‘CUM PASTORI MEO LUPI PORCOS ERIPERENT’. STATUS PRAWNY ZWIERZĄT PORWANYCH PRZEZ DRAPIEŻNIKI

Zuzanna Benincasa

doi:10.21697/zp.2017.17.4.04

Pubblicato il: 2018-05-26

V. 17 N. 4 (2017)

‘CUM PASTORI MEO LUPI PORCOS ERIPERENT’. STATUS PRAWNY ZWIERZĄT PORWANYCH PRZEZ DRAPIEŻNIKI

Zuzanna Benincasa

Zeszyty Prawnicze

Sezione: Artykuły

https://doi.org/10.21697/zp.2017.17.4.04

Abstract

W 19 księdze komentarza do edyktu Ulpian relacjonuje analizowany przez Pomponiusza kazus porwania przez wilki świń, które to świnie następnie zostały odzyskane wskutek interwencji dzierżawcy pobliskiego folwarku, który poszczuł wilki swoimi psami. Kontrowersyjnym zagadnieniem może być w tym kontekście ustalenie, do kogo należą ocalone świnie, bowiem zostały odebrane właścicielowi w okolicznościach, w których ten musiał się liczyć z ich defnitywną utratą, a następnie zostały przy użyciu psów myśliwskich odebrane dzikim zwierzętom przez inną osobę. W rozważaniach nad tym zagadnieniem jako argument przywołane są różne stany faktyczne: schwytanego dzikiego zwierzęcia, które po powrocie do stanu naturalnej wolności przestaje być własnością myśliwego, oraz rzeczy porwanej przez ptaka i przeniesionej w inne miejsce, a także rzeczy utraconej w wyniku katastrofy statku, których analiza w kontekście omawianego kazusu może być interesująca z punktu widzenia zagadnienia kontynuacji prawa własności rzeczy, której posiadanie i możliwość kontroli właściciel utracił w konfrontacji z siłami natury. Ostatecznie Pomponius rozstrzygając sporną kwestię odwołuje się do możliwości odzyskania rzeczy jako gwarancji zachowania [jej prawa własności. W omawianym przypadku uznaje się więc, że świnie pozostały własnością dotychczasowego właściciela i przyznaje się mu prawo do wniesienia skargi z tytułu kradzieży i innych powództw zmierzających do odzyskania posiadania rzeczy przeciwko dzierżawcy, który odzyskawszy świnie, odmówiłby ich zwrotu.

Scarica file

PDF (Język Polski)

Regole di citazione

Benincasa, Z. (2018). ‘CUM PASTORI MEO LUPI PORCOS ERIPERENT’. STATUS PRAWNY ZWIERZĄT PORWANYCH PRZEZ DRAPIEŻNIKI. Zeszyty Prawnicze, 17(4), 45–84. https://doi.org/10.21697/zp.2017.17.4.04

##plugins.themes.libcom.share##

Riferimenti bibliografici

Albanese B., Studi sulla legge Aquilia, I, «Annali del Dipartimento di Storia del Diritto» 21/1950, s. 5-349
Google Scholar

Albanese B., La nozione di ‘ furtum’ da Nerazio a Marciano, «Annali del Dipartimento di Storia del Diritto» 25/1956, s. 5-210
Google Scholar

Ankum H., Towards a Rehabilitation of Pomponius, [w:] Daube Noster. Essays in Legal History for David Daube, Edinburgh-London, 1974, s. 1-13
Google Scholar

Ankum H., Pomp. D. 41.7.5 pr.: Die ‘occupatio’ einer ‘res mancipi derelicta’ und der Ausdruck ‘in bonis alicuius esse’ in den klassischen römischen Rechtsquellen, «Zeitschrif der Savigny-Stifung für Rechtsgeschichte. Romanistische Abteilung» 103/1986, s. 248-274
Google Scholar

Ankum H., ‘Litora maris et longi temporis praescriptio’, «Index» 26/1998, s. 363-369
Google Scholar

