Abstrakt

„Dos” i „donatio”. ustanowienie posagu to nie darowizna

Streszczenie

Przedmiotem artykułu jest instytucja ustanowienia posagu w prawie
rzymskim. Autor dowodzi, że ustanowienie posagu nie było darowizną. W oparciu o materiał źródłowy wskazuje na różnice pomiędzy
tymi instytucjami, które wynikały z różnych funkcji przez nie speł-
nianych. Autor przypomina, że reguły prawne dotyczące posagu były
konsekwencją różnych zadań i ról mężczyzny i kobiety, jaką mieli
w małżeństwie. Posag, w odróżnieniu od darowizny, odgrywał rolę
nie tylko indywidualną, gdyż w interesie przyszłych pokoleń czyli
w interesie publicznym leżało, aby dzieci dorastały w rodzinach
o dobrej sytuacji finansowej. W imperium, które prowadziło stale
wojny chciano też zapewnić, aby wdowy i sieroty były zabezpieczone. W konsekwencji, z racji różnych ograniczeń dotyczących causa
donandi, prawnicy rzymscy zmuszeni byli wykreować favor dotis, aby
wyraźnie rozróżnić dos i donatio.