Klasyfikacja dawców zmarłych w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania krążenia

Ewa M. Guzik-Makaruk; Magda Oleksiuk-Okomska

doi:10.21697/zp.2018.18.2.01

Opublikowane: 2018-08-29

Tom 18 Nr 2 (2018)

Klasyfikacja dawców zmarłych w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania krążenia

Ewa M. Guzik-Makaruk , Magda Oleksiuk-Okomska

Zeszyty Prawnicze

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zp.2018.18.2.01

Abstrakt

Na początku ery transplantacji większość narządów pobierano od dawców zmarłych w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania krążenia. W późniejszym czasie szeroka akceptacja koncepcji i kryteriów diagnozy śmierci mózgu sprawiły, że donacja narządów od dawców po śmierci mózgu szeroko zastąpiła donację od dawców po śmierci krążeniowej, stając się wreszcie standardem. Ponowne zainteresowanie donacją od dawców zmarłych w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania krążenia rozpoczęło się w latach dziewięćdziesiątych XX w., co wynikało z nieustannego niedoboru narządów do przeszczepów od dawców po śmierci mózgowej. Donacja po śmierci krążeniowej utorowała już swoją drogę w praktyce klinicznej i na świecie odnotowuje się jej coraz częstsze wykorzystanie, sięgające nawet 30-40% działalności w zakresie pozyskiwania narządów. Jednakże, brak jednolitych wytycznych odnośnie do donacji po śmierci krążeniowej, wzbudza wśród profesjonalistów wiele wątpliwości etycznych, prawnych czy medycznych. Problemy dotyczą między innymi kwestii opieki paliatywnej i fazy jej wycofania, jak i samej definicji śmierci. Zarówno legislacja, jak i praktyka donacji po śmierci krążeniowej różnią się znacząco pomiędzy państwami. Stąd też pojawiła się konieczność wypracowania konsensusu i opracowania wytycznych, które zmierzyłyby się z problemami etycznymi, prawnymi, organizacyjnymi i technicznymi. Służyć ku temu miało między innymi opracowanie klasyfikacji kategorii dawców zmarłych w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania krążenia. Niniejsze opracowanie przedstawia i omawia klasyfikacje dawców zmarłych w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania krążenia.

Słowa kluczowe:

transplantacja, dawstwo, dawca, dawca zmarły w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania krążenia, klasyfkacja dawców.

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Guzik-Makaruk, E. M., & Oleksiuk-Okomska, M. (2018). Klasyfikacja dawców zmarłych w mechanizmie nieodwracalnego zatrzymania krążenia. Zeszyty Prawnicze, 18(2), 5–29. https://doi.org/10.21697/zp.2018.18.2.01

Cited by / Share

Bibliografia

A Defnition of Irreversible Coma, Report of the Ad Hoc Committee of the Harvard Medical School to Examine the Defnition of Brain Death, Jama 1968, 205(6), s. 337-340.
Google Scholar

Bohatyrewicz R., Pobranie narządów po stwierdzeniu nieodwracalnego zatrzymania krążenia, http://www.poltransplant.org.pl/8.swf, dostęp 17 października 2017 r.
Google Scholar

Boratyńska M., Patrzałek D., Transplantology: Challenges for Today, «Archivum Immunologiae et Terapiae Experimentalis» 64 (Suppl. 1)/2016, s. 37-45.
Google Scholar

Detry O., le Dinh H., Noterdaemer T., de Roover A., Honoré P., Squifflet J.P., Meurisse M., Categories of donation after cardiocirculatory death, «Transplantation Proceedings» 44(5)/2012, s. 1189-1195.
Google Scholar

Domínguez-Gil B., Delmonico F.L., Shaheen F.A., Matesanz R., O’connor K., Minina M., Muller E., Young K., Manyalich M., Chapman J., Kirste G., Al-Mousawi M., Coene L., García V.D., Gautier S., Hasegawa T., Jha V., Kwek T.K., Chen Z.K., Loty B., Costa A.N., Nathan H.M., Ploeg R., Reznik O., Rosendale J.D., Tibell A., Tsoulfas G., Vathsala A., Noël L., The critical pathway for deceased donation: reportable uniformity in the approach to deceased donation, «Transplant International» 24(4)/2011, s. 373-378.
Google Scholar

