NAUKA A PRAKTYKA Z PERSPEKTYWY POLITYKI KARNEJ LAT SIEDEMDZIESIĄTYCH I OSIEMDZIESIĄTYCH

Emil W. Pływaczewski

doi:10.21697/zp.2021.21.2.06

Published: 2021-06-24

Vol. 21 No. 2 (2021)

Theory and Practice in Poland’s Criminal Policy in the 1970s and ’80s

Emil W. Pływaczewski

Zeszyty Prawnicze

Section: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zp.2021.21.2.06

Abstract

The article addresses issues from the criminal policy Poland pursued in the 1970s and ’80s. In 1969 Sejm enacted a new criminal codification, including a Penal Code to replace the 1932 Penal Code. Te most disappointing part of the new Penal Code were the penalties. Penalisation was still kept unduly harsh and rigid, with imprisonment as the most frequently form of punishment. One of the innovations the Code adopted was a set of exceptionally stringent measures against recidivists. As the result of these amendments, which the courts duly implemented, there was a steep rise in the number of inmates held in Polish prisons. In the ’70s it ﬂuctuated between 90 and 130 thousand, on average amounting to 235 in 100 thousand inhabitants. The figures for Poland were much higher than those for most other East European countries, let alone Western Europe. Te emergence of Solidarity in August 1980 turned out to be the beginning of the end for Soviet-style Communism. In 1981 strong criticism from experts on criminal law, who castigated Poland’s penal law and repressive criminal policy, led to the compilation of two drafts for a new penal code. In December 1981 the conﬂict between General Wojciech Jaruzelski’s Communist government and its (unrecognised) opposition culminated in the imposition of Martial Law, designed to crush the powerful opposition movement. Four years later, a draconian law was instituted, bringing in “special criminal liability”. Since 1987, Poland’s Codification Commission, which was re-constituted in 1989 following the Round Table Agreement concluded between the leaders of PZPR (the ruling Communist Party) and the opposition, has been working on new drafts of the penal code, the code of criminal procedure, and the code on the execution of penalties. Te new legislation, including a new penal code, was passed by Sejm in 1997, and entered into force on 1 September 1998. I conclude with a remark that the punitive character of the criminal justice system Poland inherited from the Communist system is still exerting a considerable inﬂuence on the country’s current policy on criminal justice, and is still contributing to problems with reducing the prison population.

Keywords:

criminal law; criminal policy; theory and practice; crime prevention; penal law reform.

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Pływaczewski, E. W. (2021). Theory and Practice in Poland’s Criminal Policy in the 1970s and ’80s. Zeszyty Prawnicze, 21(2), 115–141. https://doi.org/10.21697/zp.2021.21.2.06

Cited by / Share

References

Andrejew I., Reforma prawa karnego, «PiP» 36.7/1981, s. 52-63.
Google Scholar

Bafia J., Przemówienie wprowadzające, «Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego» nr spec. 9/1978, s. 10-11.
Google Scholar

Bafia J., Dziesięciolecie uchwalenia kodyfikacji karnych, «Nowe Prawo» 4/1979, s. 7-8.
Google Scholar

Bartoszewski J., Nowelizacja kodeksu karnego, «Nowe Prawo» 6/1981, s. 124-132.
Google Scholar

Bednarzak J., W sprawie nowelizacji kodyfikacji karnej, «Nowe Prawo» 3/1981, s. 110-120.
Google Scholar

Bieńkowska E., Skupiński J., Ustawy karne z 10 maja 1985 r. w praktyce, «PiP» 43.2/1988, s. 72-82.
Google Scholar

Bieńkowska E., Standardy europejskie w odniesieniu do ofiar przestępstw a reforma prawa karnego materialnego, «PiP» 55.6/1990, s. 93-101.
Google Scholar

Buchała K., Polityka karna w latach 1970-1975 na tle ogólnych zasad wymiaru kary, «Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego» nr spec. 9/1978, s. 41-64.
Google Scholar

Buchała K., O co w gruncie rzeczy toczy się spór?, «PiP» 55.8/1990, s. 89-92.
Google Scholar

Czarnecka B.A., Rymarz P.A., Polityka karna w Polsce w latach osiemdziesiątych (Konferencja w IPiP PAN, 20-21 X 1987), «PiP» 43.2/1988, s. 132-134.
Google Scholar

Daszkiewicz K., Wiodące kierunki nowelizacji kodeksu karnego, «Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny» 45.4/1983, s. 32-51.
Google Scholar

