„Wstań i wyjdź”. Koniec działania jako problem filozoficzny

Robert Piłat

doi:10.21697/spch.2024.60.A.08

Opublikowane: 2024-07-31

Tom 60 Nr 1 (2024)

„Wstań i wyjdź”. Koniec działania jako problem filozoficzny

Robert Piłat

Studia Philosophiae Christianae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/spch.2024.60.A.08

Abstrakt

W artykule dyskutuję warunki decydujące o zakończeniu działania i kryteria, uzasadniające to zakończenie. W nawiązaniu do tradycji filozoficznej i tekstów literackich pokazuję niepewny status końca działania. Wychodzę od spostrzeżenia, że w filozofii działania poświęcono temu problemowi znacznie mniej uwagi niż problemowi początku działania, a to ze względu na moralne i polityczne implikacje początku działania, szczególnie powiązanie początku działania z wolną wolą. Argumentuję, że koniec działania jest problemem równie doniosłym. Proponuję performatywną interpretację aktu zakończenia. Zgodnie z tą interpretacją racje zakończenia działania kształtują się wyraźnie i zobowiązująco dopiero w refleksji.

-----------------------------------------

Zgłoszono: 19/10/2023. Zrecenzowano: 20/01/2024. Zaakceptowano do publikacji: 26/01/2024.

Słowa kluczowe:

działanie, performans, dynamiczny model umysłu, impulsywność, tragedia, przebaczenie

Inne teksty tego samego autora

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Piłat, R. (2024). „Wstań i wyjdź”. Koniec działania jako problem filozoficzny. Studia Philosophiae Christianae, 60(1), 185–211. https://doi.org/10.21697/spch.2024.60.A.08

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Anscombe, E. (1963). Intentions. Blackwell.
Google Scholar

Arendt, H. (1996). Wola. Czytelnik.
Google Scholar

Barcz, M. (2020). Mechanika działań. Filozoficzny spór wokół przyczynowej teorii działania. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Beckwith, S. (2013). Shakespeare. The Grammar of Forgiveness. Cornell. DOI: https://doi.org/10.7591/9780801460623
Google Scholar

Cavell, S. (2003). Disowning knowledge in Seven Plays of Shakespeare. Cambridge University Press. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9781139165129
Google Scholar

Davidson, D. (1992). Eseje o prawdzie, języku i umyśle. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Derrida, J. (1984). Sinéponge. Columbia University Press.
Google Scholar

Eco, U. (2008). Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych. WAB.
Google Scholar

Filcek, M., Piłat, R. (2021). Tragedia i sceptycyzm. Roczniki Filozoficzne, 69(4), 25-42. DOI: https://doi.org/10.18290/rf21694-2
Google Scholar

Goddard, H.C. (1951). The Meaning of Shakespeare. Vol. 1. University of Chicago Press.
Google Scholar

Gombrowicz, W. (1986). Dziennik 1957-1961. Wydawnictwo Literackie.
Google Scholar

Horacy. (1980). Dzieła, t. I-II. PIW.
Google Scholar

Kubikowski, T. (2019). Zjadanie psów. Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza.
Google Scholar

Le Carré, J. (1974). Thinker, Taylor, Soldier, Spy. Alfred A. Knopf.
Google Scholar

Le Carré, J. (1977). The Honourable Schoolboy. Alfred A. Knopf.
Google Scholar

Le Carré, J. (1979). Smiley’s People. Alfred A. Knopf.
Google Scholar

Marek Aureliusz. (1937). Rozmyślania. Fundacja Nowoczesna Polska. http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/rozmyslania-marek-aureliusz.
Google Scholar

Montaigne, M. (2004). Próby. Wydawnictwo Zielona Sowa.
Google Scholar

Piłat, R. (2007). Ontologia pojednania. Przegląd filozoficzno-literacki, 17(2), 245-256.
Google Scholar

Piłat, R. (2012). Dynamiczny model umysłu. Studia Philosophiae Christianae, 48(3), 137-164.
Google Scholar

Potter, G.R., Simpson, E. (red.). (1962). The Sermons of John Donne. Vol. 7. University of California Press.
Google Scholar

Rilke, R.M. (2011). Elegia ósma. W R.M. Rilke, Elegie duinejskie. Sonety do Orfeusza. Dom Wydawniczy Elipsa.
Google Scholar

Schechner, R. (2006). Performatyka. Wstęp. Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych.
Google Scholar

Spaemann, R. (2008). Cele naturalne. Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Spinoza, B. (2020). Etyka. Wolne lektury.
Google Scholar

Spivey, M. (2008). The Continuity of Mind. Oxford University Press.
Google Scholar

Szekspir, W. (1997). Król Lear. Znak.
Google Scholar

Szekspir, W. (2004). Burza. Wydawnictwo Zielona Sowa.
Google Scholar

Szekspir, W. (2023). Król Lear. Bukowy Las.
Google Scholar

Wigura, K. (2011). Wina narodów. Przebaczenie jako strategia prowadzenia polityki. Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Google Scholar

Williams, B. (1999). Ile wolności powinna mieć wola. Wydawnictwo Aletheia.
Google Scholar