Domínguez-Gil B., Haase-Kromwijk B., van Leiden H., Neuberger J., Coene L., Morel P., Corinne A., Muehlbacher F., Brezovsky P., Costa A.N., Rozental R., Matesanz R., On behalf of the European Committee (Partial Agreement) on Organ Transplantation. Council of Europe (CD--P-TO), Current situation of donation after circulatory death in European countries, «Transplant International» 24(7)/2011, s. 676-686.
Google Scholar

Donation after circulatory death in Spain: Current situation and recommendations National Consensus Document, 2012, http://www.ont.es/infesp/ Paginas/DocumentosdeConsenso.aspx, dostęp 17 sierpnia 2017 r.
Google Scholar

Duda J., Transplantacja w prawie polskim Aspekty cywilnoprawne, Zakamycze 2004.
Google Scholar

Duda J., Transplantacja w prawie polskim Aspekty karnoprawne, Kraków 2004.
Google Scholar

Evrard P., On behalf of the Belgian Working Group on DCD National Protocol, Belgian Modified Classifcation of Maastricht for Donors Afer Circulatory Death, «Transplantation Proceedings» 46/2014, s. 3138-3142.
Google Scholar

Gardiner D., How the UK overcame the ethical, legal and professional challenges in donation after circulatory death, «QUT Law Review» 16.1/2016, s. 125-134.
Google Scholar

Guzik-Makaruk E.M., Handel ludźmi – studium przypadku, [w:] Współczesne problemy prawa, red. I. Nowicka, D. Mocarska, Szczytno 2015.
Google Scholar

Guzik-Makaruk E.M., O aspektach prawnych transplantacji Polemika, «Jurysta» 12/2001, s. 23.
Google Scholar

Guzik-Makaruk E.M., Pływaczewski E.W., Ausgewählte strafrechtliche und kriminologische Probleme der Organtransplantation in Polen, [w:] Strafrechtsdogmatik und Rechtsphilosophie ‒ ein Fruchtbares Spannungsverhältnis: Materialen eines deutsch-japanisch-polnisch-türkischen Kolloquiums im Jahre 2013 in Frankfurt an der Oder und Słubice (Polen), red. J.C. Joerden, A.J. Szwarc, Poznań 2014.
Google Scholar

Guzik-Makaruk E.M., Podstawy prawne transplantacji organów, tkanek i komórek w Polsce, «Palestra» 57.5-6/2002, s. 62-70.
Google Scholar

Guzik-Makaruk E.M., Prawne aspekty transplantacji organów w Austrii, «Jurysta» 5/2004, s. 24-26.
Google Scholar

Guzik-Makaruk E.M., Prawne aspekty transplantacji organów w Szwajcarii, «PiP» 59.9/2001, s. 89-96.
Google Scholar

Guzik-Makaruk E.M., System źródeł prawa RFN z uwzględnieniem obszaru medycyny transplantacyjnej, [w:] Człowiek i prawo międzynarodowe Księga dedykowana Profesorowi Bogdanowi Wierzbickiemu, red. M. Perkowski, J. Szymański, M. Zdanowicz, Białystok 2014.
Google Scholar

Guzik-Makaruk E.M., Transplantacja narządów, tkanek i komórek. Wybrane aspekty kryminologiczne i prawnokarne, Białystok 2016.
Google Scholar

Guzik-Makaruk E.M., Transplantacja organów w ustawodawstwie niemieckim i polskim Problemy prawnoporównawcze, [w:] Aktualne problemy prawa karnego i kryminologii, red. W. Pływaczewski, Białystok 2005.
Google Scholar

Guzik-Makaruk E.M., Transplantacja organów, tkanek i komórek w ujęciu prawnym i kryminologicznym, Białystok 2008.
Google Scholar