Falandysz L., Powtórka z historii prawa karnego PRL, «Res Publica» 6/1987, s. 26-32.
Google Scholar

Filar M., Radzieckie prawo karne materialne w okresie „pierestrojki”, «PiP» 44.9/1989, s. 83-94.
Google Scholar

Filar M., O niektórych ogólnych zasadach odpowiedzialności karnej w projekcie kodeksu karnego z sierpnia 1990 r. – polemicznie, «PiP» 56.4/1991, s. 80-89.
Google Scholar

Frankowski S., O reformę prawa karnego, «Polityka» 10/1981, s. 3.
Google Scholar

Gardocki L., Wytyczne wymiaru sprawiedliwości czy praktyki sądowej, «PiP» 35.11/1980, s. 77-78.
Google Scholar

Gardocki L., O zakresie reformy prawa karnego, «PiP» 368/1981, s. 102-107.
Google Scholar

Górniok O., O przestępstwach przeciwko mieniu w projekcie zmian przepisów kodeksu karnego, «Nowe Prawo» 9-10/1982, s. 106-115.
Google Scholar

Grześkowiak A., Prawo karne stanu wojennego, Lublin 2003.
Google Scholar

Gubiński A., Główne ogniwa reformy prawa karnego: ograniczenie punitywności i zadośćuczynienie pokrzywdzonemu, «PiP» 36.7/1981, s. 54-73.
Google Scholar

Jankowski Z., Kalinowski P., Kubiak J.R., Postępowania szczególne w sprawach o przestępstwa i wykroczenia w czasie obowiązywania stanu wojennego (Komentarz do dekretu z dnia 12 grudnia 1981 r.), Warszawa 1982.
Google Scholar

Jankowski Z., Michalski J., Ustawa z dnia 10 maja 1985 r. o szczególnej odpowiedzialności karnej. Komentarz, Warszawa 1985.
Google Scholar

Jasiński J., Punitywność systemów karnych. Rozważania nad zakresem, formami i intensywnością penalizacji, «Studia Prawnicze» 35/1973, s. 21-61.
Google Scholar

Jasiński J., Spór o ocenę polityki karnej lat siedemdziesiątych, «PiP» 37.3-4/1982, s. 136-140.
Google Scholar

Jasiński J., Punitywność systemów karnych (kontynuacje), «PiP» 39.6/1984, s. 52-65.
Google Scholar

Jasiński J., Tendencje polityki karnej w latach osiemdziesiątych (na przykładzie 1982 i 1986 r.), «PiP» 43.6/1988, s. 25-40.
Google Scholar

Karczmarek T., W sprawie nadmiernej represyjności polityki karnej, «Nowe Prawo» 5/1981, s. 101-107.
Google Scholar

Kierunki reformy prawa karnego, «Gazeta Prawnicza» 24/1987.
Google Scholar

Krajewski K., Crime and Criminal Justice in Poland, «European Journal of Criminology» 1(3)/2004, s. 377-407. DOI: https://doi.org/10.1177/1477370804044006
Google Scholar

Kram A., Nowakowski W., Stop dla ustawy majowej, «Prawo i Życie» 39/1988, s. 3-4.
Google Scholar

Memoriał prawniczego środowiska naukowego złożony dnia 30 X 1980 r. Ministrowi Sprawiedliwości prof. Jerzemu Bafi w sprawie reformy prawa karnego i dotychczasowej polityki karnej, «Palestra» 25.11-12/1980, s. 13-15.
Google Scholar

Ministerstwo Sprawiedliwości – Komisja do opracowania propozycji zmian prawa karnego, Projekt zmian kodeksu karnego, Warszawa, sierpień 1981.
Google Scholar

Marek A., Reforma prawa karnego – uwagi i postulaty, «Nowe Prawo» 7-8/1981, s. 99-121.
Google Scholar

Marek A., Model polityki karnej na tle projektowanych zmian ustawodawczych, «PiP» 37.5-6/1982, s. 106-111.
Google Scholar

Melezini M., Punitywność wymiaru sprawiedliwości karnej w Polsce w XX wieku, Białystok 2003.
Google Scholar

Ministerstwo Sprawiedliwości – Departament Spraw Karnych. Kierunki aktualnej polityki karnej – 1986 rok, Warszawa 1986.
Google Scholar

Pływaczewski E.W., Ochrona mienia społecznego w przepisach karnych Polski Ludowej, «Wojskowy Przegląd Prawniczy» 3/1988, s. 371-380.
Google Scholar

