ZASADY ODPOWIEDZIALNOŚCI PRAWNEJ TZW. SZTUCZNEJ INTELIGENCJI NA PODSTAWIE RZYMSKICH REGULACJI DOTYCZĄCYCH NIEWOLNIKÓW

Bartłomiej Oręziak

doi:10.21697/zp.2021.21.2.03

Opublikowane: 2021-06-24

Tom 21 Nr 2 (2021)

ZASADY ODPOWIEDZIALNOŚCI PRAWNEJ TZW. SZTUCZNEJ INTELIGENCJI NA PODSTAWIE RZYMSKICH REGULACJI DOTYCZĄCYCH NIEWOLNIKÓW

Bartłomiej Oręziak

Zeszyty Prawnicze

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zp.2021.21.2.03

Abstrakt

Niniejszy artykuł dokonuje podejścia analitycznego dotyczącego możliwości implementacji zasad odpowiedzialności prawnej niewolników na płaszczyznę prawa nowych technologii w postaci tzw. sztucznej inteligencji. W pierwszej kolejności wyjaśniono zakres przedmiotowy supozycji badawczej w ramach uwag wprowadzających, gdzie przedstawiona została istota problemu naukowego. Następnie, biorąc pod uwagę określony porządek metodologiczny, uznano za celowe dokonanie aproksymacji pojęcia SI oraz przedstawienia jej znaczenia w politykach krajowych, wraz z przedstawieniem postulatów de lege ferenda w tych zakresach. Powyższe ułatwiło zrozumienie pełnego zakresu przedmiotowego pojęcia SI i w konsekwencji umożliwiło przejście do prezentacji zasad odpowiedzialności niewolników w prawie rzymskim. W związku z tym osiągalne stało się podjęcie próby implementacji tychże zasad na obszar wyznaczony specyfiką SI, gdzie w formie postulatów de lege ferenda zaproponowano przyczynek zasad odpowiedzialności prawnej SI na podstawie rzymskich regulacji dotyczących niewolników z niezbędnymi zmianami wynikającymi z aktualnego pojmowania prawa. Artykuł kończy się zwięzłym podsumowaniem zawierającym autorskie spostrzeżenia w badanej materii, wraz z niezbędnymi postulatami de lege ferenda.

Słowa kluczowe:

sztuczna inteligencja; prawo rzymskie; odpowiedzialność prawna; prawo nowych technologii; niewolnicy.

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Oręziak, B. (2021). ZASADY ODPOWIEDZIALNOŚCI PRAWNEJ TZW. SZTUCZNEJ INTELIGENCJI NA PODSTAWIE RZYMSKICH REGULACJI DOTYCZĄCYCH NIEWOLNIKÓW. Zeszyty Prawnicze, 21(2), 41–70. https://doi.org/10.21697/zp.2021.21.2.03

Cited by / Share

Bibliografia

Amielańczyk K., Rzymskie prawo karne w reskryptach cesarza Hadriana, Lublin 2006.
Google Scholar

Aubert J-J., What’s in a ‘Peculium’, or Establishing the Extent of the Principal’s Liability, [w:] New Frontiers. Law and Society in the Roman World, red. P. du Plessis, Edinburgh 2013, s. 192-206. DOI: https://doi.org/10.3366/edinburgh/9780748668175.003.0010
Google Scholar

Berghs S., Morrison G., Goemans-Dorny C., Electronic Evidence: Challenges and Opportunities for Law Enforcement, [w:] Handling and Exchanging Electronic Evidence Across Europe. Law, Governance and Technology Series, red. M. Biasiotti, J. Mifsud, J. Cannataci, F. Turchi, Cham 2018, s. 75-123. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-74872-6_6
Google Scholar

Bowrey K., Ethical Boundaries and Internet Cultures, [w:] Intellectual Property and Ethics, red. L. Bently, S. Maniatis, London 1998, s. 3-36.
Google Scholar

Byrski J., Oprogramowanie zawierające elementy sztucznej inteligencji. Wybrane zagadnienia prawne, [w:] ‘Experientia Docet’. Księga jubileuszowa ofiarowana Pani Profesor Elżbiecie Traple, red. P. Kostański, P. Podrecki, T. Targosz, Warszawa 2017, s. 1331-1343.
Google Scholar

Chang S.E., Legal Status of Cryptocurrency in Indonesia and Legal Analysis of the Business Activities in Terms of Cryptocurrency, «Brawijaya Law Journal» 6.1/2019, s. 76-93. DOI: https://doi.org/10.21776/ub.blj.2019.006.01.06
Google Scholar

Chłopecki A., Sztuczna inteligencja – szkice prawnicze i futurologiczne, Warszawa 2018, s. 5.
Google Scholar

