Konstytucja osoby według Edmunda Husserla

Marek Maciejczak

doi:10.21697/spch.2025.61.A.02

Opublikowane: 2025-06-30

Tom 61 Nr 1 (2025)

Konstytucja osoby według Edmunda Husserla

Marek Maciejczak

Studia Philosophiae Christianae

Dział: Artykuły naukowe

https://doi.org/10.21697/spch.2025.61.A.02

Abstrakt

W artykule przedstawiam fazy procesu stawania się osobą według Edmunda Husserla. Husserl ukazał szczegółowo dynamikę stawania się osobą odpowiedzialną za siebie i innych, a więc podmiotem moralnym. Stawanie się osobą to szczególnego rodzaju
zobowiązanie, wymagające wytrwałości, zachowania wierności wybranym kierunkom działania i wartościom. Czynnikiem konstytutywnym tego procesu jest autorefleksja, która wskazując kierunki działania, cele i wartości, umożliwia pełną realizację własnego potencjału. Koncepcja twórcy fenomenologii łączy w spójną całość najważniejsze cechy klasycznego pojęcia osoby. Na końcu artykułu rozważam, czy współcześnie odchodzimy od klasycznego pojęcia osoby, skoro potrzeba autorefleksji i obowiązek samodoskonalenia nie są atrakcyjne w tym samym stopniu, co niegdyś.

----------------------------------------

Zgłoszono: 11/03/2024. Zrecenzowano: 7/05/2025. Zaakceptowano do publikacji: 20/05/2025.

Słowa kluczowe:

osoba, konstytucja osoby, etyka, autorefleksja, tożsamość, Edmund Husserl

Inne teksty tego samego autora

Marek Maciejczak, LINGUISTIC MEANING AS A PART OF THE CONCEPTUAL MODEL OF THE WORLD , Studia Philosophiae Christianae: Tom 56 Nr S1 (2020)
Marek Maciejczak, ‘Passive-active’ As a Functional Distinction in Husserl’s Theory of Consciousness , Studia Philosophiae Christianae: Tom 58 Nr 1 (2022)
Marek Maciejczak, Fenomenologia jako hermeneutyka życia świadomości , Studia Philosophiae Christianae: Tom 60 Nr 1 (2024)

Podobne artykuły

1 2 3 4 5 6 7 > >>

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Maciejczak, M. (2025). Konstytucja osoby według Edmunda Husserla. Studia Philosophiae Christianae, 61(1), 33–54. https://doi.org/10.21697/spch.2025.61.A.02

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Cavallaro, M. (2022). “I Want, Therefore I Can”: Husserl’s Phenomenology of Heroic Willing. W M. Cavallaro, G. Heffernan (red.), The Existential Husserl. A Collection of Critical Essays (45-63). Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-031-05095-4_3
Google Scholar

Chun Lo, L. (2009). Teleologia świata i idea Boga. Znaczenie Boga w fenomenologii Husserla. Przegląd Filozoficzny, 18(4), 337-351.
Google Scholar

Gergen, K.J. (2009). Nasycone Ja. Dylematy tożsamości w życiu współczesnym. PWN.
Google Scholar

Giddens, A. (2001). Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. PWN.
Google Scholar

Gniazdowski, A. (2009). Przyczynek do fenomenologii świadomości politycznej. Przegląd Filozoficzny, 18(4), 423-449.
Google Scholar

Held, K. (2003). Fenomenologia świata politycznego. Instytut Filozofii i Socjologii PAN.
Google Scholar

Husserl, E. (1966). Analysen zur passiven Synthesis. Aus Vorlesung und Forschungsmanuskripten 1918-1926. Martinus Nijhoff.
Google Scholar

Husserl, E. (1973a). Zur Phänomenologie der Intersubjektivität. Texte aus der Nachlass. Zweiter Teil: Erster Teil 1921-1928. Martinus Nijhoff.
Google Scholar

Husserl, E. (1973b). Zur Phänomenologie der Intersubjektivität. Texte aus dem Nachlass. Dritter Teil: 1929-1935. Martinus Nijhoff. DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-010-2474-7
Google Scholar

Husserl, E. (1974). Idee czystej fenomenologii i fenomenologicznej filozofii. Księga druga. PWN.
Google Scholar

