Abstract

Aleksander Janneusz i faryzeusze

Streszczenie
Aleksander Janneusz (Jannaj), trzeci hasmonejski władca Judei
i arcykapłan Jerozolimy na przełomie II i I wieku przed n.e. (103-76),
uchodzi za tyrana. W Talmudzie, u Józefa Flawiusza i w kilku qumrańskich dokumentach zachowały się echa ostrego konfliktu, jaki go
poróżnił z faryzeuszami i doprowadził do ich masowej zagłady. Większość komentatorów współczesnych notuje, że Janneusz faryzeuszy
„ukrzyżował”. Na tym tle, pojawił się w qumranologii pod koniec
dwudziestego wieku pogląd, zgodnie z którym mielibyśmy tu przykład zastosowania prawa żydowskiego, jakie ponoć było w mocy za
czasów Hasmoneuszy. Uważna analiza danych źródłowych prowadzi
jednak do odrzucenia takiej interpretacji, która, kojarząc śmierć Jezusa
z Nazaretu z masakrą faryzeuszy za panowania Janneusza, odbiega
od postanowień II Soboru watykańskiego. Bardziej uzasadniona jest
interpretacja egzekucji faryzeuszy w świetle karnoprawnej praktyki
monarchii hellenistycznej.