EWOLUCJA PRAWNEGO STATUSU ORGANÓW NADZORUJĄCYCH BEZPIECZEŃSTWO WYKORZYSTYWANIA ENERGII JĄDROWEJ W POLSCE

Tomasz R. Nowacki

doi:10.21697/zp.2018.18.3.05

Opublikowane: 2018-11-16

Tom 18 Nr 3 (2018)

EWOLUCJA PRAWNEGO STATUSU ORGANÓW NADZORUJĄCYCH BEZPIECZEŃSTWO WYKORZYSTYWANIA ENERGII JĄDROWEJ W POLSCE

Tomasz R. Nowacki

Zeszyty Prawnicze

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zp.2018.18.3.05

Abstrakt

Do połowy XX w. z braku wyspecjalizowanych organów państwowych i przepisów prawa użytkownicy źródeł promieniowania bazowali na własnej wiedzy praktycznej i teoretycznej w zakresie wpływu promieniowania na organizm ludzki i możliwości ochrony przed jego negatywnymi skutkami. W latach pięćdziesiątych XX w. powstały pierwsze wprost poświęcone ochronie przed promieniowaniem przepisy rangi państwowej, a w dekadę później wyznaczono organ odpowiedzialny za regulację działalności z wykorzystaniem źródeł promieniowania jonizującego. Przez kolejne dekady organ ten zmieniał nazwę i usytuowanie w strukturze instytucji państwowych, łącząc kompetencje nadzorcze w zakresie bezpieczeństwa ze swoim pierwotnym i głównym zadaniem w postaci stymulacji i koordynacji rozwoju wykorzystania energii jądrowej i technik jądrowych w Polsce. Stopniowo pod wpływem międzynarodowych trendów i prawodawstwa wykształcał się organ odpowiedzialny wyłącznie za bezpieczeństwo jądrowe, ochronę radiologiczną, ochronę fizyczną obiektów i materiałów jądrowych oraz zabezpieczenia materiałów jądrowych. Aktualnie organem tym jest Prezes Państwowej Agencji Atomistyki będący naczelnym organem dozoru jądrowego i jednocześnie centralnym organem administracji rządowej.

Słowa kluczowe:

prawo atomowe, historia regulacji jądrowej w Polsce, Prezes PAA, organy dozoru jądrowego.

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Nowacki, T. R. (2018). EWOLUCJA PRAWNEGO STATUSU ORGANÓW NADZORUJĄCYCH BEZPIECZEŃSTWO WYKORZYSTYWANIA ENERGII JĄDROWEJ W POLSCE. Zeszyty Prawnicze, 18(3), 115–149. https://doi.org/10.21697/zp.2018.18.3.05

Cited by / Share

Bibliografia

Bałtrukiewicz Z., Musiałowicz T., 100 lat ochrony przed promieniowaniem jonizującym, Warszawa 1999.
Google Scholar

Bernatowicz M., Dąbek W., Jurkowski M., Siwicki S., Włodarski J., Zmysłowski A., Rola dozoru jądrowego i zakres jego działania, «Bezpieczeństwo Jądrowe i Ochrona Radiologiczna» 1/1989, s. 4-8.
Google Scholar

Bernatowicz M., Dąbek W., Kraszewski S., Święcki M., Włodarski J., Legal status and regulatory practices in nuclear. Power plant licensing in Poland, [w:] Regulatory practices and safety standards for nuclear power plants. Proceedings of an international symposium held in Munich, 7-10 November 1988, red. Iaea, Wienna 1989, s. 156-163.
Google Scholar

Biskupski O., Działalność Państwowej Rady do spraw Pokojowego Wykorzystania Energii Jądrowej, [w:] Energia jądrowa w Polsce w latach 1961-1963, Warszawa 1966, s. 7-11.
Google Scholar

Brodecki Z., Narodziny polskiego prawa atomowego, «Wiadomości Ubezpieczeniowe» 7-8/1987, s. 12-21.
Google Scholar

Brodecki Z., Die Geburt des polnischen Atomrechts, «Osteuropa-Recht» 34.2/1988, s. 108-121.
Google Scholar

Brodecki Z., Ocena projektu ustawy Prawo atomowe (druk sejmowy nr 1724), «Ekspertyzy BSE» 3/2000.
Google Scholar

Dąbek W., Pawlak A., Rola dozoru jądrowego w procesie lokalizacji elektrowni jądrowych, [w:] Energetyka jądrowa, człowiek, środowisko, red. E. Biderman, Poznań 1989, s. 139-153.
Google Scholar