Husserl, E. (1982). Medytacje kartezjańskie. PWN.
Google Scholar

Husserl, E. (1988a). Aufsätze und Vorträge (1922-1937). Kluwer Academic Publishers. DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-009-2553-3
Google Scholar

Husserl, E. (1988b). Vorlesungen über Ethik und Wertlehre (1908-1914). Kluwer Academic Publishers.
Google Scholar

Husserl, E. (1991). Wykłady z etyki i teorii wartości 1908-1914. Znak.
Google Scholar

Husserl, E. (1992). Filozofia jako ścisła nauka. Fundacja Aletheia.
Google Scholar

Husserl, E. (1993). Kryzys europejskiego człowieczeństwa a filozofia. Fundacja Aletheia.
Google Scholar

Husserl, E. (1997). Wert des lebens. Wert der welt. Sittlichkeit (tugend) und glückseligkeit (Februar 1923). Husserl Studies, 13, 201-235. https://doi.org/10.1007/BF00366577. DOI: https://doi.org/10.1007/BF00366577
Google Scholar

Husserl, E. (2008). Die Lebenswelt. Auslegungen der vorgegebenen Welt und ihrer Konstitution. Text aus dem Nachlass (1916-1937). Springer.
Google Scholar

Husserl, E. (2014). Grenzprobleme der Phänomenologie. Analysen des Unbewusstseins und der Instinkte. Metaphysik. Späte Ethik. Texte aus dem Nachlass 1908-1937. Springer.
Google Scholar

Loidolt, S. (2009). Husserl and the Fact of practical Reason – Phenomenological Claims toward a philosophical Ethics. Santalka. Filosofija, 17(3), 50-61. DOI: https://doi.org/10.3846/1822-430X.2009.17.3.50-61
Google Scholar

Loidolt, S. (2022). Is Husserl’s later Ethics Existentialist? On the Primal Facticity of the Person and Husserl’s Existential Rationalism. W M. Cavallaro, G. Heffernan (red.), The Existential Husserl. A Collection of Critical Essays (145-161). Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-031-05095-4_7
Google Scholar

Maciejczak, M. (2016). Refleksja i sumienie w Husserlowskiej teorii świadomości. Kwartalnik Filozoficzny, 44(2), 125-139.
Google Scholar

Maciejczak, M. (2021a). Hermeneutyka życia świadomości według Edmunda Husserla. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
Google Scholar

Maciejczak, M. (2021b). Kontekst habitualności w Husserlowskiej teorii świadomości. Filozofia i Nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne, 9(1), 5-18. DOI: https://doi.org/10.37240/FiN.2021.9.1.1
Google Scholar

Maciejczak, M. (2024). Refleksja w Husserlowskiej teorii świadomości. Studia Philosophiae Christianae, 50(2), 69-83.
Google Scholar

Marbach, E. (1974). Das Problem des Ich in der Phänomenologie Husserls. Springer. DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-010-2020-6
Google Scholar

Melle, U. (2002). Edmund Husserl: From Reason to Love. W J.J. Drummond, L. Embri (red.), Phenomenological Approaches to Moral Philosophy. A Handbook (229-248). Kluwer Academic Publishers. DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-015-9924-5_12
Google Scholar

Piłat, R. (2021). Aksjologiczna nieprzejrzystość. O silnych wartościowaniach w dziennikach pisarzy. Konteksty Kultury, 18(1), 32-46. DOI: https://doi.org/10.4467/23531991KK.21.003.13533
Google Scholar

Półtawski, A. (2011). Fenomenologia jako fundamentalna filozofia moralna według Stephana Strassera. W A. Półtawski, Po co filozofować? (330-352). Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Ricoeur, P. (2008). Czas i opowieść, tom 3: Czas opowiadany. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Google Scholar

Spaemann, R. (2001). Osoby. O różnicy między czymś a kimś. Oficyna Naukowa.
Google Scholar

Taylor, C. (2012). Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Google Scholar

Vargas Bejarano, J.C. (2006). Phänomenologie des Willens. Seine Struktur, sein Ursprung und seine Funktion in Husserls Denken. (New Studies in Phenomenology, Band 3). Peter Lang.
Google Scholar