Colangelo G., Maggiolino M., ISPs’ copyright liability in the EU digital single market strategy, «International Journal of Law and Information Technology» 26.2/2018, s. 142-159. DOI: https://doi.org/10.1093/ijlit/eay005
Google Scholar

De Pietro C., Francetic I., E-health in Switzerland: the laborious adoption of the federal law on electronic health records (EHR) and health information exchange (HIE) networks, «Health Policy» 122.2/2018, s. 69-74. DOI: https://doi.org/10.1016/j.healthpol.2017.11.005
Google Scholar

Fang F., Tambe M., Dilkina B., Plumptre A., Introduction, [w:] Artificial Intelligence and Conservation, red. F. Fang, M. Tambe, B. Dilkina, A. Plumptre, Cambridge 2019, s. 1-14. DOI: https://doi.org/10.1017/9781108587792
Google Scholar

Fleckner A., The Peculium: A Legal Device for Donations to personae alieno iuri subiectae?, [w:] Gift Giving and the “Embedded” Economy in the Ancient World, red. F. Carlà, M. Gori, Heidelberg 2014, s. 213-239. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.2313795
Google Scholar

Gamauf R., Slaves doing business: the role of Roman law in the economy of a Roman household, «European Review of History-Revue européenne d’histoire» 16.3/2009, s. 331-346. DOI: https://doi.org/10.1080/13507480902916837
Google Scholar

Giaro T., Osoby i rodzina, [w:] Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego, red. W. Dajczak, T. Giaro, F. Longchamps de Bérier, Warszawa 2018, s. 195-209.
Google Scholar

Gniewek E., Prawo rzeczowe, Warszawa 2018, s. 43-199.
Google Scholar

Goforth C., US Law: Crypto Is Money, Property, A Commodity, And A Security, All At Te Same Time, «Journal of Financial Transformation» 49/2019, s. 102-109.
Google Scholar

Jankowska M., Podmiotowość prawna sztucznej inteligencji?, [w:] O czym mówią prawnicy mówiąc o podmiotowości, red. A. Bielska-Brodziak, Katowice 2015, s. 171-197.
Google Scholar

Jurewicz. A., TPSulp. 48 und actio quod iussu. Konnte Prudens adjektizisch belangt werden?, [w:] ‘Mater Familias’: Scritti romanistici per Maria Zabłocka, red. Z. Benincasa, J. Urbanik, Warszawa 2016, s. 307-322.
Google Scholar

Kaczmarek T., Zalewski W., Kara kryminalna i jej racjonalizacja, [w:] Nauka o karze. Sądowy wymiar kary. System Prawa Karnego, v, red. T. Kaczmarek, Warszawa 2017, s. 12-129.
Google Scholar

Kala D., O poszukiwaniu istoty sprawiedliwości w sferze prawa, «Kwartalnik Sądowy Apelacji Gdańskiej» 2/2015, s. 9-28.
Google Scholar

Kolańczyk K., Prawo rzymskie, Warszawa 2007, s. 185-186.
Google Scholar

Koo J., Away we Ziggo: the latest chapter in the EU communication to the public story, «Journal of Intellectual Property Law & Practice» 13.7/2018, s. 542-551. DOI: https://doi.org/10.1093/jiplp/jpx218
Google Scholar

Krzynówek J., Geneza ‘actio institoria’ i ‘exercitoria’, [w:] Profesorowi Janowi Kodrębskiemu „in memoriam”, red. A. Pikulska-Robaszkiewicz, Łódź 2000, s. 169-196.
Google Scholar

Kubiak P., Ograniczanie ‘ius vitae ac necis’ właścicieli niewolników a kary wykonywane na arenie, [w:] Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w prawie rzymskim, red. K. Amielańczyk, A. Dębiński, D. Słapek, Lublin 2010, s. 151-160.
Google Scholar

Kunderewicz C., Rzymskie prawo prywatne, Łódź 1995.
Google Scholar

Loska E., VII Lubelskie Sympozjum Naukowe Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w prawie rzymskim, Lublin 20-22 maja 2010 r., «Zeszyty Prawnicze» 10.2/2016, s. 350-352. DOI: https://doi.org/10.21697/zp.2010.10.2.20
Google Scholar

Mason S., Towards a global law of electronic evidence?, «Amicus Curiae» 103/2017, s. 19-28. DOI: https://doi.org/10.14296/ac.v2015i103.2481
Google Scholar

McCarthy J., Minsky M., Rochester N., Shannon C., A proposal for the dartmouth summer research project on artificial intelligence, «AI Magazine» 27/2006, s. 12-14.
Google Scholar