Guzik-Makaruk E.M., Zagrożenia handlem organami ludzkimi w świetle badania opinii społecznej w Polsce w 2008 r , [w:] Teoretyczne i praktyczne problemy współczesnego prawa karnego Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Bojarskiemu, red. A. Michalska-Warias, I. Nowikowski, J. Piórkowska-Flieger, Lublin 2011.
Google Scholar

Guzik-Makaruk E.M., Пoлъское законодателъство o трансплантации как методе лечения, [w:] Современное медицинское право Сборник научных трудов, red. О. Дубовик i in., Российская Академия Наук, Москва 2003, s. 313-327. [Polskoje zakonodatielstwo o transpłantacii kak mietodie lieczenija/Sowriemiennoje miedicinskoje prawo. Sbornik naucznych trudow/ Rossijskaja Akademija Nauk, Moskwa 2003, s. 313-327]
Google Scholar

Haberko J., Uhrynowska-Tyszkiewicz I., Ustawa o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów Komentarz, Warszawa 2014.
Google Scholar

Institute of Medicine, Organ Donation: Opportunities for Action, National Academy Press, Washington, DC, 2006.
Google Scholar

Kootstra G., Daemen J.H.C., Oomen A.P., Categories of non-heart-beating donors, «Transplantation Proceedings» 27/1995, s. 2893-2894.
Google Scholar

Le Dinh H., Monard J., Delbouille M.H., Hans M.F., Weekers L., Bonvoisin C., Joris J., Lauwick S., Kaba A., Ledoux D., de Roover A., Honoré P., Squifflet J.P., Meurisse M., Detry O., A more than 20% increase in deceased-donor organ procurement and transplantation activity after the use of donation after circulatory death, «Transplantation Proceedings» 46(1)/2014, s. 9-13.
Google Scholar

Mohandas A., Chou S.N., Brain death A clinical and pathological study, «Journal of Neurosurgery» 35/1971, s. 211-218.
Google Scholar

Neyrinck A., van Raemdonck D., Monbaliu D., Donation after circulatory death: current status, «Current Opinion in Anesthesiology» 26(3)/2013, s. 382- 390.
Google Scholar

Nikas N.T., Bordlee D.C., Moreira M., Determination of Death and the Dead Donor Rule: A Survey of the Current Law on Brain Death, «The Journal of Medicine and Philosophy» 41(3)/2016, s. 237-256.
Google Scholar

Oniscu G.C., Siddique A., Dark J., Dual temperature multi-organ recovery from a Maastricht category III donor afer circulatory death, «American Journal of Transplantation» 14(9)/2014, s. 2181-2186.
Google Scholar

Ridley S., Bonner S., Bray K., Falvey S., Mackay J., Manara A., UK guidance for non-heart-beating donation, «British Journal of Anesthesia» 95.5/2005, s. 592-595.
Google Scholar

Sade R.M., Consequences of the Dead Donor Rule, «The Annals of Toracic Surgery» 97(4)/2014, s. 1131-1132.
Google Scholar

Sánchez-Fructuoso A.I., Prats D., Torrente J., Pérez-Contín M.J., Fernández C., Alvarez J., Barrientos A.S., Renal transplantation from non-heart beating donors: a promising alternative to enlarge the donor pool, «Journal of the American Society Nephrology» 11(2)/2000, s. 350-358.
Google Scholar

Sroka T., Odpowiedzialność karna za niewłaściwe leczenie. Problematyka obiektywnego przypisania skutku, Warszawa 2013.
Google Scholar

Thuong M., Ruiz A., Evrard P., Kuiper M., Boffa C., Akhtar M.Z., Neuberger J., Ploeg R., New classifcation of donation after circulatory death donors definitions and terminology, «Transplant International» 29(7)/2016, s. 749-759.
Google Scholar

Truog R.D., Miller F.G., Halpern S.D., Te dead-donor rule and the future of organ donation, «The New England Journal of Medicine» 369(14)/2013, s. 1287-1289.
Google Scholar

Ewa M. Guzik-Makaruk

ewa.guzik@uwb.edu.pl

Afiliacja:

Uniwersytet w Białymstoku

Magda Oleksiuk-Okomska

Afiliacja:

Uniwersytet w Białymstoku