Drück H., Atomrecht von Polen, «WGO-Monatshefe für Osteuropäisches Recht» 4.3/1961, s. 134-143.
Google Scholar

Dworak W., Prawne uwarunkowania działalności dozoru jądrowego w Polsce, [w:] Badania materiałowe na potrzeby elektrowni i przemysłu energetycznego. XX Seminarium Naukowo-Techniczne, Zakopane, 19-21 czerwca 2013 roku, red. Narodowe Centrum Badań Jądrowych, Otwock-Świerk 2013, s. 9-14.
Google Scholar

Dworak W., Reglamentacja działalności związanej z narażeniem na promieniowanie jonizujące, [w:] Nowe Prawo energetyczne, red. M. Rudnicki, K. Sobieraj, Lublin 2013, s. 271-280.
Google Scholar

Ferenc A., Polskie prawo atomowe, «Problemy Praworządności» 8-9/1987, s. 3-14.
Google Scholar

Gąszczyk M., Nowelizacja prawa atomowego Likwidacja funkcji Głównego Inspektora Dozoru Jądrowego, «Bezpieczeństwo Jądrowe i Ochrona Radiologiczna» 2/2014, s. 5-9.
Google Scholar

Gwiazdowska B., Bulski W., Pruszyński A., Tołwiński J., Historia Zakładu Fizyki Instytutu Onkologii w Warszawie w okresie kierownictwa prof Cezarego Pawłowskiego, «Polish Journal of Medical Physics and Engineering» 13.4/2007, s. 183-238.
Google Scholar

IAEA, Governmental Organization for the Regulation of Nuclear Power Plants. A Code of Practice, IAEA Safety Standards, No.50-C-G, Wienna 1978.
Google Scholar

Jezierski G., Energia jądrowa wczoraj i dziś, Warszawa 2015.
Google Scholar

Jezierski G., Krótka historia promieniowania rentgenowskiego w Polsce, «Analecta» 1-2/2010, s. 303-329.
Google Scholar

Karpowicz E., Romaniuk P., Państwowa Agencja Atomistyki, «Informacje Biura Analiz Sejmowych» 2/1996, s. 65-67.
Google Scholar

Korzecki P., Niewodniczański J., Zasady licencjonowania elektrowni jądrowych w Polsce oraz koncepcje gospodarki odpadami promieniotwórczymi, [w:] NPPP 2006 Międzynarodowa Konferencja Elektrownie Jądrowe dla Polski Warszawa, 1-2 czerwca 2006 r Referaty, Warszawa 2006, s. 16.1-16.13.
Google Scholar

Kraszewski S., Święcki M., Wykorzystywanie energii atomowej jako przedmiot regulacji prawnej, «Bezpieczeństwo Jądrowe i Ochrona Radiologiczna» 1/1989, s. 9-11.
Google Scholar

Leszczyński S., Historia Polskiego Lekarskiego Towarzystwa Radiologicznego, http://www.polradiologia.org/index1.html, dostęp 30 kwietnia 2017 r.
Google Scholar

Meissner R.K., Radiologia poznańska w latach 1896-1946, [w:] Historia radiologii polskiej na tle radiologii światowej, red. S. Leszczyński, Warszawa 2000, s. 358-387.
Google Scholar

Musiałowicz T., Jak powstawały w Polsce przepisy i normy ochrony radiologicznej, «Normalizacja» 11/1996, s. 19-29.
Google Scholar

Musiałowicz T., Początki przepisów z zakresu ochrony przed promieniowaniem w Polsce, «Postępy Techniki Jądrowej» 53.4/2010, s. 35-38.
Google Scholar

Nowacki T.R., Możliwość uznania standardów bezpieczeństwa Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej za źródło prawa w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Aktualne problemy konstytucji Księga jubileuszowa z okazji 40-lecia pracy naukowej Profesora Bogusława Banaszaka, red. H. Babiuch, P. Kapusta, J. Michalska, Legnica 2017, s. 639-659.
Google Scholar

Nowacki T.R., Niezależność organów dozoru jądrowego na tle prawa międzynarodowego, europejskiego i konstytucyjnego, maszynopis rozprawy doktorskiej, Wrocław 2015.
Google Scholar

Nowacki T.R., Nuclear Power Programme for Poland – Establishing the Legal Framework, [w:] Nuclear Law in the EU and Beyond – Atomrecht in Deutschland, der EU und weltweit Proceedings of the AIDN/INLA Regional Conferencee 2013 in Leipzig, red. C. Raetzke, Baden-Baden 2014, s. 121-166.
Google Scholar

