PROBLEMATYKA AZYLU W ‘DECISIONES LITUANICAE’ PEDRA RUIZ DE MOROS

Marzena Dyjakowska

doi:10.21697/zp.2022.22.2.05

Opublikowane: 2022-08-20

Tom 22 Nr 2 (2022)

PROBLEMATYKA AZYLU W ‘DECISIONES LITUANICAE’ PEDRA RUIZ DE MOROS

Marzena Dyjakowska

Zeszyty Prawnicze

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zp.2022.22.2.05

Abstrakt

Przedmiotem analizy w niniejszym artykule są rozważania Pedra Ruiz de Moros na temat azylu w dziele znanym pod skróconym tytułem Decisiones Lituanicae, wydanym między innymi w Krakowie w 1563 r. Problematyka azylu w starożytnym Rzymie jest jednym z wątków o pobocznym znaczeniu w piątej księdze dzieła, której podstawową tematyką jest dopuszczalność lichwy. W pierwszej kolejności przedstawiony został stan faktyczny będący przedmiotem rozstrzygnięcia, kiedy to opiekun osieroconych dzieci spotkał się z zarzutem, że pozwolił pieniądzom swych podopiecznych leżeć bezczynnie zamiast pożyczyć je na procent. Zdaniem Rojzjusza pobieranie odsetek jest zakazane zarówno prawem boskim, jak i ludzkim. Następnie przystąpił do rozstrzygnięcia kolejnej wątpliwości, czy dopuszczalna jest przeciwna praktyka wprowadzona zwyczajem, jak choćby znany w Polsce zastaw antychretyczny. Polemizując ze swym bolońskim nauczycielem Agostino Berò, którego zdaniem na wątpliwość tę należy odpowiedzieć twierdząco, zakwestionował trafność zestawienia lichwy z dopuszczalnością udania się do miejsca azylu przez niewolnika w przypadku nadmiernego okrucieństwa jego właściciela. W końcowej części artykułu przedstawiono rozstrzygnięcie sprawy, a także wnioski dotyczące sposobu potraktowania przez Rojzjusza kwestii azylu.

Słowa kluczowe:

Azyl; Pedro Ruis de Moros; niewolnik; lichwa.

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Dyjakowska, M. (2022). PROBLEMATYKA AZYLU W ‘DECISIONES LITUANICAE’ PEDRA RUIZ DE MOROS. Zeszyty Prawnicze, 22(2), 67–88. https://doi.org/10.21697/zp.2022.22.2.05

Cited by / Share

Bibliografia

Abbondanza, Jurisprudence: Te Methodology of Andrea Alciato, [w:] The Late Italian Renaissance 1525-1630, red. E. Cochrane, Macmillan 1970, s. 77-90. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-15374-9_4
Google Scholar

Blicharz G., Rzymska pożyczka morska a swoboda inwestowania w ryzykowne przedsięwzięcia, «Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa» 7.1/2014, s. 11-27.
Google Scholar

‘Digesta Iustiniani’. Digesta justyniańskie – tekst i przekład, red. T. Palmirski, I: Księgi 1-4, Kraków 2013; IV: Księgi 20-27, Kraków 2014; VII.2: Księgi 48-50, Kraków 2017.
Google Scholar

Dyjakowska M., Kwestia dopuszczalności lichwy w świetle ‘Decisiones Lituanicae’ Pedra Ruiz de Moros, [w:] ‘Cui bono?’ Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Annie Pikulskiej-Radomskiej, red. Ł.J. Korporowicz, D. Skrzywanek- -Jaworska, Łódź 2020, s. 131-146.
Google Scholar

Fijałkowski T., Piotr Rojzjusz – polski romanista XVI wieku. Zarys problematyki, [w:] Z dziejów polskiej kultury umysłowej w XVI i XVII wieku, Wrocław 1976, s. 7-76.
Google Scholar

‘Gai Institutiones. Instytucje Gaiusa. Tekst i przekład, z języka łacińskiego przełożył, wstępem i uwagami opatrzył W. Rozwadowski, Poznań 2003.
Google Scholar

Halban L., Lichwa w nauce i prawie kościelnem do soboru wienneńskiego (1311 R.), Lwów 1926.
Google Scholar

Hanson C.L., Usury and the World of St. Augustine of Hippo, «Augustinian Studies» 19/1988, s. 141-164. DOI: https://doi.org/10.5840/augstudies1988198
Google Scholar

Kremer A., Decisiones... von Pedro Ruiz de Moros – ein Beispiel der juristischen Literatur in Polen des 16. Jahrhunderts, [w:] ‘Ut magis leges sapere’. Studia i prace dedykowane Profesorowi Januszowi Sondlowi w pięćdziesiątą rocznicę pracy naukowej, red. W. Uruszczak, P. Święcicka, A. Kremer, Kraków 2008, s. 207-220.
Google Scholar

Kremer A., Pedro Ruiz de Moros: hiszpański profesor prawa rzymskiego Akademii Krakowskiej w XVI wieku, [w:] ‘Vetera novis augere’: studia i prace dedykowane Profesorowi Wacławowi Uruszczakowi, red. S. Grodziski, D. Malec, A. Karabowicz, M. Stus, t. 1, Kraków 2009, s. 479-490.
Google Scholar

Longchamps de Bérier F., Dwie konstytucje Antonina Piusa zakazujące srożenia się nad niewolnikami, [w:] ‘Crimina et mores’. Prawo karne i obyczaje w starożytnym Rzymie, red. M. Kuryłowicz, Lublin 2001, s. 89-100.
Google Scholar

Maloney R.P., The Teaching of the Fathers on Usury: An Historical Study on the Development of Christian Tinking, «Vigiliae Christianae» 27.4/1973, s. 241-265. DOI: https://doi.org/10.1163/157007273X00233
Google Scholar

Marcus Tullius Cicero, Pisma filozofczne, II: O państwie. O prawie. O powinnościach. O cnotach, przełożył W. Kornatowski, komentarzem opatrzył K. Leśniak, Warszawa 1960.
Google Scholar

Matuszewski J.S., Typy zastawu nieruchomości w polskim prawie ziemskim do końca XV wieku, «Sprawozdania Łódzkiego Towarzystwa Naukowego» 30.5/1976, s. 1-7.
Google Scholar

Mossakowski W., Azyl w późnym Cesarstwie Rzymskim (‘confugium ad statuas, confugium ad ecclesias’), Toruń 2000.
Google Scholar

Osiński P., Komizm i jego źródła w piśmie ‘De vitando aere alieno’ Plutarcha z Cheronei, «Studia Europaea Gnesnensia» 17/2018, s. 9-23. DOI: https://doi.org/10.14746/seg.2018.17.1
Google Scholar

Ruiz de Moros P., ‘Decisiones (…) de rebus in sacro auditorio Lituanico ex appellatione iudicatis’, Cracoviae 1563.
Google Scholar

Szczygieł S., Działalność moralno-obyczajowa Marka Porcjusza Katona – na podstawie traktatu agronomicznego ‘De agri cultura’, «Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae» 19/2009, s. 149-157.
Google Scholar

Wójcik A., ‘Virtus Catonis’. Legenda i autolegenda Katona Starszego, «Eos» 55.2/1965, s. 296-309.
Google Scholar

Zbiór prawa Mojżeszowego i rzymskiego (Prawo Boskie, które Pan przekazał Mojżeszowi). Tekst łacińsko-polski, przekład i objaśnienia A. Dębiński, Lublin 2011.
Google Scholar