PRAWO O OCENACH ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO JAKO DZIEDZINA MULTIDYSCYPLINARNA

Diana Trzcińska; Marcin Pchałek

doi:10.21697/zp.2024.24.2.11

Opublikowane: 2024-07-05

Tom 24 Nr 2 (2024)

PRAWO O OCENACH ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO JAKO DZIEDZINA MULTIDYSCYPLINARNA

Diana Trzcińska

, Marcin Pchałek

Zeszyty Prawnicze

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zp.2024.24.2.11

Abstrakt

Normy jakości poszczególnych elementów środowiska, których dochowanie weryfikowane jest w toku postępowań w przedmiocie oceny oddziaływania przedsięwzięć na środowisko, mają charakter zróżnicowany w zależności od metodologii oceny stanu środowiska lub jego poszczególnych elementów oraz metodologii oceny oddziaływania na dany element środowiska. Generalnie można wyróżnić normy ilościowe (parametry emisyjne i imisyjne) oraz jakościowe (właściwy stan ochrony siedlisk i gatunków, właściwy stan parametrów hydromorfologicznych, stan walorów krajobrazu itd.). Weryfikacja wskazanych norm następuje w praktyce na podstawie dokumentacji przedkładanej w postaci materiału dowodowego ze wszystkimi tego skutkami w zakresie reżimu oceny dowodów w rozumieniu przepisów o postępowaniu administracyjnym. Metodologia oceny stanu elementów środowiska oraz oddziaływania przedsięwzięć jest zróżnicowana, w szczególności w zależności od poziomu zaawansowania sieci Państwowego Monitoringu Środowiska, dostępnej wiedzy, instrumentów inżynieryjnych, a także od wytycznych i praktyki Komisji Europejskiej/krajowych organów administracyjnych. Materiał dowodowy na potrzeby stosownych postępowań administracyjnych opracowywany jest na styku między innymi nauk fizycznych, chemicznych, biologicznych, hydrobiologicznych, hydrogeologicznych oraz ekonomicznych. Nierzadko prowadzone analizy wykorzystują zaawansowane technologie modelowań matematycznych, których założenia są następnie przedmiotem postępowania wyjaśniającego w indywidualnych sprawach administracyjnych. Problematyka ocen oddziaływania na środowisko jest zarazem swoista i charakterystyczna dla prawa ochrony środowiska, stanowiąc jednocześnie w jego ramach instytucję rozumianą jako złożony w oparciu o rozmaite relacje zespół powiązanych ze sobą funkcjonalnie norm społecznych skorelowanych przez wspólny cel i wartość, przypisaną tej instytucji jako takiej, trwający w czasie i ewoluujący bez utraty swej integralności. Nie przeczy temu założenie badawcze, że system norm prawnych, które tworzą tę instytucję od strony materialnej, procesowej i ustrojowej, stanowi jednocześnie wyspecjalizowaną dziedzinę prawa ochrony środowiska o multidyscyplinarnym (wielobranżowym) charakterze. W konsekwencji w analizę tych oddziaływań na różnych poziomach wpisana jest ich ocena z perspektywy różnych, wskazanych wyżej nauk i dziedzin wiedzy, co znacznie komplikuje proces podejmowania decyzji w tego typu sprawach, a następnie proces ich weryfikacji w ewentualnych postępowaniach sądowych. Celem niniejszego artykułu jest więc weryfikacja postawionego wyżej założenia badawczego poprzez zilustrowanie złożoności zagadnienia stosowania materialnych i procesowych norm prawa ochrony środowiska z perspektywy multidyscyplinarnego charakteru analiz koniecznych do dokonania w toku procesu decyzyjnego oraz przedstawienie wniosków odnośnie do efektywności regulacji prawnośrodowiskowych i procesowych dotyczących realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.

Słowa kluczowe:

prawo ochrony środowiska, oddziaływanie na środowisko, prawo multidyscyplinarne

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Trzcińska, D., & Pchałek, M. (2024). PRAWO O OCENACH ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO JAKO DZIEDZINA MULTIDYSCYPLINARNA. Zeszyty Prawnicze, 24(2), 179–200. https://doi.org/10.21697/zp.2024.24.2.11

Cited by / Share

Bibliografia

Biedroń I., red., Katalog dobrych praktyk w zakresie robót hydrotechnicznych i prac utrzymaniowych wraz z uzasadnieniem ich wdrożenia, Warszawa 2018.
Google Scholar

Błachuta J., Ocena potrzeb i priorytetów udrożnienia ciągłości morfologicznej rzek w kontekście osiągnięcia dobrego stanu i potencjału części wód w Polsce, Warszawa 2010.
Google Scholar

Chylarecki P. (i inni), Zasady gospodarowania na obszarach NATURA 2000 w dolinach rzek, Warszawa 2005.
Google Scholar

De Groot R. (i inni), Global estimates of the value of ecosystems and their services in monetary units, «Ecosystem Services» 1/2012, s. 50-61. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ecoser.2012.07.005
Google Scholar

Freeman III A., The measurement of environmental and resource values: theory
Google Scholar

and methods, New York 2014.
Google Scholar

Gizbert-Studnicki T., Ujęcie instytucjonalne w teorii prawa, s. 130-131 https://core.ac.uk [dostęp 10 sierpnia 2023 r.].
Google Scholar

Kalisz A., Wykładnia i stosowanie prawa wspólnotowego, Warszawa 2007.
Google Scholar

Kowalczak P., Natura 2000 a gospodarka wodna, Warszawa 2009.
Google Scholar

Kotowski W., Usługi ekosystemowe mokradeł kluczem do zrównoważonej gospodarki wodnej, [w:] Zarządzanie zasobami wodnymi w Polsce 2018, Warszawa 2018.
Google Scholar

Pchałek M., red. (i inni), Ocena wsteczna stanu jednolitych części wód na potrzeby
Google Scholar

indywidualnej analizy zgodności z Ramową Dyrektywą Wodną projektów współ-
Google Scholar

finansowanych z funduszy unijnych, Warszawa 2014.
Google Scholar

Pchałek M. (i inni), Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja
Google Scholar

zmian legislacyjnych, Warszawa 2011.
Google Scholar

Prus P., Pchałek M., Prace modernizacyjne na Odrze granicznej – Program środków minimalizujących i kompensujących oddziaływanie na biologiczne elementy stanu wód w rozumieniu Ramowej Dyrektywy Wodnej, «Gospodarka Wodna» 7-8/2019, s. 19-26.
Google Scholar

Sudra P., Usługi ekosystemowe na tle wybranych koncepcji ekologii miasta, «Człowiek i Środowisko» 39.1/2015, s. 61-73.
Google Scholar

Trzcińska D., Cele ekologiczne jako elementy aksjologii w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym obszarów morskich, [w:] Aksjologia prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017, s. 387-401.
Google Scholar

Trzcińska D., Właściwość rzeczowa regionalnego dyrektora ochrony środowiska, [w:] Organizacja administracji publicznej z perspektywy powierzonych jej zadań, red. T. Bąkowski, Warszawa 2015.
Google Scholar

Trzcińska D., Tucholska N., Żurawik-Paszkowska M., Organy ochrony środowiska w Polsce i Unii Europejskiej, Gdańsk 2016.
Google Scholar

Trzcińska D., Sprawiedliwość ekologiczna w obszarze zapobiegania zanieczyszczeniem środowiska z perspektywy standardów emisji i jakości środowiska, [w:] Sprawiedliwość ekologiczna w prawie i praktyce, red. T. Bojar-Fijałkowski, Gdańsk 2016, s. 375-402.
Google Scholar