Nowacki T.R., Polskie prawo a energetyka jądrowa, «Miesięcznik Kapitałowy» 1/2012, s. 50-52.
Google Scholar

Państwowa Agencja Atomistyki, Raport roczny Działalność Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki oraz ocena stanu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w Polsce w 2015 roku, Warszawa 2016.
Google Scholar

Pawłowski C., Przepisy o środkach zabezpieczających lekarzy, pracowników pomocniczych i chorych w czasie stosowania promieni X do celów rozpoznawczych i leczniczych oraz warunki pracy lekarzy i personelu pomocniczego w zakładach rentgenologicznych, Warszawa 1947.
Google Scholar

Perspektywiczny plan w zakresie energii jądrowej w Polsce, [w:] Bibliografia zawartości PTJ i Biblioteki PTJ za lata 1957-1981, dodatek do PTJ, «Postępy Techniki Jądrowej» 25.1-2/1982, s. V-XXI.
Google Scholar

«Polski Przegląd Radiologiczny» 5.1-2/1931.
Google Scholar

Roman J., Organizacja ochrony radiologicznej w Polsce, «Biuletyn Informacyjny Biura Pełnomocnika Rządu do spraw Wykorzystania Energii Jądrowej» 2.13-14/1958, s. 2-10.
Google Scholar

Rotnicki J., Zagadnienia organizacyjno-prawne ochrony przed promieniowaniem, [w:] Energia jądrowa w Polsce w latach 1961-1963, Warszawa 1966, s. 315-323.
Google Scholar

Sieczak K., Odpady promieniotwórcze i wypalone paliwo jądrowe Zmienione przepisy ustawy – Prawo atomowe, «Bezpieczeństwo Jądrowe i Ochrona Radiologiczna» 1/2015, s. 5-13.
Google Scholar

Sieczak K., Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r – Prawo atomowe po nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 13 maja 2011 r., «Bezpieczeństwo Jądrowe i Ochrona Radiologiczna» 4/2011, s. 6-18.
Google Scholar

Stanowisko Polskiego Komitetu Gospodarki Energetycznej NOT w sprawie przyjętych rozwiązań techniczno-konstrukcyjnych oraz systemu zabezpieczeń przed ew awarią w budowanej lub projektowanej do budowy elektrowni jądrowej w Polsce z dnia 2 lutego 1987 r., druk powielany, b.m. i d.w.
Google Scholar

Strupczewski A., Bezpieczeństwo jądrowe elektrowni – aspekty techniczne, ekologiczne i prawne, [w:] Energetyka jądrowa w Polsce, Wrocław-WarszawaKraków-Gdańsk-Łódź 1989, s. 89-130.
Google Scholar

Uzasadnienie do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 1993 Sejmu VII kadencji.
Google Scholar

Uzasadnienie do projektu ustawy – Prawo atomowe, druk sejmowy nr 1724 Sejmu III kadencji.
Google Scholar

Waligórski M.A., Koncesje, zezwolenia i licencje w polskim administracyjnym prawie gospodarczym, Poznań 2012, s. 339-357.
Google Scholar

Zespół prezesa państwowej agencji atomistyki do spraw elektrowni jądrowej żarnowiec, Raport w sprawie elektrowni jądrowej Żarnowiec, Warszawa 1990.
Google Scholar

Przepisy prawne dotyczące ochrony przed promieniowaniem, red. T. Jurzysta, T. Musiałowicz, J. Supliński, Warszawa 1975.
Google Scholar

Przepisy ochrony przed promieniowaniem jonizującym i normy z zakresu energii jądrowej, red. L. Peciakowski, Warszawa 1966.
Google Scholar

Zbiór przepisów organizacyjno-prawnych dla jednostek Pełnomocnika Rządu do Spraw Wykorzystania Energii Jądrowej, red. L. Peciakowski, I, Warszawa 1966.
Google Scholar

Zbiór przepisów organizacyjno-prawnych dla jednostek Pełnomocnika Rządu do Spraw Wykorzystania Energii Jądrowej, red. L. Peciakowski, III, Warszawa 1967.
Google Scholar

Zbiór przepisów organizacyjno-prawnych dla jednostek Pełnomocnika Rządu do Spraw Wykorzystania Energii Jądrowej, red. L. Peciakowski, IV, Warszawa 1967.
Google Scholar

Prawo atomowe (Ustawa – Prawo atomowe, przepisy wykonawcze i przepisy związane) Zbiór przepisów prawnych według stanu na dzień 31 września 1990 r., red. E. Szkultecka, Warszawa 1991.
Google Scholar