Barra A., Gli incrementi ﬂuviali in diritto romano, [w:] «Paesi e uomini nel tempo» 10/1998
Google Scholar

Benincasa Z., ‘Periculi pretium’. Prawne aspekty ryzyka związanego z podróżami morskimi w starożytnym Rzymie (II w. p.n.e. – II w. n.e.,), Warszawa 2011
Google Scholar

Benincasa Z., ‘Si vivariis inclusae ferae…’ Status prawny dzikich zwierząt żyjących w ‘vivaria’ i parkach myśliwskich w prawie rzymskim, «Zeszyty Prawnicze» 13.4/2013, s. 5-45
Google Scholar

Benincasa Z., ‘Occupatio’ jako sposób nabycia własności dziko żyjących zwierząt w prawie rzymskim, «Studia Iuridica» 59/2014, s. 9-39
Google Scholar

Benincasa Z., Alcune riﬂessioni sulla libertà di caccia nel diritto romano: vivai e riserve di caccia, [w:] ‘Mater familias’. Scritti romanistici per Maria Zabłocka, red. Z. Benincasa, J. Urbanik, Warszawa 2016, s. 39-62
Google Scholar

Bonfante P., La derelizione e l’apprensione di cose derelitte, [w:] Scritti giuridici varii, II, Torino 1918
Google Scholar

Castan Pèrez-Gómez S., Nuevas observaciones sobre la condícion jurídica del mar y sus litorales en el derecho romano, [w:] Estudios de derecho Romano en memoria de Benito Ma Raimundo Yanes, I, Burgos 2000, s. 101-121
Google Scholar

Charbonnel N., Morabito M., Les rivages de la mer: droit Romain et glossateurs, «Revue historique de droit français et étranger» 65/1987, s. 23-44
Google Scholar

Cursi M.F., Per una storia critica della tutela aquiliana dei diritti assoluti, [w:] Modelli teorici e metodologici nella storia del diritto privato, II, Napoli 2006
Google Scholar

Daube D., Zur Palingenesie einiger Klassikerfragmente, «Zeitschrif der Savigny-Stifung für Rechtsgeschichte. Romanistische Abteilung» 76/1959, s. 149-264
Google Scholar

Daube D., ‘Derelictio, occupatio’ and ‘traditio’: Romans and rabbis, «The Law Quarterly Review» 77/1961, s. 382-389 Daube D., Doves and Bees, [w:] Droits de L’antiquité et sociologie juridique. Mélanges Henri Lévy-Bruhl, Paris 1966, s. 63-75
Google Scholar

Donahue Ch. Jr, ‘Animalia ferae naturae’: Rome, Bologna, Leyden, Oxford and Queens County N.Y, [w:] Studies in Roman Law in Memory of A. Arthur Schiller, Leiden 1986, s. 39-63
Google Scholar

Finkenauer Th., Fall. 4.D.41.1.44: Das Schwein im Wolfsmaul, [w:] Fälle aus der Rechtsgeschichte, red. U. Falk, M. Luminati, M. Schmoeckel, München 2008, s. 45-61
Google Scholar

Finkenauer Th., On Stolen Swine, Fished Fisherman and Drowned Dogs, «Roman Legal Tradition» 7/2011, s. 30-44
Google Scholar

Fiorentini M., Sulla rilevanza economica e giuridica delle ville marittime durante la Repubblica e l’Impero, «Index» 24/1996, s. 143-198
Google Scholar

Fiorentini M., Fiumi e mari nell’esperienza giuridica romana. Profli di tutela processuale e di inquadramento sistematico, Milano 2003
Google Scholar

Frier B. W., Bees and Lawyers, Classical Journal 78.2 /1983-1984, s. 105-114
Google Scholar

Frier B. W., Why did the Jurists change Roman Law? Bees and Lawyers Revisited, «Index» 22/1994, s. 135-149
Google Scholar

Garcia Garrido M. J., Derecho à la caza y ius prohibendi en Roma, «Annuario de Historia del Derecho Español» 26/1956, s. 269-336
Google Scholar

