia prawa w Unii Europejskiej. Wpływ soft law na konstrukcję i treść uzasadnień aktów normatywnych, «Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały» 2/2012, s. 27-38.
Google Scholar

Bierzanek R., Miękkie prawo międzynarodowe, «Sprawy Międzynarodowe» 1/1987, s. 91-106.
Google Scholar

Bierzanek R., Symonides J., Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2005.
Google Scholar

Brodecki Z., Filozofa prawa europejskiego, [w:] Integracja europejska. Wprowadzenie, red. M. Perkowski, Warszawa 2002.
Google Scholar

Brodecki Z., „Gazociąg Północny” – europejski „hard case”, referat wygłoszony na konferencji «Zagrożenia ekologiczne Morza Bałtyckiego», Gdańsk 2007, s. 1-17, http://ww2.senat.pl/k6/agenda/seminar/070528/referaty/9.pdf (dostęp 12 kwietnia 2022 r.).
Google Scholar

Chudyba A., Związanie aktami unijnego soft law. Uwagi na tle prawa konkurencji, «Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny» 8.6/2019, s. 134-146, https://ikar.wz.uw.edu.pl/images/numery/61/63.pdf (dostęp 31 stycznia 2022 r.).
Google Scholar

Czapliński W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe, Warszawa 2014.
Google Scholar

Daley J., Great Speeches by American Women, Dover 2008.
Google Scholar

Daniel P., Naruszenie przepisów postępowania jako przesłanka uchylenia decyzji lub postanowienia w postępowaniu sądowoadministracyjnym, Warszawa 2016.
Google Scholar

Diallo B.S., The Binding Force of International Legal Standards in the Face of the Recurrent Practice of Soft Law, «Przegląd Prawniczy Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza» 7/2017, s. 79-88. DOI: https://doi.org/10.14746/ppuam.2017.7.05
Google Scholar

Doliwa-Klepacka A., Doliwa-Klepacki Z., Struktura organizacyjna (instytucjonalna) Unii Europejskiej, Białystok 2009.
Google Scholar

Dupuy P.-M., Soft Law and the International Law of the Environment, «Michigan Journal of International Law» 12/1991, s. 420-435.
Google Scholar

Fitzmaurice C.M., The Identification and Character of Treaties and Treaty Obligations between States in International Law, «British Yearbook of International Law» 73/2002, s. 141-185. DOI: https://doi.org/10.1093/bybil/73.1.141
Google Scholar

Galster J., Podstawy prawa Unii Europejskiej z uwzględnieniem Traktatu z Lizbony. Zarys wykładu, Toruń 2010.
Google Scholar

Góralczyk W., Sawicki S., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Warszawa 2015.
Google Scholar

Iwaniec M., Sof law – współczesny instrument regulacji życia gospodarczego, «Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny» 9.5/2020, s. 120-138, https://ikar.wz.uw.edu.pl/images/numery/68/iKAR_5_9_-20_9_Iwaniec.pdf (dostęp 20 grudnia 2021 r.).
Google Scholar

Izdebski H., Doktryny polityczno-prawne. Fundamenty współczesnych państw, Warszawa 2021.
Google Scholar

Izdebski H., Elementy teorii i flozofi prawa, Warszawa 2011.
Google Scholar

Jach A., Akt końcowy KBWE i jego wpływ na instytucjonalizację ruchu praw człowieka w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w perspektywie porównawczej 1975-1991 (wybrane aspekty), «Nowa Polityka Wschodnia» 13.2/2017, s. 157-175. DOI: https://doi.org/10.15804/npw2017210
Google Scholar

Jurcewicz A., Rola „miękkiego prawa” w praktyce instytucjonalnej Wspólnoty Europejskiej, [w:] Implementacja prawa integracji europejskiej w krajowych porządkach prawnych, red. C. Mik, Toruń 1998.
Google Scholar

Kabat-Rudnicka D., Soft law w Unii Europejskiej, [w:] ‘Ius cogens’ – soft law. Dwa bieguny prawa międzynarodowego publicznego, red. B. Kuźniak, M. Ingelevič-Citak, Kraków 2017.
Google Scholar

Kalisz A., Wykładnia i stosowanie prawa wspólnotowego, Warszawa 2007.
Google Scholar