Mezquita Y., Valdeolmillos D., González-Briones A., Prieto J., Corchado J., Legal Aspects and Emerging Risks in the Use of Smart Contracts Based on Blockchain, [w:] Knowledge Management in Organizations. KMO 2019, red. L. Uden, I. Ting, J. Corchado, Cham 2019, s. 525-535. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-21451-7_45
Google Scholar

Mkrtchian S.M., Criminal and Legal Protection of Relationships in the Area of Blockchains Functioning and Cryptocurrency Turnover: New Challenges, [w:] Ubiquitous Computing and the Internet of Tings: Prerequisites for the Development of ICT, red. E. Popkova, Cham 2019, s. 355-361. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-13397-9_41
Google Scholar

Nilsson. N., The Quest for Artificial Intelligence: A History of Ideas and Achievements, Cambridge 2010, s. 13.
Google Scholar

Nordemann J., Recent CJEU case law on communication to the public and its application in Germany: A new EU concept of liability, «Journal of Intellectual Property Law & Practice» 13.9/2018, s. 744-756. DOI: https://doi.org/10.1093/jiplp/jpy093
Google Scholar

Olejniczak A., Radwański Z., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2018, s. 201-306.
Google Scholar

Partridge D., A New Guide to Artifcial Intelligence, New Jersey 1991, s. 1-23.
Google Scholar

Quick D., Kim-Kwang R., Big forensic data reduction: digital forensic images and electronic evidence, «Cluster Computing» 19.2/2016, s. 723-740. DOI: https://doi.org/10.1007/s10586-016-0553-1
Google Scholar

Rath M., Dlaczego zwierzęta nie dostają zawałów serca… tylko my ludzie, Almelo 2005, s. 2.
Google Scholar

Renda A., Artificial Intelligence. Ethics, governance and policy challenges. Report of a CEPS Task Force, Bruxelles 2019, s. 7-27.
Google Scholar

Rohr J.G., Smart Contracts and Traditional Contract Law, or: Te Law of the Vending Machine, «Cleveland State Law Review» 67/2019, s. 71-92.
Google Scholar

Rozwadowski W., Prawo rzymskie. Zarys wykładu wraz z wyborem źródeł, Poznań 1992.
Google Scholar

Schiza E.C., Kyprianou T.C., Petkov N., Schizas C.N., Proposal for an e-health based ecosystem serving national healthcare, «IEEE journal of biomedical and health informatics» 23.3/2018, s. 1346-1357. DOI: https://doi.org/10.1109/JBHI.2018.2834230
Google Scholar

Searle J., Is the Brain’s Mind a Computer Program?, «Scientic American» 262/1990, s. 26-31. DOI: https://doi.org/10.1038/scientificamerican0190-26
Google Scholar

Surden H., Artificial Intelligence and Law: An Overview, «Georgia State University Law Review» 35.4/2019, s. 1304-1337.
Google Scholar

Sztompka P., Paradoks sprawiedliwości społecznej: równość zasad nierówności, «Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny» 74.4/2012, s. 239-255. DOI: https://doi.org/10.14746/rpeis.2012.74.4.16
Google Scholar

Tang A., Tam R., Cadrin-Cheenevert A., Guest W., Chong J., Barfett J., Chepelev L., Cairns R., Ross J., Cicero M., Poudrette M., Jaremko J., Reinhold C., Gallix B., Gray B., Geis R., Canadian Association of Radiologists White Paper on Artificial Intelligence in Radiology, «Canadian Association of Radiologists Journal» 69.2/2018, s. 120-135. DOI: https://doi.org/10.1016/j.carj.2018.02.002
Google Scholar

Tarwacka A., O pozycji prawnej ludzi. 5 Tytuł 1 Księgi Digestów. Tekst – tłumaczenie – komentarz, «Zeszyty Prawnicze» 8.2/2008, s. 317-334. DOI: https://doi.org/10.21697/zp.2008.8.2.13
Google Scholar

Vijayakumar v., Priyan M.K., Ushadevi G., Varatharajan R., Manogaran G., Tarare P.V., E-health cloud security using timing enabled proxy re-encryption, «Mobile Networks and Applications» 24.3/2019, s. 1034-1045. DOI: https://doi.org/10.1007/s11036-018-1060-9
Google Scholar

Wielec M., Wartości – analiza z perspektywy osobliwości postępowania karnego, Lublin 2017, s. 215-255.
Google Scholar

Wołodkiewicz W., Zabłocka M., Prawo rzymskie. Instytucje6, Warszawa 2014.
Google Scholar

Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2014, s. 256-285.
Google Scholar

Żeber I., ‘Peculium’ w terminologii wcześniejszego prawa rzymskiego, «Acta Universitatis Wratislaviensis» 138/1971, s. 117-126.
Google Scholar