Gerkens J.-F., Das Wildschwein und die geheimnisvolle Insel, [w:] Festschrif für Rolf Knütel zum 70. Geburtstag, red. H. Altmeppen, I. Reichard, M.J. Schermaier, Haidelberg 2009, s. 369-372
Google Scholar

Giaro T., Römische Rechtswahrheiten: ein Gedankenexperiment, Frankfurt am Mein 2007
Google Scholar

Gutierrez-Masson L., ‘Mare nostrum: imperium’ ou ‘dominium’, «Revue internationale des droits de l’antiquité» 40/1993, s. 293-315
Google Scholar

Hausmaninger H., Celsus gegen Proculus, [w:] Tradition und Fortentwicklung im Recht. Festschrif zum 90. Geburtstag von Ulrich von Lübtow, Rheinfelsen 1991, s. 53-62
Google Scholar

Hausmaninger H., Casebook zum römischen Sachenrecht, Mainz – Verlag – Wien 1989
Google Scholar

Haumaninger H., Gamauf R., A Casebook on Roman Property Law, Oxford 2012
Google Scholar

Hughes D., ‘Furtum ferarum bestiarum’, «Te Irish Jurist» 9/1974, s. 185-187
Google Scholar

Kamińska R., Swoboda korzystania z miejsc publicznych na przykładzie morza i wybrzeża morskiego, «Zeszyty Prawnicze» 14.2/2014, s. 63-83
Google Scholar

Maddalena G., Gli incrementi ﬂuviali nella visione giurisprudenziale classica, Napoli 1970
Google Scholar

Mantovani D., I giuristi, il retore e le api. ‘Ius controversum’ e natura nella ‘Declamatio Maior XIII’, [w:] Testi e problemi del giusnaturalismo romano, red. D. Mantovani, A. Schiavone, Pavia 2007, s. 323-385
Google Scholar

MacCormack G., Aquilian Studies, «Studia et documenta historiae et iuris» 41/1975, s. 1-78
Google Scholar

McLeod G., Wild and Tame Animals and Birds in Roman Law, [w:] New Perspectives in the Roman Law of Property: Essays for Barry Nicholas, red. P. Birks, B. Nicholas, Oxford 1989, s. 169-176
Google Scholar

McLeod G., Pigs, Boars and Livestock Under the Lex Aquilia, [w:] Critical Studies in Ancient Law. Comparative Law and Legal History, red. J.W. Cairns, O. Robinson, Oxford-Portland Oregon 2001, s. 83-92
Google Scholar

Metro A., L’obbligazione di custodire in diritto romano, Milano 1966 Miele A., ‘Res publica, res communis omnium, res nullius’: Grozio e le fonti romane sul diritto del mare, «Index» 26/1998, s. 383-387
Google Scholar

Modrzejewski J., Ulpien et la nature des animaux, [w:] La flosofa greca e il diritto romano, Atti del Colloquio italo-francese, Roma 14-17 aprile 1973,
Google Scholar

«Accademia Nazionale dei Lincei» 221/1976, Roma 1976, s. 177-199
Google Scholar

Niczyporuk P., Rzymskie regulacje pierwowzorem współczesnych rozwiązań prawnych w zakresie pszczelarstwa i bartnictwa, [w:] Prawne aspekty prowadzenia działalności bartnej. Wybrane zagadnienia, red. E.K. Czech, Białystok 2015, s. 17-35
Google Scholar

Nörr D., Pomponius oder ‘Zum Geschichtsverständnis der römischen Juristen’, [w:] Aufstieg un Niedergang der römischen Welt, II.15, Berlin-New York 1976, s. 498-604
Google Scholar

Lambertini R., ‘Erepta a bestiis’ e occupazione, «Labeo» 30.2/1984, s. 191-200
Google Scholar

