Jawność życia publicznego jako atrybut współczesnej administracji publicznej i prawa administracyjnego

Agnieszka Piskorz-Ryń

doi:10.21697/zp.2020.20.4.15

Opublikowane: 2020-12-15

Tom 20 Nr 4 (2020)

Jawność życia publicznego jako atrybut współczesnej administracji publicznej i prawa administracyjnego

Agnieszka Piskorz-Ryń

Zeszyty Prawnicze

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zp.2020.20.4.15

Abstrakt

Artykuł ten prezentuje jawność życia publicznego jako atrybutu współczesnej administracji publicznej i współczesnego prawa administracyjnego. W artykule tym opisano korzenie jawności, tak by pokazać ją w szerszym kontekście rozwoju społecznego, politycznego i administracyjnego. W artykule przedstawiono okres monopolu informacyjnego państwa, wskazując jego cechy charakterystyczne. Na tym tle pokazano zmiany zachodzące w życiu społecznym, które doprowadziły do wprowadzenia do porządków prawnych różnych państw regulacje gwarantujące dostęp do informacji o działaniu władzy publicznej. Były one związane z działaniami dziennikarzy, prawników administratywistów, polityków, socjologów, którzy walczyli o jawne państwo, używając haseł i deklaracji jako skutecznego oręża. Następnie omówiono zmiany zachodzące w prawie administracyjnym i samej administracji publicznej. Na koniec przedstawiono przekształcenia zachodzące na początku XXI w. związane z rozwojem nowych technologii, przede wszystkim „rewolucji internetowej” oraz rozwojem serwisów sieciowych nowej generacji, opartych na zasadach Web 2.0.

Słowa kluczowe:

jawność życia publicznego; dostęp do informacji publicznej; otwarty rząd; prawo informacyjne.

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Piskorz-Ryń, A. (2020). Jawność życia publicznego jako atrybut współczesnej administracji publicznej i prawa administracyjnego. Zeszyty Prawnicze, 20(4), 295–318. https://doi.org/10.21697/zp.2020.20.4.15

Cited by / Share

Bibliografia

Adamski D., Prawo do informacji o działaniach władz publicznych w Unii Europejskiej, Warszawa 2011.
Google Scholar

Armstrong E., Integrity, Transparency and Accountability in Public Administration: Recent Trends, Regional and International Developments and Emerging Issues, New York 2005.
Google Scholar

Benkler Y., The Wealth of Networks: How Social Production Transforms Markets and Freedom, New Haven-London 2006.
Google Scholar

Blanton T., The World’s Right to Know, «Foreign Policy» 131/2002, s. 50-58.
Google Scholar

Banisar D., Freedom of Information around the World, London 2006.
Google Scholar

Boć J., Pojęcie administracji, [w:] Prawo administracyjne, red. J. Boć, Wrocław 2010, s. 7-25.
Google Scholar

Cerrillo-i-Martínez A., The Reuse of Public Sector Information in Europe and Its Impact on Transparency, «European Law Journal» 18.6/2012, s. 770-792.
Google Scholar

Cieślak Z., Aksjologiczne podstawy jawności Perspektywa nauk o administracji, [w:] Jawność i jej ograniczenia, II: Podstawy aksjologiczne, red. Z. Cieślak, Warszawa 2013, s. 1-11.
Google Scholar

Cieślak Z., Modele administracji publicznej, [w:] Nauka administracji, red. Z. Cieślak, Warszawa 2012, s. 156-211.
Google Scholar

Dahl R., On Democracy, New Haven 1998.
Google Scholar

DiNucci D., Fragmented Future, «Print» 53.4/1999, s. 32, 221-222.
Google Scholar

Erkkilä T., Government transparency Impacts and unintended consequences, New York 2012.
Google Scholar

Francoli M., What Makes Governments ‘Open’? Sketching out Models of Open Government, «JeDem» 3.2/2011, s. 152-165.
Google Scholar

From Max Weber: essays in sociology, red. H.H. Gerth, Ch. Wright Mills, Routledge 1991.
Google Scholar

Gigler S., Custer S., Rahmetulla H., Realizing the Vision of Open Government Data-Opportunities, Challenges and Pitfalls, Washington DC 2011.
Google Scholar

Górzyńska T., Geneza i rozwój prawa do informacji, «Miscellanea Iuridica» 4/2004, s. 126-140.
Google Scholar

Górzyńska T., Prawo do informacji i zasada jawności administracyjnej a przepisy ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, «Kontrola Państwowa» 5/1997, s. 5-26.
Google Scholar

Górzyńska T., Prawo do informacji i zasada jawności administracyjnej, Kraków 1999.
Google Scholar

Górzyńska T., Prawo do informacji w niektórych współczesnych konstytucjach Europy Zachodniej, [w:] Konstytucja i władza we współczesnym świecie Doktryna – prawo – praktyka Prace dedykowane Profesorowi Wojciechowi Sokolewiczowi na siedemdziesięciolecie urodzin, red. M. Kruk, J. Trzciński, J. Wawrzyniak, Warszawa 2002, s. 159-170.
Google Scholar

Górzyńska T., Zasada jawności w administracji, «PiP» 43.6/1988, s. 14-24.
Google Scholar

