Abstract

KWARTA FALCYDYJSKA NA TERYTORIUM REPUBLIKI CZESKIEJ

Streszczenie

Artykuł dotyczy wprowadzenie kwarty falcydyjskiej do kodeksów prawa cywilnego obowiązujących na terytorium Republiki Czeskiej. Chociaż kwarta falcydyjska stanowiła element prawa (rzymskiego) stosowanego w Świętym Cesarstwie Rzymskim, nie stała się ona częścią niemieckich kodeksów cywilnych (austriackiego ABGB, niemieckiego BGB), które były stosowane na terenach, które obecnie należą do Republiki Czeskiej. Po powstaniu Czechosłowacji przygotowywano nowy kodeks cywilny, ale jego wprowadzenie uniemożliwił wybuch II wojny światowej. Celem tego kodeksu było nieznaczne zmienienie ABGB i kwarta falcydyjska nie została w nim uwzględniona. W czasach komunizmu ABGB zostało zastąpione przez nowy kodeks cywilny z 1950 r., który, w dość zaskakujący sposób, wprowadził regulacje zainspirowane kwarta falcydyjską, ale kwarta ta dotyczyła najwyższej możliwej kwoty legatów, poza tym natomiast legatariusza uznawano za dziedzica. Tzw. socjalistyczny kodeks cywilny z 1964 r. (obowiązujący do końca 2013 r.) znacznie uprościł regulacje dotyczące prawa spadkowego i wykluczył przysporzenia mortis causa inne niż testamentowe, w związku z czym wykluczone było jakiekolwiek uregulowanie kwarty falcydyjskiej. Kodeks cywilny z 2012 r., który wszedł w życie 1 stycznia 2014 r. jest pierwszym kodeksem na terytorium Republiki Czeskiej, który wprowadza kwartę falcydyjską w sposób zasadniczo zgodny z prawem rzymskim.