Kenig-Witkowska M.M., Soft law w międzynarodowym prawie środowiska. Uwagi na marginesie katalogu źródeł prawa, [w:] Źródła prawa. Teoria i praktyka, red. T. Giaro, Warszawa 2017.
Google Scholar

Kędzia Z., 70 lat Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka – pomnik czy żywy dokument, «Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny» 4/2018, s. 5-23. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.4.1
Google Scholar

Kociołek-Pęksa A., Menkes J., Wartości u źródeł materialnych prawa międzynarodowego (studium wokół przypadku), «Przegląd Prawa Publicznego» 7-8/2014, s. 51-70.
Google Scholar

Kopeć M., Wspólnotowe soft law jako przejaw europeizacji prawa farmaceutycznego, [w:] Europeizacja administracji publicznej. Zbiór studiów, red. I. Lipowicz, Warszawa 2008.
Google Scholar

Kuźniak B., Przestrzeń operacyjna prawa międzynarodowego publicznego. Perspektywa polska, Warszawa 2012.
Google Scholar

Masternak-Kubiak M., Przestrzeganie prawa międzynarodowego w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Kraków 2003.
Google Scholar

Mik C., Europejskie prawo wspólnotowe. Zagadnienia teorii i praktyki, I, Warszawa 2000.
Google Scholar

Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2014.
Google Scholar

Morsink J., The Universal Declaration of Human Rights: Origins, Drafting, and Intent, Philadelphia 1999. DOI: https://doi.org/10.9783/9780812200416
Google Scholar

Nowak-Far A., Jednolitość prawa unijnego a jego wielojęzyczność, [w:] Unia Europejska: zjednoczeni w różnorodności: konferencja, Warszawa, 14-15 grudnia 2010 r., red. C. Mik, Warszawa 2012.
Google Scholar

Nusberger A., Hard Law or Soft Law – Does it Matter? Distinction Between Different Sources of International Law in the Jurisprudence of the ECtHR, [w:] The European Convention on Human Rights and General International Law, red. A. van Aaken, I. Motoc, Oxford 2018.
Google Scholar

Ramlogan R., The environmental and international law: Rethinking the traditional approach, «Vermont Journal of Environmental Law» 3/2001-2002, s. 1-40.
Google Scholar

Shaw M., Prawo międzynarodowe, Warszawa 2006.
Google Scholar

Shelton D.L., Soft Law, [w:] Routledge Handbook of International Law, red. D. Armstrong, Abingdon 2009.
Google Scholar

Skubiszewski K., Rola niewiążących uchwał normatywnych w prawotwórstwie międzynarodowym, «PiP» 1/1986, s. 34-45.
Google Scholar

Skuczyński P., Soft law w perspektywie teorii prawa, [w:] System prawny a porządek prawny, red. O. Bogucki, S. Czepita, Szczecin 2008.
Google Scholar

Spryszak K., Rola standardów o charakterze soft law w zakresie kreowania zobowiązań w państwach członkowskich organizacji międzynarodowych, «Humanities and Social Sciences» 22.24/2017, s. 211-223. DOI: https://doi.org/10.7862/rz.2017.hss.77
Google Scholar

Staszczyk P., Akty soft law jako reakcja instytucji unijnych na skutki pandemii COVID-19, «Europejski Przegląd Sądowy» 7/2020, s. 41-47.
Google Scholar

Tinker C., A “New Breed’ of Treaty: Te United Nations Convention on Biological Diversity, «Pace Environmental Law Review» 13/1995, s. 191-218.
Google Scholar

Trubek D., Trubek L., New Governance & Legal Regulation: Complementarity Rivalry, and Transformation, «Columbia Journal of European Law» 13/2007, s. 540-564. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.908229
Google Scholar

Ura E., Prawo administracyjne, Warszawa 2021.
Google Scholar

Weil P., Towards Relative Normativity in International Law?, «American Journal of International Law» 77/1983, s. 413-442. DOI: https://doi.org/10.2307/2201073
Google Scholar

Żak M., Pojęcie standardu prawnego w sieciowym systemie prawa, «Przegląd Prawa Publicznego» 1/2019, s. 8-21.
Google Scholar

Ziemblicki B., Soft law w prawie gospodarczym publicznym, [w:] Ius cogens – soft law. Dwa bieguny prawa międzynarodowego publicznego, red. B. Kuźniak, M. Ingelevič-Citak, Kraków 2017.
Google Scholar