Pływaczewski E.W., Gdzie ostrzy się miecz Temidy, «Gazeta Prawnicza» 9/1988, s. 1 i 7.
Google Scholar

Pływaczewski E.W., Reform statt Repression, »Neue Kriminalpolitik» 6/1989, s. 12-13.
Google Scholar

Pływaczewski E.W., Kriminalpolitik und die neusten Reformbestrebungen in Polen (Ausgewählte Fragen), «Schweizerische Zeitschrif für Strafrecht» 1(108)/1991, s. 1-23.
Google Scholar

Pływaczewski E.W., O polityce karnej z perspektywy retrospektywnej, «Archiwum Kryminologii» 29-30/2007-2008, s. 617-628.
Google Scholar

Pływaczewski E.W., Polska kryminologia i nauki penalne w pierwszej dekadzie po zakończeniu II wojny światowej, «Archiwum Kryminologii» 2(41)/2019, s. 381-402.
Google Scholar

Pływaczewski E.W., Redo S., Guzik-Makaruk E.M., Laskowska K., Glińska E., Flipkowski W., Jurgielewicz-Delegacz E., Perkowska M., Kryminologia. Stan i perspektywy rozwoju, Warszawa 2019, s. 100-110.
Google Scholar

Podemski S., Sędziowie i kary, «Polityka» 7/1987, s. 7.
Google Scholar

Poklewski-Koziełł K., Aspekty resocjalizacji przestępców na tle badań ONZ, «PiP» 33.2/1978, s. 56-67.
Google Scholar

Ratajczak A., Uwagi o ustawie o szczególnej odpowiedzialności karnej z 10 V 1985 r., «PiP» 42.8/1987, s. 34-42.
Google Scholar

Ratajczak A., Przekonać nieprzekonanych, «Gazeta Prawnicza» 5/1988, s. 7.
Google Scholar

Redo S., Blue Criminology. Te power of United Nations ideas to counter crime globally. A monograph study, Helsinki 2012.
Google Scholar

Rocznik statystyczny 1987, Warszawa 1987, s. 525. DOI: https://doi.org/10.2307/1445802
Google Scholar

Rok – nie wyrok? (wywiad Andrzeja Jankowskiego z prof. Andrzejem Markiem), «Prawo i Życie» 47/1983, s. 1 i 4.
Google Scholar

Rzeplińska I., Czy należy utrzymać środki specjalne wobec recydywistów?, «PiP» 37.9/1982, s. 119-122.
Google Scholar

Skupiński J., O zamiarze szybkiego uchwalenia nowego kodeksu karnego – krytycznie, «PiP» 55.8/1990, s. 81-88.
Google Scholar

Społeczny projekt nowelizacji kodeksu karnego z 1981 r., II redakcja, Kraków 1981.
Google Scholar

Sprawozdanie z zebrania Towarzystwa Naukowego Prawa Karnego, «PiP» 40.7-8/1985, s. 177.
Google Scholar

Siewierski M., Mały kodeks karny. Komentarz i orzecznictwo, Wydanie drugie uzupełnione, Marian Ginter Wydawnictwo Prawnicze i Naukowe, Łódź 1949.
Google Scholar

Szerer M., Następstwa finansowe skazania, «PiP» 35.12/1980, s. 61-68.
Google Scholar

Szerer M., Uwagi do projektu zmian kodeksu karnego, «PiP» 37.5-6/1982, s. 103-105.
Google Scholar

Szymanowski T., Powrotność do przestępstwa po wykonaniu kary pozbawienia wolności, Warszawa 1976.
Google Scholar

Śliwowski J., Kara pozbawienia wolności we współczesnym świecie – Rozważania penitencjarne i penologiczne, Warszawa 1981.
Google Scholar

Śliwowski J., Na pograniczu trzech pionów ustawodawstwa karnego, «Nowe Prawo» 3/1981, s. 93-109.
Google Scholar

Wąsik J., Niektóre problemy prawa karnego po 11 latach obowiązywania kodyfikacji z 1969 r., «Nowe Prawo» 9-10/1982, s. 93-105.
Google Scholar

Wojciechowski J., Ustawa „epizodyczna” w praktyce sędziowskiej, «Gazeta Prawnicza» 10/1987, s. 3.
Google Scholar

Wolter W., O potrzebie nowelizacji ustawodawstwa karnego, «Nowe Prawo» 4/1981, s. 80-91.
Google Scholar

Zoll A., Ogólne zasady odpowiedzialności karnej w projekcie kodeksu karnego, «PiP» 10/1990, s. 30-42.
Google Scholar