Lenel O., ‘Palingenesia iuris civilis’, II, Leipzig 1889
Google Scholar

‘Digesta Iustiniani’. Digesta justyniańskie. Tekst i przekład, oprac. Tomasz Palmirski, II, Kraków 2013
Google Scholar

‘Digesta Iustiniani’. Digesta justyniańskie. Tekst i przekład, oprac. Tomasz Palmirski, VI.2, Kraków 2016
Google Scholar

Polara G., Le ‘venationes’. Fenomeno economico e costruzione giuridica, Milano 1983
Google Scholar

Polojac M., ‘Actio de pauperie’ and Liability for Damage Caused by Animals in Roman Law, Belgrade 2003
Google Scholar

Polojac M., Gaius, Hadzic and ‘occupatio’ of wild animals – classical roman law in the Serbian civil code, [w:] Meditationes de iura et historia. Essays in honour of Laurens Winkel, red. R. van den Bergh et all., «Fundamina» 20.2/2014, s. 738-746
Google Scholar

Purpura G., ‘Liberum mare’, acque territoriali e riserve di pesca nel mondo antico, «AUPA» 49/2004, s. 165-206
Google Scholar

Romano S., Studi sulla derelizione nel diritto romano, Padova 1933
Google Scholar

Sargenti M., Il regime dell’alveo derelitto nelle fonti romane, «Bulletino dell’istituto di diritto romano» 68/1965, s. 195-273
Google Scholar

Schermaier M.J., ‘Res Communes Omnium’: Te History of an Idea from Greek Philosophy to Grotian Jurisprudence, «Grotiana» 30.1/2009, s. 20-48
Google Scholar

Sini F., Persone e cose: ‘res communes omnium’. Prospettive sistematiche tra diritto romano e tradizione romanistica, «Diritto @ Storia» 7/2008, http:// www.dirittoestoria.it/7/Tradizione–Romana/Sini–Persone-cose-res-communes-omnium.htm
Google Scholar

Solidoro Maruotti L., Studi sull’abbandono degli immobili nel diritto romano, Napoli 1989
Google Scholar

Spanu C., ‘Mare et per hoc litora maris’. I. 2.1.1: Gestione e tutela del litorale marittimo in diritto romano. https://www.academia.edu/2780343/_Mare_et_per_hoc_litora_maris_I._2.1.1_gestione_e_tutela_del_litorale_marittimo_nel_diritto_romano
Google Scholar

Stolfi E., Studi sui ‘libri ad edictum’ di Pomponio, I: Trasmissione e fonti, Napoli 2002
Google Scholar

Stolfi E., Studi sui ‘libri ad edictum’ di Pomponio, II: Contesti e pensiero, Milano 2001
Google Scholar

Świrgoń-Skok R., Prawnorzeczowe skutki wylewów rzecznych i powodzi według prawa rzymskiego, «Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska» Sectio G vol. LII-LIII/2005-2006, s. 153-165
Google Scholar

Świrgoń-Skok R., Nieruchomość i zasady akcesji według prawa rzymskiego, Rzeszów 2007
Google Scholar

Terrazas Ponce J.D., El concepto de ‘res’ en los juristos romanos, ii. Las res communes omnium, «Revista de Estudios Histórico-Jurídicos» 34/2012, s. 127-163
Google Scholar

Vacca L., ‘Derelictio’ e acquisto delle ‘res pro derelicto habitae’. Lettura delle fonti e tradizione sistematica, Milano 1984
Google Scholar

Vacca L., Diritto giurisprudenziale romano e tradizione romanistica, «Diritto@storia. Rivista Internazionale di Scienze Giuridiche e Tradizione Romana», 20/2007 http://www.dirittoestoria.it/iusantiquum/articles/Vacca-Ius-Antiquum-20-2007.htm
Google Scholar

Zamora Manzano J.L., Bello-Rodrígez S., Marine rescue and assistance in Roman law, «Studia Prawnoustrojowe» 9/2009, s. 5-28
Google Scholar

Zamorani P., ‘Possessio’ e ‘animus’, Milano 1977.
Google Scholar