Grigorescu A., Transferring Transparency: The Impact of European Institutions on East-Central Europe, [w:] Norms and nannies: the impact of international organizations on the Central and East European state, red. R.H. Linden, Lancham, New York-Oxford 2002, s. 59-87.
Google Scholar

Grigorescu A., Freedom of Information Laws Lessons from Eastern and Central Europe, «Problems of Post-Communism» 50.3/2003, s. 34-43.
Google Scholar

Hazell R., Worthy B., Assessing the performance of freedom of information, «Government Information Quarterly» 27.4/2010, s. 352-359.
Google Scholar

His Majesty’s Gracious Ordinance Relating to Freedom of Writing and of the Press (1766), [w:] The World’s First Freedom of Information Act Anders Chydenius’ Legacy Today, tłum. P. Hogg, Kokkola 2006.
Google Scholar

Hood Ch., Transparency in Historical Perspective, [w:] Transparency: the key to better governance?, red. Ch. Hood, D. Heald, Oxford-New York 2006, s. 3-23.
Google Scholar

Hongyan Y., Mingdi C., Reuse of Public Sectors Information in US: Challenges and Strategies to Information Resource Management, «Canadian Social Science» 8.5/2012, s. 93-90.
Google Scholar

Igielski J.A., Wpływ przepisów o ochronie tajemnicy wojskowej na kształtowanie zasobów akt instytucji wojskowych w latach 1918-1939, «Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej» 5/1973, https://bit.ly/zp2020-4-14 (dostęp 22 września 2020 r.).
Google Scholar

Izdebski H., Ustawa o dostępie do informacji publicznej a standardy „otwartego rządu”, «Służba Cywilna» 4/2002, s. 49-60.
Google Scholar

Janik M., Dostęp do informacji publicznej a koncepcja społeczeństwa informacyjnego, [w:] Dostęp do informacji publicznej w Polsce i w Europie: wybrane zagadnienia prawne, red. E. Pierzchała, M. Woźniak, Opole 2010, s. 67-73.
Google Scholar

Lamble S., Freedom of information, a Finnish Clergyman’s Gif to Democracy, «Freedom of Information Review» 97/2002, s. 73-99.
Google Scholar

Manninen J., Anders Chydenius and the Origins of World’s First Freedom of Information Act. The World’s First Freedom of Information Act Anders Chydenius’ Legacy Today, Kokkola 2006.
Google Scholar

Mapa drogowa otwartego rządu w Polsce, J. Hofmokl, A. Tarkowski, I. Ostrowski, M. Werner, K. Werner, J. Bartosiak, D. Solda-Kutzmann, P. Hess, Warszawa 2011.
Google Scholar

Meijer A., Government Transparency in Historical Perspective: From the Ancient Regime to Open Data in The Netherlands, «International Journal of Public Administration» 38/2015, s. 189-199.
Google Scholar

Mendel T., Freedom of information: a comparative legal survey2, Paris 2008.
Google Scholar

Musser J., Web 2 0 Report: Principles and Best Practices, Sebastopol 2007.
Google Scholar

Noveck B.S., Wiki Government: How Technology Can Make Government Better, Democracy Stronger, and Citizens More Powerful, Washington 2009.
Google Scholar

O’Reilly T., Government as o platform, [w:] Open Government: Collaboration, Transparency, and Participation in Practice, eds. D. Lathrop, L. Ruma, Sebastopol 2010, s. 11-41.
Google Scholar

O’Reilly T., What is Web 2 0, Sebastopol 2009.
Google Scholar

Pas J., De Vuyst B., Re-establishing the Balance between the Public and the Private Sector: Regulating Public Sector Information Commercialization in Europe, «The Journal of Information, Law and Technology» 2/2004, http:// www2.warwick.ac.uk/fac/soc/law2/elj/jilt/2004_2/pasanddevuyst/ (dostęp 22 września 2020 r.).
Google Scholar

Penney J.W., Internet Access Rights: a Brief History and Intellectual Origins, «William Mitchell Law Review» 38.1/2011, s. 11-42.
Google Scholar

Piskorz-Ryń A., Jawność i ograniczenia jawności publicznych zasobów informacyjnych, [w:] Jawność i jej ograniczenia, V: Dostęp i wykorzystywanie, red. A. Piskorz-Ryń, Warszawa 2015, s. 1-22.
Google Scholar

Piskorz-Ryń A., Prawo do ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego Zagadnienia administracyjnoprawne, Warszawa 2018.
Google Scholar

Rushkoff D., Open Source Democracy: How Online Communication is Changing Offline Politics, London 2003 (Introduction, D. Aleksander).
Google Scholar

Roberts A., Roberts A., Blacked Out: Government Secrecy in the Information Age, Cambridge 2006.
Google Scholar

Sibiga G., Jawność-tajność Dokąd zmierzają relacje obywatela z władzą, «Monitor Prawniczy» 2/2019, s. 105-109.
Google Scholar

Stawecki T., Jawność jako wartość prawna, «Studia Iuridica» 43/2004, s. 215-232.
Google Scholar

Szekely I., Central and Eastern Europe Starting from Scratch, [w:] The Right to Know: Transparency for an Open World, red. A. Florini, New York 2007, s. 116-142.
Google Scholar

Szpor G., Gryszczyńska G. (red.), Leksykon tajemnic, Warszawa 2016.
Google Scholar

Zimmermann J., Aksjomaty prawa administracyjnego, Warszawa 2013.
Google Scholar